Η πέµπτη επάνοδος του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στον υπουργικό θώκο του Προστασίας του Πολίτη συνοδεύθηκε µε ρητή εντολή να χαλιναγωγήσει µια κατάσταση ανεξέλεγκτη. Η Αστυνοµία δεχόταν το ένα επικοινωνιακό χτύπηµα πίσω από το άλλο, πράγµα που αντανακλούσε στην εικόνα της κυβέρνησης.
Από τον ανασχηµατισµό του Ιανουαρίου µέχρι σήµερα, η ΕΛ.ΑΣ. προχωρά κάθε µέρα «γκαζωµένη», κάτι που επίσης ανακλάται στην κατακόρυφη αύξηση των δραστηριοτήτων της. Ακόµα κι έτσι όµως, µια σειρά από γεγονότα πηγαίνουν την Αστυνοµία αρκετά βήµατα πίσω, παρά τη φαινοµενική πρόοδο.
Οργανωµένο έγκληµα, οπαδική και ενδοοικογενειακή βία, έλλειψη επικοινωνίας, ακόµα και αναζωπύρωση τροµοκρατικών πυρήνων. Η παρουσίαση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στο πρόσφατο υπουργικό συµβούλιο αποτελεί το έναυσµα επανεκκίνησης της ΕΛ.ΑΣ. Οι βασικοί πυλώνες του νέου νοµοσχεδίου για την αναδιάρθρωσή της ήρθαν στην επιφάνεια και η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» αναλύει τους λόγους πίσω από τη δροµολογηµένη αλλαγή.
Το περίφηµο γαλλικό µοντέλο, το οποίο άλλωστε επικαλούνται τα ίδια τα στελέχη του επιτελείου του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, «αναβλύζει» σχεδόν σε κάθε στροφή της περιληπτικής παρουσίασης στο υπουργικό συµβούλιο. Εξι από τους… έξι βασικούς πυλώνες της αναδιάρθρωσης έχουν άρωµα από την Police Nationale, τη λεγόµενη Εθνική Αστυνοµία της Γαλλικής ∆ηµοκρατίας. Αλλωστε, εδώ και αρκετά χρόνια αξιωµατικοί της ΕΛ.ΑΣ. εκπαιδεύονταν στο γαλλικό σύστηµα διακυβέρνησης, µε παρουσία σε ηµερίδες, σεµινάρια και επιµορφωτικά φόρα.
Σε κάθε περίπτωση, δεν γίνεται λόγος για πιστή αντιγραφή των αντίστοιχων τµηµάτων της Police Nationale, αλλά για πηγή έµπνευσης και παρακολούθησης καλών πρακτικών. Εξάλλου, οι ανάγκες στην ελληνική επικράτεια διαφέρουν αρκετά σε σχέση µε αυτές της γαλλικής.
Το ελληνικό FBI
Το προηγούµενο διάστηµα κέντρισε ιδιαίτερα το ενδιαφέρον το σενάριο συγχώνευσης των κρίσιµων αστυνοµικών διευθύνσεων και υποδιευθύνσεων στη ∆ιεύθυνση Αντιµετώπισης Οργανωµένου Εγκλήµατος, το περίφηµο και ως «ελληνικό FBI». Τον κορµό του θα αποτελέσουν οι Υποδιευθύνσεις Αντιµετώπισης Οργανωµένου Εγκλήµατος και Εµπορίας Ανθρώπων, ∆ίωξης Εγκληµάτων κατά Ζωής και Ιδιοκτησίας, Προστασίας Περιουσιακών ∆ικαιωµάτων, Πολιτιστικής Κληρονοµιάς και Περιβάλλοντος, ∆ίωξης Ναρκωτικών και Αντιµετώπισης Βίας στους Αθλητικούς Χώρους. Τα σε γενικές γραµµές επιτυχηµένα κατά µόνας παραπάνω τµήµατα πρόκειται να τεθούν υπό την ίδια αιγίδα, µε σκοπό την εξάλειψη φαινοµένων έλλειψης της µεταξύ τους επικοινωνίας διά της… αγνοίας. Το υπουργείο θέλει να αναµίξει τον πλούτο γνώσεων και πληροφοριών των «άσων» της ΕΛ.ΑΣ., καθώς το έγκληµα χτυπά πλέον πολυεπίπεδα. Με αυτόν τον τρόπο αναµένεται να επιτευχθεί η απρόσκοπτη διάχυση της πληροφορίας και, συνεπώς, η αξιοποίησή της από τον κατάλληλο ειδικό αστυνοµικό.
