Η Ευρώπη βίωσε τον πιο ζεστό Μάρτιο από την έναρξη των μετρήσεων, καθώς η κλιματική αλλαγή συνεχίζει να ανεβάζει τις θερμοκρασίες σε πρωτόγνωρα επίπεδα, ανέφεραν την Τρίτη επιστήμονες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το Reuters. Γεγονός που συνδέεται και με τις καταστροφικές πλημμύρες σε όλη την Γηραιά Ήπειρο.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Μάρτιος ήταν ο δεύτερος θερμότερος που έχει καταγραφεί, με μόνο τον Μάρτιο του 2024 να τον ξεπερνά, σύμφωνα με το μηνιαίο δελτίο της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus (C3S) της ΕΕ.Ο μήνας αυτός συνέχισε μια σειρά από εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες, με τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία να υπερβαίνει τους 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα για 20 από τους τελευταίους 21 μήνες.
Το προηγούμενο έτος ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ παγκοσμίως. Σύμφωνα με επιστήμονες, η κλιματική αλλαγή προκαλεί ξηρασία σε ορισμένες περιοχές και ενισχύει τους καύσωνες, οι οποίοι επιδεινώνουν την ξηρασία, αυξάνοντας την εξάτμιση της υγρασίας και αποξηραίνοντας το έδαφος και τη βλάστηση.
Έτσι, η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη εντείνει τις έντονες βροχοπτώσεις, που μπορεί να οδηγήσουν σε πλημμύρες, καθώς ο θερμότερος αέρας συγκρατεί περισσότερη υγρασία, καθιστώντας τα σύννεφα καταιγίδων πιο «βαριά» πριν εκδηλώσουν βροχή.
Επιπρόσθετα, Ο θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής έφτασε τον περασμένο μήνα στη χαμηλότερη μηνιαία έκταση για Μάρτιο στα 47 χρόνια δορυφορικών καταγραφών, σύμφωνα με το C3S, ενώ οι τρεις προηγούμενοι μήνες είχαν επίσης καταγράψει ιστορικά χαμηλά για τον αντίστοιχο μήνα. Υπενθυμίζεται ότι τα δεδομένα θερμοκρασίας του C3S ξεκινούν από το 1940 και διασταυρώνονται με παγκόσμια αρχεία θερμοκρασίας που χρονολογούνται από το 1850.
Όπως φαίνεται από τις ανωμαλίες βροχόπτωσης και επιφανειακής εδαφικής υγρασίας, τον Μάρτιο του 2025 το μεγαλύτερο μέρος της νότιας Ευρώπης παρουσίασε υγρότερες από το μέσο όρο συνθήκες, ιδίως στην Ιβηρική Χερσόνησο, τη νότια Γαλλία, το μεγαλύτερο μέρος της Ιταλίας και τα δυτικά Βαλκάνια. Οι έντονες βροχοπτώσεις προκάλεσαν πλημμύρες στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και την Κροατία, καθώς και στην Ιταλία, μεταξύ άλλων περιοχών. Περαιτέρω περιοχές με βροχή υψηλότερη του μέσου όρου περιλαμβάνουν τη Νορβηγία, μεγάλο μέρος της Ισλανδίας και τμήματα της βορειοδυτικής Ρωσίας.
Αντίθετα, ξηρότερες του μέσου όρου συνθήκες επικράτησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου σημειώθηκε ο πιο ηλιόλουστος Μάρτιος από το 1910, και στην Ιρλανδία, όπου καταρρίφθηκαν ορισμένα τοπικά ρεκόρ χαμηλών βροχοπτώσεων, καθώς και σε μια μεγάλη ζώνη δυτικοανατολικά της κεντρικής Ευρώπης που εκτείνεται νότια προς τη Μαύρη Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Στην Τουρκία το ξηρό σήμα είναι ιδιαίτερα έντονο, εν μέρει λόγω των συνθηκών που παρατηρήθηκαν και τον Φεβρουάριο.
Οι καταστροφές στην Ισπανία
Τον Μάρτιο του 2025, η Ιβηρική Χερσόνησος γνώρισε σημαντικά υγρότερες συνθήκες από το μέσο όρο. Το υγρότερο σήμα στην καταγραφή του ERA5 που ξεκίνησε το 1979 εμφανίστηκε σε μια μεγάλη ζώνη από τα νοτιοδυτικά προς τα βορειοανατολικά σε όλη την Ισπανία και την Πορτογαλία.
Τα έντονα βροχομετρικά καιρικά φαινόμενα, που συνδέονταν κυρίως με τη διέλευση τεσσάρων καταιγίδων με ονομασία (Jana, Konrad, Laurence και Martinho), επηρέασαν κυρίως τις κεντρικές και νότιες περιοχές. Πολλά από αυτά τα φαινόμενα οδήγησαν σε πλημμύρες στην Ισπανία και την Πορτογαλία, συμπεριλαμβανομένων των Καναρίων Νήσων και των Αζορών, με σχετικές σημαντικές ζημιές και θύματα.
Σύμφωνα με την κρατική μετεωρολογική υπηρεσία της Ισπανίας AEMET, η συσσωρευμένη βροχόπτωση σε ολόκληρη τη χώρα έφτασε τα 149 mm, 250% του κανονικού, ενώ ορισμένες περιοχές έλαβαν πάνω από 300% του κανονικού για το μήνα. Συνολικά, ήταν ο τρίτος πιο βροχερός Μάρτιος στην Ισπανία από την έναρξη των εθνικών καταγραφών το 1961, μετά το 2013 (160 mm) και το 2018 (164 mm). Η AEMET αναφέρει επίσης ότι το τοπικό μηνιαίο ρεκόρ βροχόπτωσης έσπασε στη Μαδρίτη, μεταξύ άλλων περιοχών.
Για την Πορτογαλία, η βροχόπτωση του Μαρτίου 2025 ήταν 177,5 mm, ο πέμπτος πιο βροχερός Μάρτιος από το 2000, περίπου 229,4% του κανονικού, σύμφωνα με το Πορτογαλικό Ινστιτούτο για τον Ωκεανό και την Ατμόσφαιρα (IPMA).
Τα γεγονότα αυτά συνέβαλαν εν μέρει στη χαλάρωση της διαχείρισης των υδάτων σε μια περιοχή της Ευρώπης που συχνά παρουσιάζει ελλείψεις βροχοπτώσεων ή ξηρασία. Στην περιοχή Αλγκάρβε της Πορτογαλίας, τα φράγματα είχαν κατά μέσο όρο 84% της συνολικής αποθηκευτικής τους ικανότητας προς το τέλος του μήνα, ενώ στην Ισπανία οι ταμιευτήρες σε όλη τη χώρα ήταν κατά μέσο όρο γεμάτοι κατά 66%.
