Την ετυμηγορία του επί της ενοχής ή μη για τους 68 κατηγορούμενους στην μεγάλη υπόθεση της Χρυσής Αυγής ανακοινώνει μεθαύριο Τετάρτη το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Αθήνας, έπειτα από μια μακρά ακροαματική διαδικασία που διήρκησε 5,5 χρόνια. Η ανακοίνωση της απόφασης του δικαστηρίου με πρόεδρο την αρεοπαγίτη, σήμερα, κυρία Μαρία Λεπενιώτη, αναμένεται με τεράστιο ενδιαφέρον. Μάλιστα, οι συγκεντρώσεις που έχουν προγραμματιστεί για το πρωί της Τετάρτης έξω από το Εφετείο, εκτιμάται ότι θα είναι ογκώδεις και τα μέτρα της αστυνομίας δρακόντεια.
Ήταν Απρίλιος του 2015, όταν η πρόεδρος του δικαστηρίου κήρυσσε την έναρξη της αποδεικτικής διαδικασίας στη δικαστική αίθουσα των γυναικείων φυλακών του Κορυδαλλού για την μεγάλη υπόθεση της Χρυσής Αυγής. Οι 68 κατηγορούμενοι της υπόθεσης – ανάμεσά τους ο Νίκος Μιχαλολιάκος και οι υπόλοιποι 17 εκλεγμένοι στις εκλογές του Ιουνίου 2012 βουλευτές του κόμματος – κλήθηκαν να λογοδοτήσουν για βαρύτατα αδικήματα, τα οποία επισύρουν πολυετείς καθείρξεις.
Ο «χάρτης» των αδικημάτων
Την «θρυαλλίδα» των εξελίξεων για την έναρξη των δικαστικών ερευνών αναφορικά με την υπόθεση της Χρυσής Αυγής αποτέλεσε η στυγερή δολοφονία του Παύλου Φύσσα τον Σεπτέμβριο του 2013 στο Κερατσίνι από τον Γιώργο Ρουπακιά. Μετά το αποτρόπαιο έγκλημα ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Δένδιας διαβίβασε στον Άρειο Πάγο φακέλους με στοιχεία για έκνομη δράση της Χρυσής Αυγής.
Ακολούθησε πολύμηνη ανακριτική διαδικασία στο πλαίσιο της οποίας απαγγέλθηκαν κατηγορίες για εγκληματική οργάνωση σε 65 κατηγορούμενους. Ακόμη για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης κατηγορούνται 20 συνολικά άτομα και συγκεκριμένα ο Νίκος Μιχαλολιάκος οι υπόλοιποι 17 εκλεγμένοι στις εκλογές του Ιουνίου 2012 βουλευτές της Χρυσής Αυγής, καθώς και δυο ακόμη κατηγορούμενοι. Επιπλέον, κατηγορίες στην συντριπτική πλειονότητα των κατηγορουμένων έχουν απαγγελθεί για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση. Επίσης, κάποιοι κατηγορούνται για απόπειρες ανθρωποκτονιών, διακεκριμένη οπλοκατοχή, κ.ά.
Πιο αναλυτικά, για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα κατηγορούμενοι είναι ο Γιώργος Ρουπακιάς ως φυσικός αυτουργός, ο οποίος έχει ομολογήσει ότι διέπραξε το στυγερό έγκλημα καθώς και 17 ακόμη πρόσωπα που δικάστηκαν ως συνεργοί του. Ακόμη, για την επίθεση σε βάρος των Αιγυπτίων ψαράδων τον Ιούνιο του 2012 στο Πέραμα κατηγορίες για απόπειρα ανθρωποκτονίας αντιμετωπίζουν πέντε άτομα. Για την επίθεση σε βάρος αφισοκολλητών του ΠΑΜΕ τον Σεπτέμβριο 2013 οι κατηγορούμενοι είναι τέσσερις, οι οποίοι επίσης αντιμετωπίζουν το αδίκημα της απόπειρας ανθρωποκτονίας. Ακόμη, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, μεταξύ των κακουργημάτων που φέρονται να διέπραξαν τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης, είναι η δολοφονία του Σαχζάτ Λουκμάν στα Πετράλωνα, η απόπειρα δολοφονίας μαθητή στο Παλαιό Φάληρο και ο εμπρησμός καταστήματος υπηκόου Καμερούν στην Πλατεία Αμερικής, που έλαβαν χώρα το 2013.
