Οι γυναίκες 15 – 44 ετών κινδυνεύουν περισσότερο από ενδοοικογενειακή βία παρά από καρκίνο και τροχαία ατυχήματα, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες του ΟΗΕ, οι οποίες καταδεικνύουν ότι κάθε χρόνο παγκοσμίως δολοφονούνται 50.000 γυναίκες, αριθμός ο οποίος αντιστοιχεί σε 137 γυναίκες την ημέρα!
Δηλαδή, μία γυναίκα κάθε μία ώρα και δέκα λεπτά δολοφονείται, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση δολοφονούνται 50 γυναίκες την εβδομάδα.
Τα στοιχεία για τις γυναίκες στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα η αστυνομία επενέβη σε 13.000 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας ενώ από το 2013 ως το 2018 ενώ κατέγραψε 69 δολοφονίες γυναικών.
Τα στοιχεία κατατέθηκαν από γιατρούς, κοινωνικούς λειτουργούς και εκπρόσωπο της ΕΛΑΣ στη συζήτηση του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΙΣΘ), για τη βία κατά των γυναικών, στο πλαίσιο της φετινής ΔΕΘ και των ενημερωτικών συζητήσεων και δράσεων του.
Ο πρόεδρος του ΙΣΘ Νίκος Νίτσας τόνισε ότι με τις επίμονες προσπάθειες της ιατρικής κοινότητας άλλαξε το νομικό πλαίσιο για γιατρούς, εκπαιδευτικούς, παιδαγωγούς κ.α., ώστε στον εργασιακό τους χώρο να νιώθουν ασφαλείς και να προχωρούν σε καταγγελίες όταν διαπιστώνουν εγκλήματα σε βάρος παιδιών και γυναικών, χωρίς να έχουν οι ίδιοι νομικές ή γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, οι οποίες τους αποσπούν από την κύρια δουλειά τους, από το να σώζουν ζωές.
Όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Νίτσας «δεν θα πρέπει να μείνουμε σε… παυσίπονα στην αντιμετώπιση της βίας με 45.282 περιστατικά -από το 2019 ως τις αρχές 2024- σε βάρος γυναικών εκ των οποίων τα 10.131 είναι πολύ σοβαρά. Αυτοί οι αριθμοί κρύβουν διπλάσιους αριθμούς οικογενειών, δραστών και θυμάτων και ίσως και πολύ περισσότερους αριθμούς παιδιών τα οποία είναι εγκλωβισμένα και ταυτόχρονα γίνονται μάρτυρες από τα πρώτα τους βήματα στη ζωή, εγκληματικών συμπεριφορών με αποτέλεσμα να προκαλούνται χρόνια και βαθιά τραύματα στο ψυχισμό τους».
«Οι μορφές βίας είναι πολλές»
Η Βίκυ Θεοδωρακοπούλου, πιστοποιημένη κοινωνική λειτουργός του Δήμου Θεσσαλονίκης – Στέλεχος της Ομάδας Προστασίας Ανηλίκων Δήμου Θεσσαλονίκης, είπε μεταξύ άλλων στη συζήτηση για τη βία κατά των γυναικών: «Δυστυχώς έχουμε και εναντίον των παιδιών, αλλά μπορεί να είναι και απέναντι σε ηλικιωμένα άτομα ή σε άλλα άτομα ευάλωτα μέσα στο σπίτι, ενώ οι μορφές βίας είναι πολλές: έχουμε τη σωματική βία, την ψυχολογική – συναισθηματική, σεξουαλική και οικονομική».
«Αυτή η τελευταία είναι και η λιγότερο διαδεδομένη, όμως, είναι μία μορφή εξίσου σημαντική, εμποδίζοντας το θύμα να έχει οποιοδήποτε έλεγχο των οικονομικών του πόρων», συμπλήρωσε.
«Η δε ψυχολογική βία είναι η ταπείνωση και ο εκφοβισμός, πχ δεν αφήνει ο δράστης να διατηρεί σχέσεις με συγγενικά ή φιλικά πρόσωπα του θύματος. Σε κάθε μορφή βίας, όσες έχουν υποστεί βία, μπορούν να απευθύνονται σε κοινωνικές υπηρεσίες, σε συμβουλευτικούς σταθμούς, στο 15900 που λειτουργεί 24ωρες το 24ωρο», τόνισε.
Όσες δε έχουν και παιδιά μπορούν να αναζητήσουν ξενώνα, π.χ. του Δήμου Θεσσαλονίκης, που τις φιλοξενεί και τις επανεντάσσει σε μια πιο ασφαλή καθημερινότητα.
Η κ. Θεοδωροπούλου σημείωσε ότι «εμείς έχουμε υποχρέωση από το νόμο, εφόσον υπάρχει και παιδί ανήλικο να ειδοποιήσουμε άμεσα την εισαγγελία για να διατάξει επείγουσα ή κατεπείγουσα κοινωνική έρευνα».
Οι δράστες πηγαίνουν τα θύματα τους στο γιατρό
Η Τζίνα Λεπτοκαρίδου, διευθύντρια ΕΚΕΠΥ-ΕΚΑΒ Βορείου Ελλάδος και γιατρός ανέφερε στη συζήτηση του ΙΣΘ μεταξύ άλλων ότι ο δράστης πολλές φορές συνοδεύει το θύμα του στα επείγοντα των νοσοκομείων, ενώ ως Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας παρεμβαίνουν αφού έχει γίνει η κακοποίηση.
