Μπορεί το μοντέλο της παροχής κοινωφελούς εργασίας στην Ελλάδα να είναι γνωστό μόνο από ταινίες του Χόλιγουντ, στην πράξη όμως έχει εισαχθεί στη νομοθεσία της χώρα μας, το 1991. Τελευταία, το ζήτημα της παροχής κοινωφελούς εργασίας, όπως προβλέφθηκε με το νέο Ποινικό Κώδικα που καταρτίστηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση, απασχολεί και πάλι το δημόσιο διάλογο. Αφορμή αποτέλεσε η απόφαση της κυβέρνησης να αναστείλει, με άρθρο που ψηφίστηκε στο νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος, την εφαρμογή του συγκεκριμένου δικονομικού μέτρου, επικαλούμενη έλλειψη οργάνωσης στις δομές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Τί είναι όμως η κοινωφελής εργασία και σε ποιες κατηγορίες καταδίκων μπορεί να επιβληθεί; Πως προβλέπεται να παρέχεται και γιατί το συγκεκριμένο μέτρο «πάγωσε» στην Ελλάδα; Το «L&O», επιχειρεί μια «ακτινογραφία» στο σχετικό άρθρο του Ποινικού Κώδικα, το οποίο η πλειονότητα του νομικού κόσμου επικρότησε, όταν καταρτίστηκε. Εκφράστηκαν, ωστόσο, και επιφυλάξεις για το κατά πόσο ο θεσμός της παροχής κοινωφελούς εργασίας, μπορεί να βρει εφαρμογή και στην χώρα μας, όπως συμβαίνει εδώ και χρόνια στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη αλλά και στις ΗΠΑ.
«Κάντο, όπως η Paris Hilton»
Τον Σεπτέμβριο του 2010 το γύρο του Διαδικτύου είχε κάνει η είδηση ότι Paris Hilton, είχε καταδικασθεί σε παροχή 200 ωρών κοινωφελούς εργασίας από δικαστή στο Λας Βέγκας, καθώς είχε κριθεί ένοχη για κατοχή ναρκωτικών ουσιών. Για την πράξη της αυτή η «χρυσή κληρονόμος» δεν οδηγήθηκε στη φυλακή αλλά υποχρεώθηκε να παρέχει εργασία σε δημόσιους φορείς για το κοινό καλό.
Αντίστοιχο μοντέλο προσπάθησε να εισάγει στην Ελλάδα το άρθρο 81 του νέου Ποινικό Κώδικα. Συγκεκριμένα, προβλέφθηκε η παροχή κοινωφελούς εργασίας σε όσους κατηγορούμενους επιβάλλεται φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τα 3 έτη και δεν συντρέχει περίπτωση αναστολής στην εκτέλεση της ποινής που τους επιβλήθηκε.
Επίσης, η κοινωφελής εργασία ως εναλλακτικός τρόπος έκτισης ποινής προβλέπεται και για όσους έχουν καταδικασθεί με ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει συνολικά τα 5 έτη. Ο καταδικασθείς σε μια τέτοια ποινή μπορεί να δηλώσει προς το δικαστήριο ότι «επιθυμεί να μετατραπεί το υπόλοιπο της ποινής του έως τον χρόνο τής υπό όρο απόλυσης σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, αφού θα έχει εκτίσει πραγματικά το ένα δέκατο αυτής».
Που παρέχεται
Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, «η κοινωφελής εργασία θα πραγματοποιείται προς όφελος του κοινού σε δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ή μη κερδοσκοπικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, που ορίζονται με απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης και των κατά περίπτωση συναρμόδιων υπουργών».
Ακόμη, προβλέπεται ότι «μπορεί να αφορά και σε παροχή υπηρεσιών προς τον παθόντα, αν υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του», ενώ «ορίζεται ότι με την απόφαση του υπουργού θα ορίζονται επίσης η οργάνωση της παροχής κοινωφελούς εργασίας, η διαδικασία επιλογής, ανάθεσης και επίβλεψης της σχετικής εργασίας και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια».
