Στην ανάγκη ενδυνάμωσης της περιφερειακής συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αναφέρθηκε ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Τάκης Θεοδωρικάκος, ο οποίος κήρυξε την έναρξη των εργασιών υπουργικής διάσκεψης για την ασφάλεια, με τη συμμετοχή δεκατριών χωρών. Ο Υπουργός επεσήμανε πως προτεραιότητα αποτελεί η αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, του οργανωμένου εγκλήματος, της διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, της διασποράς και του λαθρεμπορίου όπλων, της διακίνησης ναρκωτικών, του χουλιγκανισμού, καθώς και των κυβερνοεπιθέσεων.
Αναφερόμενος στο ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης, ο κ. Θεοδωρικάκος τόνισε πως τα σύνορα της Ελλάδος αποτελούν ευρωπαϊκά σύνορα και επομένως, η αντιμετώπιση της εισόδου παράνομων μεταναστών αποτελεί μείζον θέμα όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για όλη την Ευρώπη. «Η συνδρομή του FRONTEX υπήρξε και εξακολουθεί να είναι καθοριστική. Θεωρούμε, ωστόσο, ότι απαιτείται περαιτέρω επιχειρησιακή συνεργασία μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών των αρμόδιων αρχών, επιβολής του νόμου, αλλά και της διοργάνωσης «εκστρατειών ενημέρωσης του κοινού», ιδιαίτερα σε χώρες που θεωρούνται χώρες προέλευσης ή διέλευσης παράνομων μεταναστών», επεσήμανε ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη.
Στις εργασίες της υπουργικής διάσκεψης της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEECP) συμμετείχε ο Υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Ελευθέριος Οικονόμου ενώ μαζί με την Ελλάδα εκπροσωπούνται δεκατρείς χώρες και συγκεκριμένα: Αλβανία με τον Υπουργό Εσωτερικών Bledar Çuçi, Βοσνία & Ερζεγοβίνη με τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης Selmo Cikotić, Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας με τον Υπουργό Εσωτερικών Oliver Spasovski, Κόσοβο με τον Υπουργό Εσωτερικών Xhelal Sveçla, Σερβία με τον Υπουργό Εσωτερικών Aleksandar Vulin, Βουλγαρία με τον Υφυπουργό Εσωτερικών Stoyan Temelakiev, Ρουμανία με τον Υφυπουργό Επικρατείας Aurelian Păduraru, Σλοβενία με τον Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Εσωτερικών Božo Predalič, Κροατία με τον Πρέσβη Aleksandar Sunko, Γερμανία με τον Υφυπουργό Johann Saathoff, Η.Π.Α. με τον ακόλουθο Πρεσβείας Michael Scardaville, Ιταλία με την Πρέσβη Patrizia Falcinelli καθώς και το Συμβούλιο Περιφερειακής Συνεργασίας με την Γενικό Γραμματέα Tanja Mišćević.
Ολόκληρη η ομιλία του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη Τάκη Θεοδωρικάκου:
«Επιτρέψτε μου να επαναλάβω την αταλάντευτη θέση μας και τη συμβολή της Αθήνας στην προώθηση της ευρωπαϊκής προοπτικής της περιοχής. Βασικός στόχος μας είναι η προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας σε όλους τους τομείς, τόσο μέσω των περιφερειακών οργανισμών, όσο και μέσω των διαφόρων σχημάτων συνεργασίας. Η περιφερειακή συνεργασία αποτελεί το πλέον αποτελεσματικό μέσο για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα, την ασφάλεια και τις σχέσεις καλής γειτονίας. Η ασφάλεια αποτελεί κρίσιμη προϋπόθεση για την βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Βασική προτεραιότητα της Προεδρίας της Αθήνας στη SEECP και κοινή πρόκληση για όλους είναι τα θέματα ασφάλειας. Μας ενδιαφέρει η περαιτέρω ενδυνάμωση της συνεργασίας για να αντιμετωπίσουμε με αποτελεσματικότητα κάθε απειλή ασφαλείας ασφάλειας στην περιοχή μας. Στη δική μας αντίληψη, προτεραιότητα αποτελεί η αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, του οργανωμένου εγκλήματος, της διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, της διασποράς και του λαθρεμπορίου όπλων, της διακίνησης ναρκωτικών, του χουλιγκανισμού, καθώς και των κυβερνοεπιθέσεων. Τα ανωτέρω αποτελούν σοβαρούς κινδύνους για τις κοινωνίες μας, παραβιάζοντας σε μεγάλο βαθμό τα ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες και υπονομεύοντας τη σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία των λαών της περιοχής.
