O κύβος ερρίφθη και η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) μπαίνει σε τροχιά αποκρατικοποίησης. Στόχος είναι η εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή, ο οποίος θα οδηγήσει την εταιρεία στη νέα εποχή, τόσο σε θέματα εκσυγχρονισμού και συμπαραγωγής νέων προγραμμάτων όσο και σε εκείνα που αφορούν τον εξαγωγικό χαρακτήρα.
Το θέμα χειρίζεται το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων με απόφαση του ίδιου του πρωθυπουργού, έχοντας ως παρακαταθήκη την επιτυχή κατάληξη της αντίστοιχης διαδικασίας για τα ελληνικά ναυπηγεία, αλλά και την προσέλκυση ξένων επενδυτών σε διάφορα άλλα προγράμματα.
Σύμφωνα με τη Realnews, έχουν σταλεί επιστολές σε συνολικά έξι δυνάμει ενδιαφερομένους για την κορωνίδα της εγχώριας αεροπορικής βιομηχανίας. Πρόκειται για τις αμερικανικές Lockheed Martin και Boeing και τις ευρωπαϊκές Dassault (Γαλλία), Airbus (Γαλλία), BAE Systems (Βρετανία), Leonardo (Ιταλία).
Το μάνατζμεντ
Στη συνολικά δεκατριών σελίδων πρόσκληση ενδιαφέροντος, με την ονομασία «Πρόγραμμα Ουρανός», αναφέρεται ότι ο στρατηγικός επενδυτής θα λάβει το 49% των μετοχών και το μάνατζμεντ της εταιρείας, ενώ το 51% θα παραμείνει στο Δημόσιο. Οπως διευκρινίζεται στην επιστολή, το περιεχόμενο της οποίας είναι σε γνώση της «R», η ΕΑΒ θα «σπάσει» σε δύο τμήματα, την «ΕΑΒ παγίων» και την «ΕΑΒ Εμπορίας και Προγραμμάτων». Ουσιαστικά, ο επενδυτής θα εισέλθει στην «ΕΑΒ Εμπορίας και Προγραμμάτων», που θα αποτελεί και την εταιρεία η οποία θα αναλάβει όλα τα υπάρχοντα συμβόλαια και θα ελέγχει επί της ουσίας τη λειτουργία της.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου να έχουν στείλει τις σχετικές επιστολές εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Ο αριθμός των ενδιαφερομένων σε αυτήν την πρώτη φάση του προγράμματος θα κρίνει και τον τρόπο διεξαγωγής της δεύτερης φάσης επιλογής του αναδόχου. Αυτή, μπορεί να περιλαμβάνει τον ανταγωνιστικό διάλογο, ο οποίος μπορεί να λήξει σε σύντομο χρονικό διάστημα, ή τη διενέργεια διαγωνισμού, ο οποίος, λόγω της γραφειοκρατίας, μπορεί να πάρει δύο ή και περισσότερα χρόνια, ένα σενάριο που δεν το επιθυμεί κανείς.
Ωστόσο, υπάρχει και το σοβαρό ενδεχόμενο να υπάρξει τελικά μόνο ένας ενδιαφερόμενος, οπότε τότε ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για την ταχεία έκβαση του προγράμματος.
