Η αύξηση της θερμοκρασίας τώρα το καλοκαίρι με την αυξημένη ζέστη δεν επηρεάζει μόνο την καθημερινότητα και την υγεία μας αλλά συνδέεται πλέον ξεκάθαρα με τα εργατικά ατυχήματα.
Νέα επιστημονική ανάλυση αποκαλύπτει ότι η θερμική καταπόνηση οδηγεί σε σημαντική αύξηση των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων, ειδικά τους θερινούς μήνες.
Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας FAME Lab του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Δρ. Ανδρέα Φλουρή, αξιολόγησε δεδομένα για τα εργατικά δυστυχήματα που σημειώθηκαν στην Ελλάδα την περίοδο 2023-2024.
Τα ευρήματα αποδομούν τον «μύθο» ότι οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα είναι εξοικειωμένοι και ανθεκτικοί στη ζέστη, αποδεικνύοντας ότι η αύξηση της θερμοκρασίας φέρνει μαζί της αυξημένους κινδύνους για τη ζωή των εργαζομένων.
Θλιβερή πρωτιά για τους καλοκαιρινούς μήνες
Όπως επισημαίνει ο Δρ. Φλουρής, το 33% των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων στην Ελλάδα καταγράφεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, με τον Ιούλιο να ξεχωρίζει ως ο πιο φονικός μήνας, συγκεντρώνοντας το 14% όλων των περιστατικών. Η διαφορά σε σχέση με τον Ιανουάριο είναι σχεδόν τετραπλάσια.
Για τις ανάγκες της μελέτης, χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης ΘΥΒΜΑΣ (Θερμοκρασία Υγρού Βολβού και Μαύρου Σφαιριδίου), ένας συνδυαστικός δείκτης που λαμβάνει υπόψη θερμοκρασία, υγρασία, ηλιακή ακτινοβολία και άνεμο — στοιχεία που επηρεάζουν την πραγματική θερμική επιβάρυνση.
Οι αριθμοί τρομάζουν
Η στατιστική ανάλυση δείχνει:
-
16 θανατηφόρα ατυχήματα/μήνα σε συνθήκες «δροσιάς» (ΘΥΒΜΑΣ ≤ 21°C)
-
20 ατυχήματα/μήνα όταν ο ΘΥΒΜΑΣ βρίσκεται μεταξύ 22°C και 27°C
-
Όταν ο ΘΥΒΜΑΣ ξεπερνά τους 28°C, δηλαδή το διεθνές όριο «υψηλού κινδύνου», κάθε επιπλέον βαθμός συνεπάγεται 12% αύξηση των θανατηφόρων περιστατικών.
Φυσιολογία, εξοπλισμός και ανθρώπινα λάθη
Ο ερευνητής Δρ. Κωνσταντίνος Μάντζιος εξηγεί πως η αυξημένη θερμική επιβάρυνση επηρεάζει άμεσα τη φυσική και πνευματική απόδοση των εργαζομένων: αφυδάτωση, κόπωση, καρδιακή καταπόνηση και μείωση της προσοχής αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχημάτων. Ταυτόχρονα, και τα ίδια τα μηχανήματα μπορεί να λειτουργούν στα όριά τους λόγω της ζέστης, γεγονός που εντείνει τον κίνδυνο σε βιομηχανικά περιβάλλοντα και εργοτάξια.
Οικονομικό κόστος και ανάγκη πρόληψης
Παρότι δεν υπάρχει τίμημα για την ανθρώπινη ζωή, ο Δρ. Ανδρέας Στοϊμενίδης, πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, επισημαίνει πως ακόμη και οικονομικά, η πρόληψη είναι συμφέρουσα. Η επένδυση σε βασικά μέτρα προστασίας (στέγαστρα, ανεμιστήρες, συχνά διαλείμματα) κοστίζει πολύ λιγότερο από τις συνέπειες ενός δυστυχήματος, όπως αποζημιώσεις, απώλεια παραγωγικότητας και πίεση στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Έκκληση για μέτρα πέρα από τους καύσωνες
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός πως, σύμφωνα με τα στοιχεία, μόνο το 10% της έκθεσης των εργαζομένων στη θερμική καταπόνηση συμβαίνει κατά τους επίσημα χαρακτηρισμένους καύσωνες. Δηλαδή, οι υπόλοιπες εννέα στις δέκα ημέρες, κατά τις οποίες επικρατούν θερμές συνθήκες χωρίς να λαμβάνονται προστατευτικά μέτρα, αφήνουν τους εργαζόμενους εκτεθειμένους σε υψηλό ρίσκο.
Τι πρέπει να γίνει
Οι ειδικοί απευθύνουν ξεκάθαρη έκκληση προς την Πολιτεία, τους εργοδότες και τα συνδικάτα για άμεση δράση. Απαιτείται:
-
Θεσμοθέτηση μέτρων προστασίας για εργασία σε υψηλές θερμοκρασίες,
-
Καταγραφή θερμικών συνθηκών στους χώρους εργασίας,
-
Εκπαίδευση εργαζομένων και εργοδοτών στη διαχείριση της θερμικής καταπόνησης,
-
Και φυσικά, ενημέρωση του κοινού για τη σημασία της πρόληψης.
Όπως τονίζει ο Δρ. Φλουρής:
«Η θερμική καταπόνηση δεν είναι εποχικό φαινόμενο αλλά καθημερινή πραγματικότητα. Αν δεν δράσουμε τώρα, θα συνεχίσουμε να μετράμε απώλειες που μπορούν να αποφευχθούν».