Το διεθνές πολιτικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από αστάθεια και ρευστότητα, καθώς και από απρόβλεπτες απειλές. Είναι απόλυτη ανάγκη να διευρύνουμε το συντονισμό μας και την ανάπτυξη κατάλληλων στρατηγικών αντιμετώπισης του προβλήματος. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει τόσο η Ευρωπαϊκή Πολυτομεακή Πλατφόρμα κατά των Εγκληματικών Απειλών Empact (European Multidisciplinary Platform Against Criminal Threats), όσο και η EUROPOL, ώστε να καταπολεμήσουμε όλες τις μορφές οργανωμένου εγκλήματος, που εκμεταλλεύονται τις δυνατότητες της συγκεκαλυμμένης δράσης που προσφέρει το «σκοτεινό διαδίκτυο» (dark web).
Θα ήθελα να αναφερθώ στο μείζον ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης. Μετά το Φεβρουάριο του 2020 έχει εμπεδωθεί σε όλους μας η αλήθεια ότι τα σύνορα της Ελλάδος αποτελούν ευρωπαϊκά σύνορα. Επομένως, η αντιμετώπιση της εισόδου παράνομων μεταναστών αποτελεί μείζον θέμα όχι μόνο για την Αθήνα, αλλά και για όλη την περιοχή. Η αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού απαιτεί βελτίωση του συντονισμού των ενεργειών μας, με στόχο την καταπολέμηση των δικτύων παράνομης διακίνησης μεταναστών.
Είναι γεγονός ότι έχουν αναληφθεί πολλές δράσεις σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου. Η συνδρομή του FRONTEX υπήρξε και εξακολουθεί να είναι καθοριστική. Θεωρούμε, ωστόσο, ότι απαιτείται περαιτέρω επιχειρησιακή συνεργασία μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών των αρμόδιων αρχών επιβολής του νόμου, αλλά και της διοργάνωσης «εκστρατειών ενημέρωσης του κοινού», ιδιαίτερα σε χώρες που θεωρούνται χώρες προέλευσης ή διέλευσης παράνομων μεταναστών.
Πέραν της υφιστάμενης κατάστασης, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μια νέα μεταναστευτική/προσφυγική πρόκληση λόγω της ουκρανικής κρίσης. Σύμφωνα με τις πρόσφατες αναλύσεις του Frontex και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, περισσότεροι από 4,8 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από τις εστίες τους, από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Ορισμένα μέλη που σήμερα εκπροσωπούνται εδώ, όπως το Βουκουρέστι, έχουν επωμισθεί σημαντικό βάρος, λόγω των προσφυγικών ροών από την Ουκρανία. Η Ελλάδα έχει μέχρι στιγμής υποδεχθεί 23.558 πρόσφυγες, εκ των οποίων 6.500 είναι ανήλικοι. Τα ανωτέρω στοιχεία απαιτούν εγρήγορση και μεγαλύτερο συντονισμό.
Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να σημειώσω ότι τα Κοινά Κέντρα Επαφής Αστυνομικής και Τελωνειακής Συνεργασίας αποτελούν μια βέλτιστη πρακτική, τα οποία συμβάλλουν στη βελτίωση του συντονισμού και την ανταλλαγή πληροφοριών.
Ανάμεσα στις δραστηριότητες των εγκληματικών οργανώσεων ξεχωρίζει, δυστυχώς, η εμπορία και εκμετάλλευση ανθρώπων, το ειδεχθές –λεγόμενο- trafficking, το οποίο καταργεί το σύστημα των ανθρώπινων αξιών και δικαιωμάτων. Είναι γεγονός ότι η στρατολόγηση, η διακίνηση ανθρώπων με σκοπό την εκμετάλλευσή τους, είναι ένα πολύπλοκο εγκληματολογικό φαινόμενο, ενώ κοινός παρονομαστής στον τρόπο στρατολόγησης θυμάτων, η οποία πλέον γίνεται και διαδικτυακά, είναι η εκμετάλλευση της ευάλωτης θέσης τους.