Οι προϋποθέσεις
Όσοι εκφράσουν εγγράφως ενδιαφέρον θα πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις που περιγράφονται. Θα πρέπει να προέρχονται από χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, η εταιρεία τα τελευταία πέντε χρόνια να παρουσιάζει τζίρο τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ κατ’ έτος και να μπορεί να εγγυηθεί τη συνέχεια στη συμπαραγωγή των μαχητικών F-16 και μεταγωγικών C-130J, στην οποία η Ελλάδα συμμετέχει με ποσοστό περίπου στο 30% στο καθένα. Επίσης, περιγράφεται ότι θα πρέπει να εγγυηθεί την υποστήριξη στο πρόγραμμα των αεροσκαφών ναυτικών επιχειρήσεων P3 Orion, που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς και τη συνέχεια υποστήριξης και συντήρησης στο σύνολο των εναέριων μέσων που διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία, όπως τα Canadair, τα F-4, τα Rafale, τα Mirage και τα ελικόπτερα.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «R», η Lockheed Martin (που είναι και η κατασκευάστρια των F-16, C-130 και F-35) έχει δείξει έντονο ενδιαφέρον μέχρι στιγμής. Ωστόσο, η αμερικανική εταιρεία δεν είναι η μόνη. Το «Πρόγραμμα Ουρανός» δείχνει να ενδιαφέρει ιδιαίτερα και τη γαλλική Airbus, που έχει μεγάλη τεχνογνωσία στα ελικόπτερα ως παραγωγός στα Super Puma, ενώ συμμετέχει και στην κοινοπραξία για τα NH-90. Επιπλέον, η προοπτική απόκτησης του 49% της ΕΑΒ δείχνει να έχει προκαλέσει κινητικότητα και στην ιταλική Leonardo, που μετέχει στην κοινοπραξία των ΝΗ-90. Αντιθέτως, ισχνό ενδιαφέρον δείχνει -μέχρι σήμερα- η Dassault, κατασκευάστρια εταιρεία των Rafale και των Mirage, η οποία μάλιστα είχε απαντήσει εγγράφως αρνητικά σε αντίστοιχη πρόσκληση μεταφοράς τμήματος της παραγωγής της στην Ελλάδα πριν από ενάμιση χρόνο, όπως λένε πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Τα F-35
Αδιαμφισβήτητα, λόγω της δομής και των εξοπλισμών της Πολεμικής Αεροπορίας, η προσοχή όλων πέφτει κυρίως στη Lockheed Martin. Δεν είναι μόνο ότι πληροί το μεγαλύτερο μέρος των απαιτήσεων του διαγωνισμού, αλλά έχει και τα «κλειδιά» της συμπαραγωγής τμημάτων του μαχητικού 5ης γενιάς F-35, κάτι που έχει τονίσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός ότι επιθυμεί, όταν ανακοίνωσε την παραγγελία της Ελλάδας κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στον Λευκό Οίκο, τον περασμένο Μάιο.
Βεβαίως, πρώτα θα πρέπει να ανάψει το «πράσινο φως» από το Κογκρέσο για την προμήθεια των F-35 από την Ελλάδα. Μετά από αυτό, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για τη διακρατική συμφωνία, η οποία θα βασιστεί στην απαντητική επιστολή (LOA) που πρόκειται να στείλει η αμερικανική κυβέρνηση στο ελληνικό αίτημα για απόκτηση 20 συν 20 μαχητικών 5ης γενιάς.
Θα μπορούσε η ΕΑΒ να μπει στο κομμάτι της συμπαραγωγής τμημάτων του F-35; Η απάντηση είναι απολύτως καταφατική, διότι η ΕΑΒ έχει τη σχετική εμπειρία, ενώ η αποκρατικοποίηση ανοίγει διάπλατα τον δρόμο για νέες επενδύσεις. Αλλωστε, για την προοπτική αυτή είχε μιλήσει ανοιχτά και ο αντιπρόεδρος της Lockheed Martin Τζόναθαν Χόιλ, στην αποκλειστική συνέντευξη που είχε δώσει στην «R» τον περασμένο Νοέμβριο.
Σε ό,τι αφορά την προμήθεια των F-35, πηγές ενημέρωσης της «R» αναφέρουν ότι, μόλις το Κογκρέσο δώσει το «ΟΚ», η Ελλάδα θα μπορούσε να παραλάβει τα πρώτα μαχητικά ίσως και το 2025, ακόμη και αν δεν είναι έτοιμη η βάση της 117 Πτέρυγας Μάχης στην Ανδραβίδα, που φαντάζει ως η πιο πιθανή. Δηλαδή, για παράδειγμα, να γίνει η παράδοση έξι ή και οκτώ μαχητικών με τα ελληνικά εθνόσημα στις ΗΠΑ και εκεί να εκπαιδευτούν 20 αντί για 10 πιλότοι και αντίστοιχα διπλάσιος αριθμός τεχνικού προσωπικού και προσωπικού επίγειας εξυπηρέτησης, ώστε, όταν μετά από ένα ή ενάμιση χρόνο προσγειωθούν στην Ελλάδα, να είναι όλα έτοιμα για να αναλάβουν υπηρεσία.
