Υπέρ της θεσμοθέτησης των «βοηθών δικαστών» τάσσεται η Ένωση Διοικητικών Δικαστών με υπόμνημά της προς Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής, η οποία επεξεργάζεται το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Κώδικας Δικαστικών Υπαλλήλων».
Με το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου προβλέπεται η δημιουργία δύο καινούργιων κλάδων δικαστικών υπαλλήλων, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας, της αποτελεσματικότητας και του κύρους της Δικαιοσύνης: Οι κλάδοι αυτοί είναι: α) Ο Κλάδος ΠΕ Τεκμηρίωσης και Επικουρίας Δικαστικού Έργο και β) Κλάδος ΠΕ Δικαστικής Επικοινωνίας και Διεθνών Σχέσεων. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το νομοσχέδιο, οι δικαστικοί υπάλληλοι του Κλάδου ΠΕ Τεκμηρίωσης και Επικουρίας Δικαστικού Έργου, μεταξύ άλλων θα επικουρούν τους δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς στο έργο τους, θα απασχολούνται στην ταξινόμηση και την προκαταρκτική επεξεργασία των υποθέσεων και θα επεξεργάζονται τη νομολογία του δικαστηρίου ή της εισαγγελίας τους.
Η Ένωση Διοικητικών Δικαστών τάσσεται υπέρ της θεσμοθέτησης του συγκεκριμένου κλάδου δικαστικών υπαλλήλων προκειμένου αυτοί να επικουρούν δικαστές και εισαγγελείς στο έργο τους. Αντίθετα, δεν συμφωνεί με την θεσμοθέτηση του Κλάδου ΠΕ Δικαστικής Επικοινωνίας και Διεθνών Σχέσεων, αναφέροντας πως η συγκεκριμένη ρύθμιση δεν θα «εισφέρει ουσιωδώς στην υλοποίηση του στόχου του σχεδίου νόμου».
Ακόμη, η Ένωση Διοικητικών Δικαστών δεν παραλείπει να επισημάνει πως η βελτίωση της ποιότητας της απονομής της δικαιοσύνης, στην οποία αποσκοπεί το νομοσχέδιο «δεν υλοποιείται με τον ανασχεδιασμό της οργάνωσης και λειτουργίας του σώματος των δικαστικών υπαλλήλων, αλλά προϋποθέτει κατά βάση την αύξηση της χρηματοδότησης, την αναδιοργάνωση των υλικοτεχνικών υποδομών των δικαστηρίων», κ.ά.
Ολόκληρο το υπόμνημα της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών για τον «Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων» προς την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή έχει ως εξής:
«Αξιότιμοι κύριοι Βουλευτές,
Με το σχέδιο νόμου «Κώδικας Δικαστικών Υπαλλήλων» επιχειρείται, όπως αναφέρεται στη σχετική αιτιολογική έκθεση, ο ανασχεδιασμός της οργάνωσης και λειτουργίας του σώματος των δικαστικών υπαλλήλων, με σκοπό την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της διοικητικής υποστήριξης της δικαιοσύνης και την κατ’ αποτέλεσμα βελτίωση της ποιότητας αυτής. Θα πρέπει να επισημανθεί ωστόσο, ότι η βελτίωση της ποιότητας της απονομής της δικαιοσύνης δεν υλοποιείται με τον ανασχεδιασμό της οργάνωσης και λειτουργίας του σώματος των δικαστικών υπαλλήλων, αλλά προϋποθέτει κατά βάση την αύξηση της χρηματοδότησης, την αναδιοργάνωση των υλικοτεχνικών υποδομών των δικαστηρίων, μεταξύ των οποίων είναι οι κτηριακές εγκαταστάσεις, τη λήψη μέτρων αναφορικά με την ασφάλεια και τις συνθήκες της εν γένει λειτουργίας τους, καθώς και τη στελέχωση του συνόλου των Δικαστηρίων της χώρας από ικανό αριθμό δικαστικών υπαλλήλων. Το σχέδιο νόμου όμως δεν περιλαμβάνει καμία πρόβλεψη αναφορικά με τα ανωτέρω ζητούμενα.