H κ. Λεπτοκαρίδου σημείωσε ότι υπάρχει και υψηλό ποσοστό ανδρών που κακοποιούνται συνήθως από το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον των συντρόφων τους.
Παράλληλα, πρόσθεσε ότι «ως γιατρός σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης διαπίστωσα ότι υπάρχουν ορισμένες νοσηλεύτριες, π.χ. στο ακτινολογικό, οι οποίες εμπνέουν εμπιστοσύνη και στις οποίες ανοίγονται και εξομολογούνται το περιστατικό. Κατόπιν, προσπαθούμε να τις πείσουμε να το καταγγείλουν έστω κι αν φοβούνται ακόμη και το δικό τους περιβάλλον που τις πιέζει για το αντίθετο, διότι έχουν παιδιά κτλ»
Μάλιστα, μίλησε για περιστατικά γυναικών που υπέστησαν βία και οδηγήθηκαν στα νοσοκομεία, στα οποία την εκλιπαρούσαν να μην τηλεφωνήσει στην αστυνομία. διότι αν τις πήγαιναν σε κάποια δομή θα απειλούνταν -όπως έλεγαν- με χειρότερο τρόπο από τους συγγενείς του δράστη.
Στη συζήτηση του ΙΣΘ, στο πλαίσιο της φετινής ΔΕΘ, αναφέρθηκαν και περιπτώσεις όπου συγγενείς αποτρέπουν τα θύματα να κάνουν το βήμα της εξόδου από το βασανισμό τους. Για παράδειγμα, υπήρχε γυναίκα με εμφανείς μώλωπες παντού, σε πρόσωπο, σώμα, χέρια, πόδια και όταν ζήτησε βοήθεια από τον αδελφό της άκουσε «καλά σου έκανε…».
Σπίτια θυμάτων με τους δράστες δίπλα τους
Ο Ευθύμιος Χατζηθεόκλητος, χειρουργός και αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής, Αλληλεγγύης και Πρόνοιας Δήμου Θεσσαλονίκης μίλησε για την κοινωνική έρευνα που διεξάγουν οι κοινωνικοί λειτουργοί κατόπιν εισαγγελικής εντολής και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν από τους δράστες οι οποίοι συνεχίζουν και βρίσκονται δίπλα στα θύματα εκφοβίζοντας τα.
Ο αντιδήμαρχος πρόσθεσε ότι θα πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη για την εξάλειψη του φαινομένου αλλά και τη στήριξη των γυναικών, χαρακτηρίζοντας τα μέχρι τώρα μέτρα ως… ασπιρίνες.
«Αυτό που γίνεται στα νοσοκομεία είναι ερασιτεχνικό, με τις νοσηλεύτριες να προσπαθούν να ψαρέψουν τα θύματα ώστε στη συνέχεια να προχωρήσουν σε καταγγελίες. Στην Αγγλία υπάρχουν σε όλους τους χώρους των νοσοκομείων ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί οι οποίοι επιλαμβάνονται αμέσως, διότι η πρώτη κατάθεση έχει σημασία, όπως και να παραμείνουν να ενοχοποιητικά στοιχεία επάνω τους, ώστε να καταγραφούν επισήμως», ανέφερε.
Προστασία εκ νόμου σε γιατρούς – εκπαιδευτικούς
Η Ασημίνα Φιλιοπούλου, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, πρόεδρος του Βαφοπούλειου Πνευματικού Κέντρου Δήμου Θεσσαλονίκης, αντιπρόεδρος επιστημονικού συλλόγου Μέριμνας Παιδιού και Εφήβου τόνισε μεταξύ άλλων ότι θα πρέπει να υπάρξει συντονισμός δυνάμεων, με τη συμμετοχή ειδικών και φυσικά και δικηγόρου, ώστε να αντιμετωπιστούν οι δράστες και το περιβάλλον του, το οποίο πολλές φορές είναι εξίσου απειλητικό.
Στη δε γενική εφημερία των νοσοκομείων -όπου γίνεται χαμός λόγω των προβλημάτων του ΕΣΥ- θα πρέπει να υπάρξει η δημιουργία ενός αυτοτελούς τμήματος υποδοχής τέτοιων περιστατικών. Μεταξύ άλλων, θύμισε και τον πρόσφατο νόμο Φλωρίδη ο οποίος προστατεύει και υποχρεώνει τους εργαζόμενους σε νοσοκομεία, σχολεία κλπ να καταγγείλουν τα περιστατικά σε βάρος βίας.
10.131 γυναίκες κινδύνεψαν σοβαρά
Στη συζήτηση την οποία συντόνισε η δημοσιογράφος Νίκη Στρατηλάτη πήρε μέρος και η εκπρόσωπος της Ελληνικής Αστυνομίας Αλεξάνδρα Δημοπούλου Αστυνόμος Β΄ στη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης.
Μεταξύ άλλων, επιβεβαίωσε ότι από το 2019 μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2024 οι υπηρεσίες ενδοοικογενειακής βίας της ΕΛΑΣ επιλήφθηκαν σε 45.282 περιστατικά εκ των οποίων 10.131 γυναίκες κινδύνευσαν σοβαρά. Υπενθυμίζεται ότι οι αστυνομικές αρχές έχουν υποχρέωση να παρεμβαίνουν αυτεπάγγελτα ακόμη και με μία ανώνυμη καταγγελία.