Προκειμένου το δικαστήριο να σχηματίσει νομική άποψη για όλες αυτές τις υποθέσεις χρειάστηκαν συνολικά 453 συνεδριάσεις. Μάλιστα, τον Ιανουάριο του 2016 η δίκη διακόπηκε για περίπου 4,5 μήνες λόγω αποχής των δικηγόρων, ενώ το έτος που διανύουμε διεκόπη και πάλι για τρεις και πλέον μήνες λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Συνολικά στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων κατέθεσαν περί τους 150 μάρτυρες κατηγορίας και περίπου 70 υπεράσπισης. Πέραν των μαρτυρικών καταθέσεων αλλά και των απολογιών των κατηγορουμένων στο «μικροσκόπιο» των δικαστών μπήκε ένα τεράστιο υλικό, το οποίο περιλαμβάνει το παραπεμπτικό βούλευμα της υπόθεσης το οποίο ξεπερνά τις 1000 σελίδες, τις δικαστικές αποφάσεις με ενέργειες της οργάνωσης που αναγνώστηκαν στο δικαστήριο και αφορούν επιθέσεις από το 1992 και μετά, όπως η απόπειρα ανθρωποκτονίας του Δημήτρη Κουσουρή το 1998 από στέλεχος της Χρυσής Αυγής και δέκα μέλη της, κ.α. Στη δικογραφία περιλαμβάνεται ψηφιοποιημένο υλικό (βίντεο, καταγεγραμμένες συνομιλίες, φωτογραφίες και άλλα) ξεπερνά τα δύο terrabyte.
Η ετυμηγορία επί της ενοχής και η εισαγγελική πρόταση
Εμβληματική μορφή της δίκης υπήρξε η μητέρα του αδικοχαμένου Παύλου Φύσσα, η οποία βρίσκονταν σε κάθε συνεδρίαση του δικαστηρίου, ζητώντας την τιμωρία των δολοφόνων του γιου της. Αντίθετα, η συντριπτική πλειονότητα των κατηγορουμένων επέλεγε να μην εμφανιστεί στο δικαστήριο και να εκπροσωπηθεί από τους δικηγόρους της. Επίσης, σημείο – σταθμός της δίκης υπήρξε και η αποφυλάκιση του Γιώργου Ρουπακιά, τον Μάρτιο του 2016 λόγω παρέλευσης του ανωτάτου ορίου προφυλάκισης (είχε μείνει προφυλακισμένος για 30 μήνες).
Μετά το πέρας της αποδεικτικής διαδικασίας, οι δικαστές μέλη της έδρας κλήθηκαν να αποτιμήσουν όλα τα στοιχεία της δικογραφίας σε συνδυασμό με τις μαρτυρικές καταθέσεις να αποφασίσουν για το αν τα αδικήματα που περιλαμβάνονται στη δικογραφία έχουν τελεστεί ή όχι από τους κατηγορούμενους. Από την απόφαση που θα ανακοινώσει το δικαστήριο για την ενοχή ή μη των κατηγορουμένων αύριο Τετάρτη, θα εξαρτηθεί η περαιτέρω ποινική μεταχείριση των κατηγορουμένων (ποινές) αλλά και η διάρκεια της όλης διαδικασίας.
Πιο συγκεκριμένα αν οι δικαστές αποφασίσουν ενοχή για το κομβικής σημασίας αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης, που αφορά στη συντριπτική πλειονότητα των κατηγορουμένων, τότε εκτιμάται πως θα απαιτηθούν έως και τέσσερις δικάσιμοι για την ολοκλήρωση της διαδικασίας έκδοσης απόφασης. Και αυτό γιατί, αν κριθεί ότι οι κατηγορούμενοι είναι ένοχοι για αυτό το αδίκημα, τότε θα αγορεύσουν οι συνήγοροι για να ζητήσουν ελαφρυντικά, το δικαστήριο θα αποσυρθεί για να αποφασίσει αν θα τα δεχθεί ή όχι, ενώ θα πρέπει να κάνει πρόταση και η εισαγγελέας της έδρας.
