Πριν από λίγα 24ωρα, η Ελληνική Αστυνομία προχώρησε στο κλείσιμο ορισμένων ομάδων στο Viber με την ονομασία Alarm Moto, ενώ συνέλαβε δύο άτομα που φέρονται ως διαχειριστές.
Σε βάρος τους σχηματίστηκε δικογραφία για διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων και για επικίνδυνες παραβάσεις στην οδική συγκοινωνία, ενώ ανεστάλη η λειτουργία συνολικά τριών κοινοτήτων.
Η συγκεκριμένη είδηση έφερε πλήθος αντιδράσεων τόσο μέσα στις τάξεις των οδηγών και των μοτοσικλετιστών, όσο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πολλοί χρήστες έκαναν λόγο για υπερβολική αστυνομική παρέμβαση, υποστηρίζοντας ότι οι ομάδες «Alarm Moto» δεν παρότρυναν σε παρανομία, αλλά λειτουργούσαν ως δίκτυα αλληλοενημέρωσης και οδικής ασφάλειας, προειδοποιώντας για μπλόκα, ατυχήματα ή επικίνδυνες συνθήκες.
Άλλοι, αντίθετα, επισήμαναν πως σε ορισμένες περιπτώσεις οι αναρτήσεις ξεπερνούσαν τα όρια της νόμιμης πληροφόρησης, μετατρέποντας την ενημέρωση σε προειδοποίηση αποφυγής ελέγχων.
Το γεγονός ότι οι ομάδες αυτές μετρούσαν δεκάδες χιλιάδες μέλη δείχνει το μέγεθος της απήχησης, αλλά και το λεπτό όριο ανάμεσα στη διαφάνεια και την παραβίαση του νόμου.
Η… λύση βρέθηκε με το… Waze
Οι οδηγοί και οι αναβάστες, ωστόσο, δεν έμειναν παρά λίγες ώρες χωρίς το οδηγικό… εργαλείο τους!
Όπως φαίνεται, ο ευρηματικός Έλληνας οδηγός βρήκε αμέσως τη λύση. Μέσα σε λίγες ώρες, η εφαρμογή Waze της Google εκτοξεύτηκε στην πρώτη θέση των downloads σε iOS και Google Play.
Το Waze δεν είναι μια απλή εφαρμογή πλοήγησης. Είναι μια ζωντανή, διαδραστική πλατφόρμα GPS που βασίζεται στις πληροφορίες των ίδιων των χρηστών της.
Ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει λογαριασμό και να «καρφιτσώσει» στο χάρτη γεγονότα όπως:
- τροχαία ατυχήματα,
- κάμερες ταχύτητας,
- αστυνομικά μπλόκα,
- έργα ή εμπόδια στο οδόστρωμα.
Με αυτόν τον τρόπο, οι οδηγοί προειδοποιούν ο ένας τον άλλον σε πραγματικό χρόνο, μετατρέποντας το Waze σε ένα crowdsourced δίκτυο πληροφορίας.
Αν κάποτε η ενημέρωση γινόταν με CB ή ραδιοφωνικά «σήματα», σήμερα ένα απλό tap στην οθόνη αρκεί για να ειδοποιήσεις χιλιάδες άλλους οδηγούς.
Παγκόσμια πλατφόρμα, όχι ελληνική ομάδα
Σε αντίθεση με τις ομάδες του Viber ή του Telegram, το Waze δεν είναι «ελληνικό φαινόμενο». Πρόκειται για παγκόσμια εφαρμογή, διαθέσιμη σε δεκάδες χώρες, που λειτουργεί με βάση:
- την ελευθερία της πληροφορίας,
- και το ευρωπαϊκό πλαίσιο για το ανοιχτό διαδίκτυο (net neutrality).
Οι πληροφορίες δεν ανταλλάσσονται μέσα σε κλειστές ομάδες, αλλά μέσω ενός ανοιχτού, συλλογικού χάρτη που ανήκει σε όλους τους χρήστες της πλατφόρμας.
