Ένα εξαιρετικά επικίνδυνο ναρκωτικό κάνει την εμφάνισή του στις παγκόσμιες αγορές, προκαλώντας σοβαρές ανησυχίες καθώς «σπέρνει» τον θάνατο.
Πρόκειται για τις νιταζίνες, ένα υπερ-ισχυρό συνθετικό οπιοειδές, θεωρούνται ήδη πιο επικίνδυνες από τη διαβόητη φαιντανύλη.
Νιταζίνες: Τι πρέπει να ξέρετε για το συγκεκριμένο ναρκωτικό
Η κρίση που έχει προκαλέσει η φαιντανύλη στη Δύση φαίνεται να αποκτά νέα διάσταση, καθώς οι νιταζίνες απειλούν να επιδεινώσουν περαιτέρω την κατάσταση. Αυτές οι ουσίες αναπτύχθηκαν τη δεκαετία του 1950 για φαρμακευτικούς σκοπούς, όμως απορρίφθηκαν λόγω των σοβαρών επιπτώσεών τους στο αναπνευστικό σύστημα.
Σήμερα, επανεμφανίζονται στην παράνομη αγορά, με την ισχύ τους να ξεπερνά κατά πολύ αυτή της φαιντανύλης – μερικά παράγωγά τους είναι έως και 250 φορές πιο ισχυρά από την ηρωίνη, ή πέντε φορές πιο δυνατά από τη φαιντανύλη.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τις νιταζίνες είναι η αδιόρατη παρουσία τους. Συχνά αναμειγνύονται με άλλες ουσίες, όπως ηρωίνη, κοκαΐνη, κεταμίνη ή ακόμη και ψεύτικα παυσίπονα και ατμιστικά προϊόντα. Οι χρήστες τις λαμβάνουν χωρίς να το γνωρίζουν, γεγονός που οδηγεί σε ξαφνικούς και θανατηφόρους υπερδοσολογίες, ακόμα και από ελάχιστες ποσότητες.
Η ανίχνευσή τους είναι δύσκολη, λόγω των περιορισμένων τοξικολογικών εξετάσεων, και αυτό σημαίνει ότι ο πραγματικός αριθμός θανάτων πιθανότατα είναι πολύ υψηλότερος από τους επίσημους.
Ταχύτατη εξάπλωση στην Ευρώπη
Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πληγεί βαθιά από τη φαιντανύλη, η Ευρώπη είναι πλέον αντιμέτωπη με την ταχεία διείσδυση των νιταζινών. Στο Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφηκαν πάνω από 400 θάνατοι σχετιζόμενοι με αυτές μέσα σε μόλις 18 μήνες, ενώ οι αρχές μιλούν για «τη χειρότερη εποχή στην ιστορία για χρήση ναρκωτικών».
Στις ΗΠΑ, οι νιταζίνες εντοπίστηκαν σε χιλιάδες κατασχέσεις, κυρίως σε μείγματα με φαιντανύλη, με δεκάδες επιβεβαιωμένους θανάτους.
Από την Εσθονία ως τη Σιέρα Λεόνε
Η Εσθονία, που στο παρελθόν αντιμετώπισε κρίση με φαιντανύλη, βιώνει τώρα ραγδαία αύξηση θανάτων από νιταζίνες. Από το 2023, σχεδόν οι μισοί θάνατοι από ναρκωτικά οφείλονται σε αυτές.
Η εξάπλωσή τους δεν περιορίζεται σε Ευρώπη και Αμερική. Στη Δυτική Αφρική, οι νιταζίνες είναι βασικό συστατικό του «kush», ενός συνθετικού ναρκωτικού που έχει οδηγήσει χώρες όπως η Σιέρα Λεόνε και η Λιβερία να κηρύξουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Η παραγωγή των νιταζινών είναι φθηνή και εύκολη, απαιτεί μικρές ποσότητες λόγω της υψηλής ισχύος και μπορεί να πραγματοποιηθεί σε πρόχειρα εργαστήρια. Αυτό τις καθιστά ιδανικές για λαθρεμπόριο και άκρως επικερδείς για εγκληματικές οργανώσεις. Ήδη πωλούνται διαδικτυακά, με ψευδείς χαρακτηρισμούς όπως «χημικά για έρευνα».
Ειδικοί προειδοποιούν ότι αν μεγάλες εγκληματικές οργανώσεις – όπως η αλβανική μαφία, τούρκικες ή ιταλικές ομάδες – εντάξουν τις νιταζίνες στο δίκτυό τους, η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει άνευ προηγουμένου κρίση δημόσιας υγείας. Η απαγόρευση της καλλιέργειας παπαρούνας από τους Ταλιμπάν ενδέχεται να επιταχύνει αυτή τη μετάβαση, αφού δημιουργεί έλλειψη ηρωίνης.