Αν όμως οι δικαστές αποφασίσουν απαλλαγές για το αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης τότε ο χρόνος για την ολοκλήρωση της δίκης θα είναι σημαντικά πιο σύντομος, αφού θα τεθούν υπό κρίση μόνο οι 27 κατηγορούμενοι που τους αποδίδονται η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες και η επίθεση στο ΠΑΜΕ.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ, πως οι κατηγορούμενοι έχουν δικαίωμα να μην παρίστανται στο ακροατήριο, γεγονός που γεννά προβληματισμό σε περίπτωση που είναι απόντες και η απόφαση είναι επί της ενοχής τους. Σύμφωνα με το νέο Ποινικό Κώδικα, το δικαστήριο δεν έχει δικαίωμα να διατάξει την προσαγωγή και κράτησή τους μέχρι την έκδοση της τελικής απόφασης, κάτι που ίσχυε παλαιότερα ώστε να προλαμβάνονται περιπτώσεις φυγόποινων.
Πάντως, σε ό,τι αφορά στο αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης η εισαγγελέας του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων το Δεκέμβριο του 2019, οπότε και είχε αγορεύσει στο δικαστήριο είχε αναφέρει πως δεν υφίσταται εγκληματική οργάνωση και πως όλες οι ενέργειες που αποδίδονται σε οργανωμένη δράση συμμετεχόντων με διακριτούς ρόλους, είναι «μεμονωμένα περιστατικά» μελών και μη του κόμματος.
Αναφορικά με τη δολοφονία Φύσσα, η εισαγγελέας ζήτησε την ενοχή μόνον του Γιώργου Ρουπακιά και όχι των συγκατηγορουμένων του για συνέργεια στην πράξη. «Δεν υπήρχε καμία εντολή για τον Φύσσα. Η εμφάνιση Ρουπακιά ήταν συμπτωματική, αν υπήρχε σχέδιο θα είχε λάβει και αυτός sms. Δεν προέκυψε πως οι συγκατηγορούμενοι του τον διευκόλυναν. Έδρασε μόνος του χωρίς να τον συνδράμει κανείς. Δεν ήταν συντεταγμένοι», είχε επισημάνει η εισαγγελέας.
Ακόμη, για την επίθεση σε βάρος των Αιγυπτίων ψαράδων, η εισαγγελέας είχε ζητήσει ενοχή των κατηγορουμένων κατά επιεικέστερη μετατροπή της κατηγορίας από απόπειρα ανθρωποκτονίας σε βαριά σκοπούμενη σωματική βλάβη, ενώ για την επίθεση σε βάρος του ΠΑΜΕ ζήτησε μετατροπή της απόπειρας ανθρωποκτονίας σε πλημμεληματικού βαθμού επικίνδυνη και απλή σωματική βλάβη. Τέλος, η εισαγγελέας – η πρόταση της οποίας δεν δεσμεύει το δικαστήριο – ζήτησε ενοχή για πλημμεληματική οπλοκατοχή -από κακουργηματική συνδεόμενη με την εγκληματική οργάνωση- των κατηγορουμένων Μιχαλολιάκου, Γερμενή και Λαγού.
Να σημειωθεί τέλος, πως σε περίπτωση που το δικαστήριο αποφασίσει την ενοχή των κατηγορουμένων για εγκληματική οργάνωση, τότε για το αδίκημα αυτό προβλέπονται ποινές φυλάκισης που ξεκινούν από 5 έτη (πχ. για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση) και φτάνουν τα 15 έτη (π.χ. για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης χωρίς ελαφρυντικό). Ισόβια προβλέπει ο Ποινικός Κώδικας για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας και πολυετείς καθείρξεις προβλέπονται για το αδίκημα της απόπειρας ανθρωποκτονίας.
Η ώρα της Δικαιοσύνης για Χρυσή Αυγή: Η απόφαση, το βαρύ κατηγορητήριο και οι προβλεπόμενες ποινές