@max_thvn Welcome to New York 🌇 #fyp #newyorkcity #bouchon #traffic #waze #states #funnytiktok ♬ hotel r a s p u t i n service – veggibeats
Μπορεί να «κατέβει» το Waze; Το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα
Το ερώτημα που τίθεται είναι σαφές… Αν η ΕΛ.ΑΣ. μπορεί να «ρίξει» ομάδες στο Viber ή στο Telegram, μπορεί να κάνει το ίδιο με το Waze;
Η απάντηση είναι ξεκάθαρη! Θεωρητικά μπορεί, πρακτικά είναι σχεδόν αδύνατο.
Για να επιβληθεί οποιοσδήποτε περιορισμός ή τεχνικό μπλοκάρισμα σε διεθνή εφαρμογή όπως το Waze, απαιτείται ειδική νομοθετική ρύθμιση. Μια τέτοια ρύθμιση πρέπει να είναι απολύτως τεκμηριωμένη ως προς την αναγκαιότητα και την αναλογικότητά της, κάτι που μέχρι σήμερα δεν υπάρχει στην ελληνική έννομη τάξη.
Τι ισχύει στο εξωτερικό
Στη Γαλλία, η κυβέρνηση δεν απαγόρευσε το Waze, αλλά επέβαλε γεωγραφικούς και χρονικούς περιορισμούς: οι ειδοποιήσεις για αστυνομικά μπλόκα απενεργοποιούνται προσωρινά σε περιοχές όπου διεξάγονται ειδικοί έλεγχοι (αλκοτέστ ή ναρκωτικά).
Στη Γερμανία, το Waze παραμένει νόμιμο, αλλά ο οδηγός απαγορεύεται να το χρησιμοποιεί εν ώρα οδήγησης. Αν επωφεληθεί από ειδοποίηση για ραντάρ, θεωρείται παράβαση.
Αυτές οι διαφοροποιήσεις δείχνουν ότι το ζήτημα ανήκει περισσότερο στο πεδίο της πολιτικής βούλησης και της οδικής κουλτούρας κάθε χώρας, παρά της τεχνικής δυνατότητας.
Και στην Ελλάδα; Η «γκρίζα ζώνη» του ΚΟΚ
Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (άρθρο 42 παρ. 5) απαγορεύει ρητά τη χρήση συσκευών παρεμβολής ή ανίχνευσης ραντάρ (jammers, detectors).
Όμως δεν υπάρχει διάταξη που να απαγορεύει εφαρμογές πλοήγησης με πληροφορίες από χρήστες, όπως το Waze.
Έτσι, η χρήση του παραμένει σε νομικά ουδέτερη ζώνη… Δεν επιτρέπεται ρητά, αλλά ούτε απαγορεύεται.
Η ΕΛ.ΑΣ. μπορεί να περιορίσει ομάδες σε κοινωνικά δίκτυα, όπως έκανε με εκείνες που είχαν 200.000 μέλη, όχι όμως μια διεθνή εφαρμογή που ανήκει στη Google και λειτουργεί υπό την προστασία του ευρωπαϊκού δικαίου για την ελευθερία του διαδικτύου.
Εφαρμογή Waze: Ποιο είναι το συμπέρασμα
Το Waze είναι μια τεχνολογική πραγματικότητα που δύσκολα μπορεί να αγνοηθεί. Δεν παραβιάζει κάποιον συγκεκριμένο ελληνικό νόμο, όμως η χρήση του εγείρει σοβαρά ζητήματα ισορροπίας ανάμεσα στην ελευθερία πληροφόρησης και τη δημόσια ασφάλεια.
Το αν και πώς θα ρυθμιστεί στο μέλλον η λειτουργία τέτοιων εφαρμογών είναι θέμα πολιτικής και θεσμικής βούλησης, όχι απλής αστυνομικής παρέμβασης.
Σε κάθε περίπτωση, το ζητούμενο παραμένει ένα! Η οδική ασφάλεια και η υπευθυνότητα όλων στους δρόμους, με ή χωρίς εφαρμογές.