Βάσει των νέων δεδομένων που έχουν διαμορφωθεί από την κατάσταση στην Ουκρανία και σύμφωνα με αναφορά της EUROPOL, πιθανολογείται ότι εγκληματικά δίκτυα που δραστηριοποιούνται στην εμπορία ανθρώπων, σε χώρες που θα δεχθούν πρόσφυγες από την Ουκρανία, θα προσπαθήσουν, εκμεταλλευόμενοι την κατάσταση, να στρατολογήσουν και να εκμεταλλευθούν πιθανά θύματα, κυρίως γυναίκες και παιδιά. Οι ευάλωτες αυτές ομάδες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σεξουαλικής και εργασιακής εκμετάλλευσης, καθώς και καταναγκαστικής εγκληματικότητας και επαιτείας.
Στο πλαίσιο αυτό, χρειάζεται από πλευράς μας μια ολοκληρωμένη απόκριση και ανάληψη πρωτοβουλιών. Η διασφάλιση της διασυνοριακής και περιφερειακής συνεργασίας είναι ένα κρίσιμο ζήτημα που μπορεί να επιτευχθεί και μέσω της ανάπτυξης ανταλλαγής τεχνογνωσίας και πληροφοριών. Προς αυτή την κατεύθυνση, προτείνω τη διοργάνωση ενός εργαστηρίου (work-shop) με τη συμμετοχή στελεχών των διωκτικών αρχών της περιοχής, με σκοπό τη βέλτιστη αντιμετώπιση του trafficking με έμφαση στην εμπορία γυναικών και παιδιών. Ζητούμενο είναι η κοινή αντίδραση μετά από σύγκριση των διαφορετικών νομικών πλαισίων και πρακτικών, σχετικών με την πάταξη της εγκληματικής αυτής δραστηριότητας.
Σημαντική κρίνεται η ευρύτερη ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ των Αστυνομικών Ακαδημιών και ειδικότερα η επιμόρφωση των στελεχών τους, σε σχέση με τις διαφορετικές νομοθεσίες. Αντίστοιχα, καθοριστική είναι η σημασία της ανταλλαγής πρακτικών, τεχνογνωσίας και κοινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την αντιμετώπιση των κινδύνων του οργανωμένου εγκλήματος.
Αγαπητοί συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι, δεν θέλω να μακρηγορήσω, δεδομένου ότι αναμένω με ιδιαίτερο ενδιαφέρον να ακούσω τις τοποθετήσεις σας. Ωστόσο, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στην ανάγκη να ενώσουμε τις δυνάμεις μας κατά των φαινομένων του εξτρεμισμού και της τρομοκρατίας. Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των αρχών μας ασφαλείας αποτελεί το εργαλείο για μια συντονισμένη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού.
Σημαντική κρίνεται η πλήρης αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων ευρωπαϊκών και διεθνών βάσεων, καθώς και η άμεση ανταλλαγή πληροφοριών, μεταξύ των αρμόδιων αρχών, επί ατόμων που εκτιμάται ότι συνιστούν κίνδυνο για την εσωτερική ασφάλεια.
Σημαντική πτυχή στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού είναι η χρηματοδότηση του φαινομένου αυτού από το οργανωμένο έγκλημα. Ταυτόχρονα, έντονος προβληματισμός υπάρχει για τη διάχυση του οπλισμού και πιθανές προσπάθειες από ακραία εξτρεμιστικά στοιχεία και τρομοκράτες για λαθρεμπόριο και διακίνηση όπλων. Κατά συνέπεια, χρειάζεται να ενισχυθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας, μεταξύ των αρμόδιων αρχών της επιβολής του νόμου των μελών της Διαδικασίας μέσω της αποστολής πληροφοριών και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου.
Ταυτόχρονα, κρίνεται σημαντική η διοργάνωση συναντήσεων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ανεπίσημο περιφερειακό δίκτυο συνεργασίας μεταξύ των μελών. Κλείνοντας, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η οικοδόμηση ενός περιφερειακού περιβάλλοντος ασφάλειας και σταθερότητας θα συμβάλει στην πρόοδο και την οικονομική ολοκλήρωση της περιοχής, στόχοι που παραμένουν στρατηγικοί για την Αθήνα.»
