Το δικαίωμα του ατόμου στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, σημαίνει κυρίως αυτοδιάθεση, στην έννοια της οποίας, ανήκει, μεταξύ άλλων και η δυνατότητα αλλαγής της εμφάνισής του, μέσω της ιατρικής οδού. Ήδη, με την εξέλιξη των μέσων και των μεθόδων της πλαστικής χειρουργικής, η απόκτηση μίας ελκυστικότερης εμφάνισης καθίσταται πιο ευχερής από ποτέ.
*Γράφει η κα.Κάτια Αναγνωστοπούλου
Ωστόσο η επιλογή της υποβολής του ατόμου σε αισθητικές χειρουργικές επεμβάσεις, πέρα από την προφανή ανάγκη ενδυνάμωσης της αυτοπεποίθησής του, ενδέχεται να εκπορεύεται από την ανάγκη της αποδοχής και της συνεχούς θετικής αξιολόγησής του από το κοινωνικό σύνολο. Τότε όμως ελλοχεύει ο κίνδυνος το άτομο να εμπλακεί σε μία αέναη προσπάθεια απόκτησης και διατήρησης ενός αισθητικού αποτελέσματος το οποίο, σε βάθος χρόνου, δεν είναι ρεαλιστικό.
Ισχυρό ανάχωμα σε τέτοιου είδους φαινόμενα μπορεί να είναι η στάση του πλαστικού χειρουργού, ο οποίος οφείλει να ενημερώσει τον «ασθενή», σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 1 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (ν. 3418/2005), πλήρως και κατανοητώς για το περιεχόμενο και τα πιθανά αποτελέσματα της προτεινόμενης αισθητικής χειρουργικής επέμβασης, έτσι ώστε ο τελευταίος να μην καλλιεργεί προσδοκίες, που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, και αφότου κατανοήσει τους ενδεχόμενους κινδύνους, να συναινέσει στη διενέργεια της σχετικής επέμβασης, έχοντας πλήρη εικόνα όλων των συνθηκών. Μάλιστα στις επεμβάσεις αισθητικής χειρουργικής, η ενημέρωση και η αντίστοιχη συναίνεση των «ασθενών», χρειάζεται να είναι ευρύτερη από εκείνη που απαιτείται στις υπόλοιπες χειρουργικές επεμβάσεις θεραπευτικού σκοπού, καθώς θα πρέπει να περιλαμβάνει ακόμη και τους κινδύνους με ελάχιστη πιθανότητα επέλευσης. Και τούτο διότι η συναίνεση του «ασθενούς» στη βλάβη που προκαλείται από την αναγκαστική στα χειρουργεία πρόκληση τομών, ουλών και εκτομής τμημάτων του σώματος, η οποία δεν υπαγορεύονται από καμία ιατρική αναγκαιότητα, δεν αρκεί για να νομιμοποιήσει τη σχετική επέμβαση, καθώς σε αντίθεση με τις επεμβάσεις θεραπευτικού σκοπού, στη συγκεκριμένη περίπτωση, απουσιάζει η ανάγκη προστασίας του υπέρτερου συμφέροντος της ίασης του ασθενούς. Περαιτέρω, θα πρέπει να καταστεί σαφές κατά την ενημέρωση στους «ασθενείς» ότι στην πλαστική χειρουργική δεν υπάρχει εγγύηση αποτελέσματος, καθώς ο πλαστικός χειρουργός δεν είναι υπεύθυνος να εξασφαλίσει το αισθητικό αποτέλεσμα, που οραματίζεται και έχει στο μυαλό του ο εκάστοτε υποβαλλόμενος στην σχετική χειρουργική επέμβαση, αλλά απλώς να ενεργήσει lege artis σε σχέση με τα μέσα. Επιπροσθέτως, ο πλαστικός χειρουργός θα πρέπει να διακρίνει, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όσων επιζητούν, επαναλαμβανόμενα, πολλαπλές αισθητικές χειρουργικές επεμβάσεις, χωρίς ωστόσο να υφίσταται εμφανής λόγος, κατά πόσο η επιθυμία τους είναι ελεύθερη ή υποκινείται από κάποιου είδους ψυχική διαταραχή. Στις τελευταίες περιπτώσεις, θα πρέπει να απέχει από τη διενέργεια των σχετικών επεμβάσεων, λόγω έλλειψης της απαραίτητης ικανότητας του ατόμου να συναινέσει. Τέλος η κάθε αισθητική χειρουργική επέμβαση πρέπει να τελείται με γνώμονα την αναζήτηση του μέτρου, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη διατήρησης της σωματικής, πνευματικής και ψυχικής υγείας των ανθρώπων.
Με αυτό το διευρυμένο, εξισορροπητικό ρόλο, σε μία καθημερινά αυξανόμενη κυρίως, στο δυτικό κόσμο, αναζήτηση της ομορφιάς μέσω της αισθητικής χειρουργικής, ο πλαστικός χειρουργός, μπορεί να αποτελέσει θετικό και πρόσφορο παράγοντα, συμβατό με το δικαίωμα του ατόμου να αυτοδιατίθεται και να προβαίνει σε αλλαγές της εμφάνισής του.
*Κάτια Αναγνωστοπούλου, Δικηγόρος Αθηνών, Εξειδικευμένη σε θέματα ιατρικού δικαίου
