Ο πρώην πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, παρουσίασε τις δικές του επτά προϋποθέσεις για την εθνική στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα ενόψει της παγκόσμιας γεωπολιτικής κρίσης.
Σε άρθρο του στην «Καθημερινή» αναδεικνύοντας αρχικά την επιρροή που έχουν ασκήσει ιστορικά οι γεωπολιτικές αλλαγές στην Ελλάδα, ο Αλέξης Τσίπρας ανέφερε πως η τωρινή κατάσταση στην γεωπολιτική με την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ επηρεάζει αρνητικά την χώρα που έχει επιλέξει στρατηγική που συμβαδίζει με το Διεθνές Δίκαιο.
«Σε αυτή τη νέα ιστορική περίοδο είναι πιο αναγκαίο από ποτέ η Ελλάδα να θωρακιστεί απέναντι στο ενδεχόμενο νέων κρίσεων και προκλήσεων, αναβαθμίζοντας την ανθεκτικότητα του κράτους, των θεσμών, της οικονομίας και των υποδομών της», έγραψε ο πρώην πρωθυπουργός.
Αλέξης Τσίπρας: Οι 7 προϋποθέσεις εθνικής στρατηγικής
Βασικό μήνυμα που ήθελε να περάσει ο Αλέξης Τσίπρας μέσα από το άρθρο του είναι η επιτακτική ανάγκη της χώρας να οργανώσει μια στρατηγική άμυνας προς τις νέες κρίσεις και προκλήσεις που έρχονται.
Ο πρώην πρωθυπουργός τονίζει την ανάγκη διαμόρφωσης μιας νέας εθνικής πυξίδας, στηριγμένης σε μια ενεργητική και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική.
Για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, υπενθύμισε ότι ο ίδιος είχε στηρίξει τον Δεκέμβριο του 2024 τις συνομιλίες των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας για προσφυγή στη Χάγη αναφορικά με την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. Αντίθετα, όπως σημειώνει, ο πρωθυπουργός «ενταφίασε» τη διαδικασία αυτή.
Παράλληλα ο κ. Τσίπρας αναφέρει πως εκτιμά ότι η σύγκληση διάσκεψης στην Ανατολική Μεσόγειο δεν ήταν πρωτοβουλία του Κυριάκου Μητσοτάκη:
«Ο πρωθυπουργός δεν κατέθεσε αυτοβούλως την ιδέα αυτή στο ελληνικό Κοινοβούλιο, αλλά η πρωτοβουλία ανήκει στην αμερικανική κυβέρνηση και στην όψιμη επιθυμία του προέδρου Τραμπ να δείχνει επισπεύδων προς την επίλυση διεθνών διαφορών, φιλοτεχνώντας την εικόνα του παγκόσμιου ειρηνοποιού ηγέτη».
Προειδοποιεί, ωστόσο, ότι χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία η πρωτοβουλία ενδέχεται να αποβεί επικίνδυνη για τα εθνικά συμφέροντα, και προτείνει 6+1 βασικές προϋποθέσεις:
- Πρώτον, κεντρικός άξονας της στρατηγικής πρέπει να είναι ο συντονισμός με την Κυπριακή Δημοκρατία και η αποκλειστική συμμετοχή της στη διάσκεψη ενώ η ίδια πρέπει να συνεισφέρει στην επανεκκίνηση των συνομιλιών για δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες, σε μία περίοδο που δημιουργούνται ελπίδες σε αυτήν την κατεύθυνση.
- Δεύτερον, απαραίτητη είναι η κινητοποίηση της Ε.Ε. για την Ανατολική Μεσόγειο και η αξιοποίηση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Η ευρωπαϊκή εκπροσώπηση στη διάσκεψη αποτελεί εγγύηση για την Ελλάδα και την Κύπρο τόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο θέσεων.
- Τρίτον, η Ελλάδα πρέπει να επιδιώξει, παράλληλα, την πραγματοποίηση Συνόδου Ε.Ε. – Ανατολικής Μεσογείου και –όπως έχω προτείνει από το 2021– τη διασύνδεση της αναθεωρημένης Τελωνειακής Συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας (ή μιας Συμφωνίας Επενδύσεων και Εμπορίου Ε.Ε. – Τουρκίας) με την κατάθεση συνυποσχετικού με την Τουρκία στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Ειδικά σε μία περίοδο που η Ε.Ε. έχει βάλει ως προτεραιότητα τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών, η Ελλάδα και η Κύπρος πρέπει να στηρίξουν αυτήν την προοπτική θέτοντας προϋποθέσεις που αφορούν τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό. Ενώ ταυτόχρονα πρέπει να πρωτοστατήσουν ώστε η Ε.Ε. να αναβαθμίσει τον διεθνή ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό το πλαίσιο, η Σύνοδος των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου, που καθιερώθηκε το 2016, έχει επίσης ιδιαίτερη σημασία.
- Τέταρτον, στο πλαίσιο της πρότασης που κατέθεσα τον Νοέμβριο 2022 στη Λευκωσία, τόνισα την ανάγκη η Ελλάδα να προβεί σε πρωτοβουλίες για οριοθέτηση της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας της με όμορες χώρες στην Ανατολική Μεσόγειο, προσθέτοντας, ωστόσο, ότι αυτές πρέπει να συνδέονται με την εκεί επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. (νότια και ανατολική Κρήτη, Καστελλόριζο). Σήμερα μια τέτοια απόφαση είναι ακόμη πιο σημαντική.
- Πέμπτον, πρέπει να υπάρξει ελληνικός σχεδιασμός για παράλληλες, συντονισμένες διμερείς οριοθετήσεις σε μια ορισθείσα περιοχή και (αν χρειαστεί) παράλληλες προσφυγές προς συνεκδίκαση στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αν δεν σημειωθεί πρόοδος εκ των προτέρων στις διαπραγματεύσεις σε διμερές επίπεδο για την Ανατολική Μεσόγειο με κάθε όμορη χώρα και ειδικά την Τουρκία και τη Λιβύη, η πιθανότητα να πραγματοποιηθεί μια διάσκεψη όπου Αγκυρα και Τρίπολη μαζί (και μάλιστα κατόπιν πρόσκλησης της Ελλάδας) θα εμμείνουν στις θέσεις τους για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι μεγάλη.
- Έκτον, πρέπει να διευθετηθεί η εκπροσώπηση της Λιβύης με τρόπο που θα συμπεριλαμβάνει τη Βεγγάζη και κυρίως να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον συντονισμό με την Αίγυπτο.
Συνοψίζοντας, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι «οι γεωπολιτικές εξελίξεις είναι ραγδαίες και τα νερά στα οποία πλέουμε αχαρτογράφητα. Απαιτείται σχέδιο και στρατηγική. Δεν υπάρχει περιθώριο για επικοινωνιακούς χειρισμούς ούτε για μικροκομματικούς υπολογισμούς.
Δυστυχώς, η κυβέρνηση της Ν.Δ. εξάντλησε τον χρόνο. Αξιοποίησε προεκλογικά τους υψηλούς τόνους για εκλογικό όφελος, χωρίς όμως εθνική στρατηγική και πυξίδα, κρύβοντας το πρόβλημα κάτω από το χαλί.
Κάποια στιγμή όμως το πρόβλημα σε συναντά, χωρίς να το επιλέξεις και κυρίως χωρίς να μπορείς να το αποφύγεις. Και τότε, χωρίς πυξίδα, κινδυνεύεις να ρίξεις τη χώρα στα βράχια. Ας κάνουμε, έστω και τώρα, ό,τι είναι δυνατόν για να αποτρέψουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.»
