Την εγκληματική μανία των ναζί γνώρισε στις 3 Ιουνίου 1941 η όμορφη Κάντανος, σαν αντίποινα για την συνεχή συμμετοχή της στην αντίσταση.
Ήδη από την Μάχη της Κρήτης, αλλά και στη συνέχεια με τη μάχη στο φαράγγι της περιοχής στις 24 Μαΐου του 1941, όπου βρήκαν το θάνατο 25 Γερμανοί και η πολεμική τους σημαία έπεσε στα χέρια των ανταρτών, η Κάνδανος μπήκε στο στόχαστρο των κατακτητών.
Επιχειρώντας να τρομοκρατήσουν τους Έλληνες, οι ναζί τοποθέτησαν επιγραφές στο χωριό, που έγραφαν: «Διά την κτηνώδη δολοφονία Γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του μηχανικού από άνδρες, γυναίκες, παιδιά και παπάδες μαζί και διότι ετόλμησαν να αντισταθούν κατά του μεγάλου Ράιχ κατεστράφη την 3/6/41 η Κάντανος εκ θεμελίων διά να μην επανοικοδομηθεί πλέον ΠOTE» και «Ως αντίποινον των οπλισμένων πολιτών ανδρών και γυναικών εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων Γερμανών στρατιωτών κατεστράφη η Κάντανος». Το 1943 τοποθέτησαν και τρίτη μαρμάρινη στήλη στην οποία είχαν γράψει: «Εδώ υπήρχε η Κάντανος, κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών Στρατιωτικών».
Η Κάντανος αποτελεί κλασσικό παράδειγμα για το μεγάλο θέμα της διεκδίκησης των γερμανικών αποζημιώσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επικεφαλής των ναζί αντί να αντιμετωπίσουν διώξεις σαν εγκληματίες πολέμου, ο μεν πτέραρχος Κουρτ Στουντέντ, διοικητής των Γερμανών αλεξιπτωτιστών έγινε σύμβουλος των μεταπολεμικών γερμανικών κυβερνήσεων και ο Γερμανός διοικητής της Κρήτης, στρατηγός Αντρέ, αμνηστεύτηκε από το βασιλιά Παύλο, μετά από πολλές γερμανικές πιέσεις και ακολούθως έγινε ηγέτης ακροδεξιού σχηματισμού στην πατρίδα του.
Η Κάντανος σήμερα ανήκει διοικητικά στο Δήμο Καντάνου – Σελίνου.
Eνδεικτικό της πλούσιας τοπικής ιστορίας, είναι ότι ο Δήμος Καντάνου – Σελίνου, στην ιστοσελίδα του και στην αναφορά του για τα “Μνημεία – Μουσεία”, που υπάρχουν στην περιοχή, αναφέρει:
“Στην είσοδο του χωριού Κουστογέρακο έχει στηθεί μεγαλοπρεπές Μνημείο των Πεσόντων των τριών μαρτυρικών “Κάτω Χωριών” του Ανατολικού Σελίνου.
Στη διασταύρωση της οδού Χανίων – Σούγιας προς Κουστογέρακο υπάρχει Μνημείο των 34 θυμάτων του Δήμου στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας.
Στο κέντρο του χωριού Καμπανός, στην αυλή της κεντρικής εκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου, υπάρχει Ηρώο Πεσόντων για την Πατρίδα.
Στην κεντρική πλατεία του χωριού στο Ροδοβάνι υπάρχει Μνημείο Πεσόντων.
Στην Αγία Ειρήνη, στο κέντρο του χωριού δίπλα από την εκκλησία του Αγίου Αντωνίου, υπάρχει Ηρώο Πεσόντων Αγιερινιωτών καθώς και Ιστορικό – Λαογραφικό Μουσείο.
Στη Σούγια λειτουργεί επίσης Μουσείο με πολλά εκθέματα – ντοκουμέντα της περιόδου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στην Παλαιόχωρα λειτουργεί το Μουσείο Ακριτών της Ευρώπης, που στεγάζεται στο οίκημα του παλαιού οικοτροφείου, δίπλα στο μεσαιωνικό κάστρο.
Στον Βουτά λειτουργεί το Μουσείο Βουτά στο παλιό σχολείο του Βουτά”.
Εκδηλώσεις Τιμής και Μνήμης της 83ης Επετείου του Ολοκαυτώματος της Καντάνου, το Σάββατο 1η Ιουνίου, την Κυριακή 2 Ιουνίου και τη Δευτέρα 3 Ιουνίου 2024 στην Κάντανο του Δήμου Καντάνου-Σελίνου.
Πηγή: ertnews.gr