Η Αθήνα βρίσκεται αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη κρίση λειψυδρίας των τελευταίων τριών δεκαετιών, καθώς τα αποθέματα νερού μειώνονται δραματικά.
Η κατάσταση στην Αττική χαρακτηρίζεται πλέον εξαιρετικά κρίσιμη, με τους δύο βασικούς ταμιευτήρες που υδροδοτούν την περιοχή –τον Μόρνο και την Υλίκη– να εμφανίζουν στάθμες νερού σε χαμηλό δεκαετίας.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία, ο Μόρνος έχει απολέσει πάνω από το 40% των αποθεμάτων του μέσα σε δύο χρόνια, με την επιφάνεια της λίμνης να έχει συρρικνωθεί σχεδόν κατά το ήμισυ. Αντίστοιχα, η Υλίκη έχει χάσει περίπου το 40% των ποσοτήτων της μόνο τον τελευταίο χρόνο, εξέλιξη που αναδεικνύει τη ραγδαία επιδείνωση των υδρολογικών συνθηκών.
Με αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνηση έχει ήδη δρομολογήσει την ενεργοποίηση καθεστώτος έκτακτης ανάγκης όσον αφορά στην κατανάλωση του νερού στο λεκανοπέδιο, ώστε να επιταχυνθούν σημαντικά έργα και να διασφαλιστεί τουλάχιστον για τα επόμενα 30 χρόνια η κάλυψη των αναγκών της Αττικής, όπου κατοικεί σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας.
Κεντρικός πυλώνας του σχεδιασμού που έχει εκπονήσει η κυβέρνηση, μετά από την αξιολόγηση των εξελίξεων επί περισσότερο από έναν χρόνο, είναι το έργο «Εύρυτος». Προβλέπει την αξιοποίηση νερού που περισσεύει από περιοχές με πολλές βροχοπτώσεις, συγκεκριμένα από τη λίμνη Κρεμαστών, στην οποία καταλήγουν επίσης οι ποταμοί Κρικελιώτης και Καρπενησιώτης, ενώ έχουν σχεδιαστεί και πολλά μικρότερα έργα.
Σημαντικό επενδυτικό σχέδιο ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ αναπτύσσει παράλληλα η ΕΥΔΑΠ, στοχεύοντας στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών. Μεταξύ άλλων, προβλέπονται επενδύσεις σε «έξυπνα» δίκτυα, με συστήματα τηλεμετρίας και ελέγχου διαρροών, καθώς και σε έργα επαναχρησιμοποίησης νερού.
Κρίσιμη θα είναι και η ανταπόκριση των πολιτών, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα αλόγιστης ή υπερβολικής κατανάλωσης νερού.
Ειδικοί και στελέχη της ΕΥΔΑΠ με γνώση της υπόθεσης τόνισαν πως η πρωτεύουσα διανύει περίοδο έμμονης ξηρασίας, που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την περίοδο 1988-1994, ενώ επισήμαναν την πολυπλοκότητα του σημερινού προβλήματος, καθώς συνδέεται άρρηκτα με την κλιματική κρίση. Όπως εξήγησαν, πλέον έχουμε λιγότερες ημέρες βροχής ανά έτος σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου, ενώ η συγκέντρωση χιονιού στα βουνά, που «τρέφει» όλα τα πολύτιμα ρυάκια, έχει επίσης μειωθεί αισθητά. Αυτό σημαίνει ότι έχει συρρικνωθεί η φυσική εισροή υδάτων στους ταμιευτήρες, που αναπλήρωνε τα αποθέματά τους.
Οι τελευταίες ισχυρές βροχοπτώσεις δεν άλλαξαν τη μεγάλη εικόνα, καθώς στις περιπτώσεις των καταιγίδων το μεγαλύτερο μέρος του νερού καταλήγει στη θάλασσα.
Οι ίδιες πηγές υπογράμμισαν ότι υπάρχουν παραδείγματα από το εξωτερικό που δείχνουν πόσο σημαντική είναι τόσο η ταχεία αντίδραση της πολιτείας όσο και η υπεύθυνη συμπεριφορά των καταναλωτών, προκειμένου να αναχαιτιστεί το πρόβλημα.
Το 2008 η Κύπρος αναγκάστηκε να μεταφέρει περίπου 8 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού με δεξαμενόπλοια από την Ελλάδα. Σήμερα, έχοντας την εμπειρία του παρελθόντος, είναι περισσότερο θωρακισμένη, με εγκαταστάσεις νέων μονάδων αφαλάτωσης και αυστηρότερα μέτρα εξοικονόμησης νερού, κάτι που προς το παρόν στην Ελλάδα δεν προβλέπεται. Η νότια Γαλλία η Ισπανία και η Ιταλία αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα και βρίσκουν λύσεις αντίστοιχες με την Ελλάδα, βάζοντας περιοχές τους σε συναγερμό νερού.
Στον αντίποδα, αρνητικό παράδειγμα αποτελεί το Ιράν, όπου η καθυστερημένη αντίδραση σε ιδιαίτερα σοβαρή κρίση έλλειψης νερού έχει ως αποτέλεσμα να εξετάζονται σήμερα ακραίες λύσεις, όπως η επιβολή δελτίου στο νερό ή ακόμη και, στο έσχατο σημείο, να εγκαταλείψουν οι κάτοικοι την πρωτεύουσα Τεχεράνη.