Καλές πρακτικές
Πέραν των παραπάνω, τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί πως οι δίαυλοι επικοινωνίας µεταξύ των εγκληµατικών στοιχείων δεν βρίσκουν εµπόδια και δεν παραµένουν εγκλωβισµένοι εντός των συνόρων των χωρών. Η ανάπτυξη εντός των συνόρων εγκληµατικών υποοµάδων από το εξωτερικό οδηγεί στην ανάγκη για εξωστρέφεια από πλευράς της ΕΛ.ΑΣ. Οι δίαυλοι επικοινωνίας, όχι µόνο µε τους διεθνείς αστυνοµικούς φορείς (Europol και Interpol), αλλά και µε τις εκάστοτε εθνικές υπηρεσίες, είναι εξαιρετικά πολύτιµοι για να µένουν ανενεργοί. Γι’ αυτό στο νέο σχέδιο υπάρχει πρόβλεψη για την αναδιάρθρωση και κατά µία έννοια αναβάθµιση της ∆ιεύθυνσης ∆ιεθνούς Αστυνοµικής Συνεργασίας. ∆εν είναι τυχαίο άλλωστε πως τον τελευταίο χρόνο σε αρκετά στελέχη κρίσιµων υπηρεσιών, που πληρούν συγκεκριµένα κριτήρια, δόθηκε η δυνατότητα αίτησης µετακίνησης στη συγκεκριµένη διεύθυνση, η οποία συνοδεύτηκε µε εξάµηνη εκπαίδευση σε ειδικά camps, που διεξάγονται ακόµα και αυτή τη στιγµή στο εξωτερικό.
Με αυτόν τον τρόπο, νέα τεχνογνωσία και καλές πρακτικές εισρέουν στους κόλπους της ΕΛ.ΑΣ. Συγκεκριµένα γεγονότα στο πρόσφατο παρελθόν ανέδειξαν δυσκαµψία της Αστυνοµίας σε διάφορους τοµείς. ∆εν είναι τυχαίο πως αυτή η έλλειψη ευελιξίας, που απέτρεψε στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. να δείξουν περισσότερη ενσυναίσθηση και να λειτουργήσουν µε βάση τις πραγµατικές ανάγκες του πολίτη, αποδόθηκε στο «πρωτόκολλο». Στη σύντοµη παρουσίαση του υπουργού Μιχάλη Χρυσοχοΐδη γίνεται αναφορά στη νέα ∆ιεύθυνση Επιτελικού Συντονισµού, στην οποία πρόκειται να δοθούν µία σειρά από αρµοδιότητες και εργαλεία, τα οποία δεν αποκλείεται να επηρεάσουν δραστικά και αυτόν τον τοµέα. Μέσω της αξιολόγησης των δράσεων είναι πολύ πιθανό να δούµε µια πιο ευέλικτη κινητοποίηση, µια Αστυνοµία µε δυναµικό και διαρκώς µεταβαλλόµενο χαρακτήρα, µε βάση τις ανάγκες του πολίτη.
Πέραν των αλλαγών στις… ταµπέλες των ανά την Ελλάδα γραφείων της ΕΛ.ΑΣ., υπάρχουν πολλά σηµεία στην παρουσίαση του υπουργού που προµηνύουν την αύξηση των δαπανών για τη δραστική βελτίωση της Αστυνοµίας. Εδώ και µεγάλο χρονικό διάστηµα, ενδεχοµένως και από την τέταρτη θητεία του κ. Χρυσοχοΐδη στο υπουργείο, ο ίδιος είχε αναφερθεί στην ανάγκη τεχνολογικού εκσυγχρονισµού της ΕΛ.ΑΣ. Με την πάροδο του χρόνου, τα σχέδια παρέµεναν στα χαρτιά και δεν φαινόταν να υπήρχε πρόθεση για αύξηση δαπανών. Στην πρόσφατη παρουσίαση, όµως, κατά πληροφορίες, αναλύθηκε αρκετά το κοµµάτι του προγράµµατος τεχνολογικής αναβάθµισης της Αστυνοµίας, το οποίο περιλαµβάνει ένα νέο, ολοκληρωµένο πληροφοριακό σύστηµα, την αναβάθµιση των κέντρων επιχειρήσεων, όπως και το ιδιαίτερα ακριβό κοµµάτι της ανάπτυξης συστηµάτων επιτήρησης, κοινώς τις κάµερες, στους δρόµους και των περίφηµων body cams. Εχει, συνεπώς, ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούµε αν θα καµφθούν οι παλαιότερες αντιστάσεις.
Γράφει ο Σπυρος Δαρσινός (Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή)
