Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν λέει ότι τα πρόσφατα γεγονότα μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ δεν πρέπει να επιτρέψουν στο Ισραήλ να «κερδίσει έδαφος» στη Γάζα. Ο Τούρκος πρόεδρος προέτρεψε τους Παλαιστίνιους να ενωθούν εν μέσω του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα μετά από πολύωρες συνομιλίες με τον αρχηγό της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε το Σάββατο στην Κωνσταντινούπολη, ανακοίνωσε το γραφείο του.
Ο Ερντογάν απέτυχε να εδραιώσει τη θέση του ως μεσολαβητής στη σύγκρουση της Γάζας που έχει συνταράξει την περιοχή, με το παλαιστινιακό έδαφος υπό την ηγεσία της Χαμάς να προετοιμάζεται για μια νέα ισραηλινή επίθεση και μια ισραηλινή επίθεση στο Ιράν.
Ο Ερντογάν είπε ότι η ενότητα της Παλαιστίνης είναι «ζωτικής σημασίας» μετά τις συνομιλίες στο παλάτι Ντολμάμπαχτσε, οι οποίες σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης διήρκεσαν περισσότερες από δυόμισι ώρες. «Η ισχυρότερη απάντηση στο Ισραήλ και ο δρόμος προς τη νίκη βρίσκεται στην ενότητα και την ακεραιότητα», είπε ο Ερντογάν, σύμφωνα με δήλωση της τουρκικής προεδρίας.
Η Χαμάς –που χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική οργάνωση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ισραήλ– είναι αντίπαλος της Φατάχ που κυβερνά την ημιαυτόνομη Παλαιστινιακή Αρχή στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Καθώς οι φόβοι για έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο αυξάνονται, ο Ερντογάν είπε ότι τα πρόσφατα γεγονότα μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ δεν πρέπει να επιτρέψουν στο Ισραήλ να «κερδίσει έδαφος και ότι είναι σημαντικό να ενεργεί με τρόπο που να κρατά το ενδιαφέρον στη Γάζα».
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Ισραήλ Κατς καταδίκασε τη συνάντηση, γράφοντας στο Χ: «Συμμαχία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας: βιασμός, δολοφονία, βεβήλωση πτωμάτων και κάψιμο μωρών. Ερντογάν, ντροπή σου!». Η Χαμάς ιδρύθηκε από μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας το 1987.
Σε απάντηση, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Öncü Keçeli έγραψε στο X: «Οι ισραηλινές αρχές είναι αυτές που πρέπει να ντρέπονται. Έχουν σφάξει σχεδόν 35.000 Παλαιστίνιους, στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά». Με το Κατάρ να λέει ότι θα επανεκτιμήσει τον ρόλο του ως μεσολαβητή μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ, ο Ερντογάν έστειλε τον υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στην Ντόχα την Τετάρτη, σε μια νέα ένδειξη ότι θέλει να διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Eρντογάν: «Είμαι η φωνή του καταπιεσμένου παλαιστινιακού λαού»
«Θα συνεχίσω όσο ο Θεός μου δίνει τη ζωή μου, να υπερασπίζομαι τον παλαιστινιακό αγώνα και να είμαι η φωνή του καταπιεσμένου παλαιστινιακού λαού», είπε ο πρόεδρος την Τετάρτη όταν ανακοίνωσε την επίσκεψη του Χανίγιε. Η Χαμάς έχει γραφείο στην Τουρκία από το 2011, όταν η Τουρκία βοήθησε στην εξασφάλιση της συμφωνίας για την απελευθέρωση του Ισραηλινού στρατιώτη Γκιλάντ Σαλίτ
Ο Ερντογάν διατήρησε δεσμούς με την Χανίγιε, ο οποίος ήταν συχνός επισκέπτης. Ο Φιντάν ήταν πρώην επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών και η χώρα παρείχε πληροφορίες και διαβατήρια σε αξιωματούχους της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένης του Χανίγιε, σύμφωνα με τον Σινάν Σίντι, ειδικό για την Τουρκία στο Ίδρυμα για την Άμυνα των Δημοκρατιών στην Ουάσιγκτον. Ωστόσο, αυτό δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ από τις τουρκικές αρχές.
Εάν το Κατάρ αποσυρθεί από τις προσπάθειες διαμεσολάβησης, η Τουρκία θα μπορούσε να επιδιώξει να αυξήσει το προφίλ της με βάση τους δεσμούς της με τη Χαμάς. Ο Φιντάν είχε συνομιλίες με τον Αιγύπτιο υπουργό Εξωτερικών Σαμέχ Σούκρι το Σάββατο, με τους δύο άνδρες να τονίζουν την ανάγκη να παραδοθεί περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα όπου διαφαίνεται η απειλή του λιμού.
Ο Ερντογάν συναντήθηκε επίσης με τον Σούκρι αργά το Σάββατο, ανέφερε η τουρκική προεδρία σε δήλωση, όπου είπε ότι είναι «ουσιαστικό για τις ισλαμικές χώρες να συνεργαστούν» για να «αποτρέψουν ολόκληρη την περιοχή από το να πέσει σε μια σπείρα σύγκρουσης».
Η Τουρκία είναι ένας από τους κύριους εταίρους ανθρωπιστικής βοήθειας της Γάζας, στέλνοντας 45.000 τόνους προμηθειών και φαρμάκων στην περιοχή. Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι προετοιμάζει μια επίθεση κατά της πόλης Ράφα της Γάζας και η αναφερόμενη ισραηλινή επίθεση στην ιστορική ιρανική πόλη Ισφαχάν, μετά την άμεση επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, θόλωσε τις ελπίδες για ειρηνευτική πρόοδο.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Αλλά ο Ερντογάν μπορεί να περιμένει μόνο έναν «πολύ περιορισμένο» ρόλο λόγω της ειλικρινούς καταδίκης του Ισραήλ και των πράξεών του στη Γάζα, σύμφωνα με τον Σίντι. Πέρυσι, ο Τούρκος ηγέτης παρομοίασε τις τακτικές του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου με αυτές του ναζιστικού ηγέτη Αδόλφου Χίτλερ και χαρακτήρισε το Ισραήλ «τρομοκρατικό κράτος» λόγω της επίθεσής του εναντίον της Χαμάς μετά τις επιθέσεις της μαχητικής ομάδας στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.
Ο Σίντι είπε ότι ο Ερντογάν δεν θα ήταν ευπρόσδεκτος στο Ισραήλ και το πολύ θα μπορούσε να περάσει μηνύματα μεταξύ Παλαιστίνιων και Ισραηλινών διαπραγματευτών. Οι άνευ προηγουμένου επιθέσεις της Χαμάς που πυροδότησαν τον πόλεμο στη Γάζα οδήγησαν στο θάνατο 1.170 ανθρώπων στο νότιο Ισραήλ, κυρίως αμάχων, σύμφωνα με ισραηλινά επίσημα στοιχεία του Γαλλικού Πρακτορείου.
Οι μαχητές συνέλαβαν επίσης περίπου 250 ομήρους. Το Ισραήλ εκτιμά ότι 129 παραμένουν στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένων 34 που θεωρούνται νεκροί. Η επίθεση αντιποίνων του Ισραήλ έχει σκοτώσει 34.049 ανθρώπους στη Γάζα, κυρίως γυναίκες και παιδιά, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της περιοχής που διαχειρίζεται η Χαμάς.
