ΕΔΔΑ: Δικαίωσε 29χρονη Ρομά που ζούσε από την επαιτεία στη Γενεύη, υποχρέωσε την Ελβετία να της καταβάλει αποζημίωση

Τη δικαίωση μιας 29χρονης γυναίκας μέλος της κοινότητας των Ρομά, η οποία ζούσε μέσω της επαιτείας στη Γενεύη, αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ). Μάλιστα, το Δικαστήριο του Στρασβούργου με την απόφαση που εξέδωσε, κατά πλειοψηφία, υποχρέωσε το ελβετικό κράτος να καταβάλλει στην 29χρονη αποζημίωση 922 για ηθική βλάβη.
Τα μέλη του δικαστηρίου έκριναν πως η επαιτεία ήταν ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει η νεαρή γυναίκα και πως η φυλάκισή της επειδή δεν ήταν σε θέση να πληρώσει το πρόστιμο που της επέβαλλαν οι ελβετικές αρχές προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και το σεβασμό της ιδιωτικής της ζωής
Σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης, όπως καταγράφονται στην απόφαση του ΕΔΔA την οποία δημοσιεύει το echrcaselaw.com, οι ελβετικές αρχές είχαν επιβάλλει στην 29χρονη πρόστιμο 500 ελβετικών φράγκων (περίπου 464 ευρώ) για επαιτεία σε δημόσιο χώρο στη Γενεύη. Όμως η γυναίκα αδυνατούσε να πληρώσει το πρόστιμο και της επιβλήθηκε φυλάκιση πέντε ημερών. Εξετάζοντας την υπόθεση οι δικαστές στο Στρασβούργο, διαπίστωσαν πως η γυναίκα που ήταν αναλφάβητη και προερχόταν από μια εξαιρετικά φτωχή οικογένεια, δεν είχε δουλειά και δεν απολάμβανε κοινωνικών παροχών. Η επαιτεία αποτελούσε μέσο επιβίωσης για εκείνη.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η ποινή που επιβλήθηκε από τις αρμόδιες ελβετικές αρχές στην προσφεύγουσα δεν ήταν ανάλογη, ούτε με τον σκοπό της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος, ούτε με τον σκοπό της προστασίας των δικαιωμάτων των περαστικών, κατοίκων και καταστηματαρχών. Με τα σκεπτικό αυτό το Στρασβούργο δεν δέχθηκε το επιχείρημα του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου ότι τυχόν λιγότερο αυστηρά μέτρα δεν θα είχαν επιφέρει κάποιο αποτέλεσμα. Όπως έκρινε το ΕΔΔΑ η επιβολή ενός τέτοιου αυστηρού μέτρου πρέπει να δικαιολογείται από βάσιμους λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι δεν υφίστανται στη συγκεκριμένη υπόθεση.
Ακόμη, σύμφωνα με την ετυμηγορία του δικαστηρίου, το πρόστιμο και η φυλάκιση της νεαρής παραβίασαν την αξιοπρέπειά της και έθιξαν την ουσία των δικαιωμάτων που προστατεύονται από το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ.
Επιπρόσθετα, το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής (άρθρο 8 της ΕΣΔΑ), αφού έκανε δεκτό τον ισχυρισμό που προέβαλε η 29χρονη σύμφωνα με τον οποίο η απαγόρευση επαιτείας σε δημόσιους χώρους συνιστά απαράδεκτη παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή, καθώς εν προκειμένω της είχε στερήσει τα μέσα διαβίωσής της.
Ακόμη, η προσφεύγουσα υποστήριξε ότι η απαγόρευση της επαιτείας την εμπόδισε να ζητήσει φιλανθρωπία και ότι ήταν θύμα διακρίσεων λόγω της κοινωνικής και οικονομικής της κατάστασης, αλλά και του ότι είναι μέλος της κοινότητας Ρομά.
Τέλος, έχει ιδιαίτερη αξία το γεγονός ότι το δικαστήριο ότι η ελβετική νομοθεσία που αναφέρει ότι «η επαιτεία τιμωρείται με πρόστιμο» τιμωρεί καθολικά τα άτομα που είναι επαίτες. Όμως, όπως κρίθηκε η πλήρης και απόλυτη απαγόρευση μιας συγκεκριμένης συμπεριφοράς είναι «ένα ριζοσπαστικό μέτρο που απαιτεί ισχυρή αιτιολόγηση και ιδιαίτερα αυστηρό έλεγχο από τα δικαστήρια που είναι αρμόδια να σταθμίζουν τα διάφορα συμφέροντα που διακυβεύονται». Μάλιστα, στη δικαστική απόφαση αναφέρεται πως από συγκριτική έρευνα της νομοθεσίας για την επαιτεία, προκύπτει ότι η πλειοψηφία των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης επέβαλαν για το συγκεκριμένο αδίκημα πιο επιεικείς περιορισμούς από την καθολική απαγόρευσή της που επιβάλλει ο Ποινικός Κώδικας της Γενεύης.