Μέγιστη διάρκεια δυο ετών
Όπως αναφέρει το άρθρο 81 του νέου Ποινικού Κώδικα ότι η μέγιστη διάρκεια παροχής της κοινωφελούς εργασίας δεν μπορεί να υπερβαίνει τους είκοσι τέσσερις μήνες, δηλαδή τα δυο έτη. Το δικαστήριο κατά την επιμέτρηση της ποινής της παροχής κοινωφελούς εργασίας λαμβάνει υπόψη του την ηλικία, την κατάσταση της υγείας του υπαιτίου, καθώς και τις επαγγελματικές και οικογενειακές του υποχρεώσεις
Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, «τέσσερις ώρες κοινωφελούς εργασίας αντιστοιχούν προς μία ημέρα φυλάκισης ή μία ημερήσια μονάδα χρηματικής ποινής».
Σε περίπτωση που ο καταδικασθείς σε παροχή κοινωφελούς εργασίας δεν την εκτελέσει με συνέπεια, προβλέπεται φυλάκιση ή ακόμη και χρηματική ποινή
Γιατί «πάγωσε»
Την περασμένη Τρίτη ψηφίστηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος. Με το άρθρο 98 του συγκεκριμένου νομοθετήματος, ανεστάλη η παροχή κοινωφελούς εργασίας είτε ως κύρια ποινή, είτε ως δυνατότητα μετατροπής τμήματος της κύριας ποινής μέχρι νεωτέρας.
Όπως αναφέρεται στη συγκεκριμένη διάταξη, στην περίπτωση που ένα αδίκημα τιμωρείται μόνο με κοινωφελή εργασία, θα τιμωρείται εφεξής με χρηματική ποινή.
Γιατί όμως η κυβέρνηση προχώρησε σε αναστολή του συγκεκριμένου μέτρου, που έβρισκε σύμφωνους τους δικηγόρους; Διότι, όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Δικαιοσύνης δεν υπήρχαν ακόμη οι κατάλληλες δομές στην Τοπικής Αυτοδιοίκησης ώστε να να μπορέσει να λειτουργήσει σωστά το μέτρο.
Μάλιστα, ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας έστειλε επιστολή στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος, ζητώντας την καλή συνεργασία και την κατάλληλη οργάνωση των δομών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να μπορούν να δέχονται κοινωφελή εργασία.
Επιφυλάξεις για την εφαρμογή του μέτρου είχε εκφράσει όμως και η Ένωση Εισαγγελέων, η οποία δια εκπροσώπων της είχε προειδοποιήσει από τον περασμένο Μάρτιο την τότε ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης ότι δεν υπάρχει ο επαρκής αριθμός επιμελητών (σήμερα είναι μόλις 9) που θα επιβλέπουν τη συγκεκριμένη διαδικασία.
Αντιδράσεις
Η αναστολή του μέτρου της παροχής κοινωφελούς εργασίας προκαλεί όμως αντιδράσεις. Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου είχε επισημάνει ότι με την αναστολή του μέτρου η Ελλάδα θα γίνει η μόνη ίσως ευρωπαϊκή χώρα που δεν διαθέτει εναλλακτικό της στέρησης της ελευθερίας, τρόπο έκτισης της ποινής.Όμως και οι δικηγόροι ζητούν από το υπουργείο Δικαιοσύνης να τηρήσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την αναστολή του μέτρου της παροχής κοινωφελούς εργασίας, ώστε όπως σημειώνουν, οι προβλέψεις για το συγκεκριμένο δικονομικό μέτρο να μην καταστούν κενό γράμμα.
Διαβάστε επίσης:
https://lawandorder.gr/Article/38544/pagonei-i-poini-tis-koinofelous-ergasias-mechri-na-organothoun-oi-domes-tis-topikis-aftodioikisis/
https://lawandorder.gr/Article/38560/ekklisi-tis-enosis-gia-ta-dikaiomata-tou-anthropou-na-min-katargithei-i-koinofelis-ergasia/
Κοινωφελής εργασία: Ποιους αφορά, που προβλέπεται να παρέχεται και γιατί «πάγωσε» μέχρι… νεωτέρας