Με το σχέδιο νόμου προβλέπεται η σύσταση δύο καινούριων κλάδων δικαστικών υπαλλήλων: α) Κλάδος ΠΕ Τεκμηρίωσης και Επικουρίας Δικαστικού Έργου και β) Κλάδος ΠΕ Δικαστικής Επικοινωνίας και Διεθνών Σχέσεων.
Η θεσμοθέτηση του Κλάδου ΠΕ Τεκμηρίωσης και Επικουρίας Δικαστικού Έργου, εκτιμούμε ότι συνιστά μία σημαντική μεταρρύθμιση για την Ελληνική δικαιοσύνη. Η σχετική ρύθμιση του σχεδίου νόμου τελεί σε συμφωνία με τις από το έτος 1988 σχετικές προτάσεις για τα δικαστικά συστήματα του Consultative Council of European Judges (CCJE), συμβουλευτικού οργάνου του Συμβουλίου της Ευρώπης, στο οποίο συμμετέχουν δικαστές από όλα τα κράτη μέλη, καθώς και δικαστικές ενώσεις. Με την από το έτος 2019 υπ’ αριθμ. 19 ειδική γνωμοδότηση που εξέδωσε το ως άνω όργανο παρατίθεται πλήρης ανάλυση του θεσμού του «βοηθού δικαστή», της πρακτικής στα κράτη μέλη καθώς και τις εγγυήσεις που πρέπει να συντρέχουν προκειμένου ο θεσμός να είναι σύμφωνος προς το δικαίωμα δίκαιης δίκης που κατοχυρώνεται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Τα αναλυτικώς παρατιθέμενα στο άρθρο 24 του σχεδίου νόμου καθήκοντα που ανατίθενται στους εν λόγω δικαστικούς υπαλλήλους, όπως, μεταξύ άλλων, η αναζήτηση κρίσιμων στοιχείων προς συμπλήρωση του φακέλου, η ταξινόμηση και παρουσίαση των στοιχείων της δικογραφίας, ο εντοπισμός αναφυόμενων νομικών ή πραγματικών ζητημάτων, η έρευνα και συλλογή της νομοθεσίας, νομολογίας, βιβλιογραφίας και αρθρογραφίας, δεν συνιστούν άσκηση οιονεί δικαιοδοτικού έργου και κατά τούτο δεν θέτουν ζητήματα τυχόν παραβίασης της δικαστικής ανεξαρτησίας. Τα αυξημένα τυπικά προσόντα, που απαιτείται σύμφωνα με το άρθρο 26 του σχεδίου νόμου να κατέχουν οι εν λόγω δικαστικοί υπάλληλοι. δικαιολογούνται από την φύση των ιδιαίτερων καθηκόντων, τα οποία καλούνται να εκπληρώσουν.
Η θεσμοθέτηση του Κλάδου ΠΕ Δικαστικής Επικοινωνίας και Διεθνών Σχέσεων εκτιμούμε ότι δεν συνιστά ρύθμιση που εισφέρει ουσιωδώς στην υλοποίηση του στόχου του σχεδίου νόμου, δηλαδή την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της διοικητικής υποστήριξης της δικαιοσύνης. Επισημαίνουμε ότι η επικοινωνία των δικαστικών λειτουργών με τον Τύπο αποτελεί ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα και πρέπει να γίνεται μέσω των οικείων δικαστικών ενώσεων, οι οποίες συνιστούν τον μόνο εκφραστή των δικαστικών λειτουργών, καθώς εκλέγονται από τους ίδιους τους δικαστικούς λειτουργούς με την εντολή να τους εκπροσωπούν. Επιπροσθέτως, η επαφή των δικαστικών λειτουργών με την κοινωνία γίνεται μέσω των δικαστικών αποφάσεων, χωρίς να χρειάζεται η παρεμβολή του υπό σύσταση κλάδου δικαστικών υπαλλήλων».
«Ναι» στους δικαστικούς υπαλλήλους «βοηθούς δικαστών» λέει η Ένωση Διοικητικών Δικαστών – Τι ζητεί για τη Δικαιοσύνη
