Νωρίτερα έκαναν την εμφάνισή τους φέτος στις παραλίες οι μωβ μέδουσες, κάτι που σύμφωνα με τους ειδικούς συνδέεται με την κλιματική αλλαγή.
Οι μωβ μέδουσες έχουν θεαθεί ήδη σε αρκετά νησιά του Ιονίου πελάγους, στους Παξούς, στην Κέρκυρα, στην Αττική και στη νότια Πελοπόννησο.
Μάλιστα, οι πολίτες μπορούν είτε να δηλώνουν ότι εντόπισαν κάπου μωβ μέδουσα είτε να ενημερώνονται για το πού έχουν εντοπιστεί στον χάρτη του inaturalist.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η εμφάνισή τους πριν το καλοκαίρι οφείλεται στις ήδη υψηλές θερμοκρασίες. Ο Δρόσος Κουτσούμπας, καθηγητής θαλάσσιας βιολογίας-ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου ανέφερε στην ΕΡΤ3:
«Οι μωβ μέδουσες εμφανίστηκαν φέτος νωρίς, καθώς συνήθως κάνουν την εμφάνισή τους, όταν είναι πιο υψηλές οι θερμοκρασίες, αλλά βλέπουμε το αποτύπωμα της κλιματικής αλλαγής. Βλέπετε τι γίνεται στη Δυτική Μεσόγειο, όπου σε κάποιες περιοχές έχουμε θερμοκρασίες, ασύλληπτες για την εποχή κι έτσι πιο υψηλές θερμοκρασίες των νερών. Έχουμε κάποιες αναφορές για εμφάνισή τους σε σημεία των Ιονίων νήσων, Κέρκυρα, Παξούς, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι σε συγκεκριμένο σημείο, ούτε ότι έχουμε έξαρση του φαινομένου. Μετακινούνται με τα θαλάσσια ρεύματα, επομένως αν κάνει κάποιο κυματισμό βγαίνουν έξω στην παραλία».
Σημείωσε , δε, πως «οι μέδουσες δεν εμφανίζονται πρώτη φορά στα ελληνικά νερά, απλά αυτό που είναι ανησυχητικό για την επιστημονική κοινότητα είναι η συχνότητα εμφάνισης, το ότι εμφανίζονταν σχετικά πιο μετά χρονικά».
Τι είναι η μώβ μέδουσα
Η μωβ μέδουσα ή τσούχτρα (επιστημονική ονομασία: Pelagia noctiluca) είναι μέδουσα της οικογένειας Πελαγίδες και το μόνο αναγνωρισμένο επί του παρόντος είδος στο γένος της.
Η επιστημονική ονομασία προέρχεται από τα ελληνικά, πελαγία σημαίνει «θαλασσινός», από τη λέξη πέλαγο, και στα λατινικά noctiluca είναι η συνδυαστική μορφή του nox «νύχτα» και lux σημαίνει φως· επομένως, η Pelagia noctiluca μπορεί να περιγραφεί ως ένας θαλάσσιος οργανισμός με την ικανότητα να λάμπει στο σκοτάδι (βιοφωταύγεια).
Απαντάται παγκοσμίως σε τροπικές και θερμές εύκρατες θάλασσες,αν και υπάρχουν υποψίες ότι καταγραφές από την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού, η οποία περιλαμβάνει τη Μεσόγειο και τον Κόλπο του Μεξικού, αντιπροσωπεύουν στενά συγγενικά αλλά προς το παρόν μη αναγνωρισμένα είδη.
Ένα αρκετά μικρό και ποικιλόχρωμο είδος, τόσο τα πλοκάμια του όσο και η (ασυνήθιστο στις μέδουσες) καμπάνα καλύπτονται από κεντριά. Τα περιστατικά τσιμπήματος είναι κοινά, επώδυνα και τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά γενικά δεν είναι επικίνδυνα. Εχουν καταγραφεί σμήνη Pelagia noctiluca που εξαφανίζουν ολόκληρα ιχθυοτροφεία. Εξαιτίας αυτού, έχει γίνει ένα από τα πιο μελετημένα είδη μεδουσών.
Τα συμπτώματα του τσιμπήματος από μωβ μέδουσα
Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Τα συμπτώματα μετά από επαφή – τσίμπημα από την μέδουσα μπορεί να είναι πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εμετός, διάρροια, σπασμός των βρόγχων, δύσπνοια.
Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια) όπως: υπόταση , βράχος φωνής , εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης , έμετος, είναι επιβεβλημένη η άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Τι κάνετε αν σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα
- Απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια. Όχι όμως με γυμνά χέρια, διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί.
- Ξεπλύνετε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος, γεμίστε τη χούφτα σας με άμμο και τρίψτε το σημείο του σώματος που είναι κολλημένα τα πλοκάμια της τσούχτρας. Μη χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, διότι μπορεί να ενεργοποιήσει κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα.
- Τοποθετείστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες. Αυτό περιορίζει τα τοπικά φαινόμενα από το δέρμα.
- Αλείψτε την πάσχουσα περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. Περιορίζει την τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και την φαγούρα.
Πάρτε κάποιο χάπι αντιισταμινικό. Με τα αντιισταμινικά αντιμετωπίζονται συστηματικότερα συμπτώματα - όπως ο κνησμός. Η ανάγκη για φάρμακα τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος.
- Τέλος αν τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειαστεί κάποια ένεση κορτιζόνης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο νοσοκομείο ή να επισκεφθείτε κάποιο Κέντρο Υγείας.
