Απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα που απασχολούν πλέον χιλιάδες εργαζόμενους, μετά τη νέα εργασιακή πραγματικότητα που δημιουργήθηκε λόγω της κορονοϊού, δίνει μέσω του L&O ο δικηγόρος Γιώργος Νικολόπουλος.
Όπως σημειώνει, οι τελευταίες δυσάρεστες εξελίξεις με την εξάπλωση του κορονοϊού και οι πρόσφατες έκτακτες ρυθμίσεις έχουν δημιουργήσει νέες υποχρεώσεις και δικαιώματα στους εργαζόμενους και εργοδότες.
Κάποια από τα σημαντικά ερωτήματα που απασχολούν εργαζόμενους αλλά και εργοδότες απαντώνται από τον κ. Νικολόπουλο ως εξής:
1. Είμαι εργαζόμενος σε μία επιχείρηση, της οποίας η λειτουργία ανεστάλη με εντολή της κυβέρνησης. Δικαιούμαι αποδοχές ή μήπως επίδομα;
Σε αυτή την περίπτωση ο εργοδότης δεν οφείλει αποδοχές για όσο διάστημα διαρκεί η αναστολή λειτουργίας. Αντί για μισθό, ο εργαζόμενος θα λάβει επίδομα ύψους 800 ευρώ, αφού όμως υποβάλλει ο ίδιος αίτηση στην ειδική πλατφόρμα έως τις 31/3/2020. Προϋπόθεση για να το λάβει είναι προηγουμένως ο εργοδότης, να έχει δηλώσει στην ΕΡΓΑΝΗ ότι προχώρησε στην αναστολή της σύμβασης εργασίας. Εάν ο εργοδότης δεν το έχει κάνει, απευθυνόμαστε στην Επιθεώρηση Εργασίας.
2. Ήμουν εργαζόμενος σε μία επιχείρηση η οποία δεν τα πήγαινε καλά οικονομικά λόγω κορονοϊού. Ως εκ τούτου με απέλυσαν στις 28/2/2020. Δικαιούμαι το επίδομα των 800 ευρώ;
Δυστυχώς όχι. Το επίδομα το δικαιούνται όσοι εξωθήθηκαν σε παραίτηση ή απολύθηκαν από την 1/3/2020 και μετά.
3. Ο εργοδότης μου έδωσε εντολή να μην προσέρχομαι στην εργασία μου και να δουλέψω από το σπίτι. Μπορώ να αρνηθώ;
Η κυριότερη μορφή της εξ αποστάσεως εργασίας είναι η τηλεργασία. Στην εν λόγω περίπτωση, η επιλογή αυτής της μορφής απασχόλησης, μετά την πρόσφατη ΠΝΠ, αποτελεί διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη, το οποίο του δίνει την εξουσία να ρυθμίζει όλα τα θέματα που ανάγονται στην οργάνωση και λειτουργία της επιχειρήσεώς του για την επίτευξη των σκοπών της.
4. Έχει νοσήσει από τον κορονοϊό ο πατέρας μου με τον οποίο συγκατοικώ. Δικαιούμαι να απόσχω από την εργασία μου για να τον φροντίσω και να συνεχίσω να πληρώνομαι;
Ναι, διότι σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, όσοι εμπίπτουν στην περιπτωσιολογία συμπτωμάτων οι ίδιοι ή τα οικεία τους πρόσωπα πρέπει να παραμείνουν κατ’ οίκον, υποχρεούται δε ο εργοδότης να αποδεχθεί την αποχή τους από τα εργασιακά τους καθήκοντα άμεσα από τη στιγμή που θα έρθει σε γνώση του το γεγονός, αλλά και να καταβάλλει το σύνολο των αποδοχών του εργαζομένου, εφόσον η επιχείρηση λειτουργεί.
5. Στον χώρο εργασίας μου μπαινοβγαίνει κόσμος συνέχεια και ο εργοδότης μου δεν λαμβάνει ιδιαίτερα προληπτικά μέτρα κατά της μετάδοσης του κορονοϊού. Φοβάμαι ότι αν νοσήσω, θα μεταδώσω τον κορονοϊό στους γονείς που είναι άνω των 65 ετών και με προβλήματα υγείας. Τι άδεια να ζητήσω; Αν μου αρνηθεί;
Αν υπάρχει σχέση εμπιστοσύνης με τον εργοδότη σας, του εξηγείτε την κατάσταση ζητώντας ν’ απέχετε από την εργασία, για λόγους υγείας και ανθυγιεινότητας περιβάλλοντος εργασίας. Αν αρνηθεί, τότε υποβάλετε γραπτώς αίτηση λήψης άδειας για λόγους ασθενείας και αναφέρετε τον σπουδαίο λόγο, ο οποίος είναι η μη λήψη προληπτικών μέτρων αλλά και η πιθανότητα μετάδοσης του υιού στους γονείς σας (που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες). Επικουρικά, ζητάτε άδεια αναψυχής-ανάπαυσης. Σε κάθε περίπτωση, δεν προβλέφθηκαν ακόμα διοικητικές και ποινικές κυρώσεις για τους εργοδότες που δεν λαμβάνουν εύλογα προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση μετάδοσης του κορονοϊου, ούτε για όσους δεν χορηγούν τις άδειες (ειδικού σκοπού ή μη), παρά την πλήρωση των προϋποθέσεων.
6. Ο εργοδότης μου ζήτησε να βγω σε αναγκαστική άδεια γιατί στο κατάστημα που εργάζομαι μπαίνουν ελάχιστοι πελάτες. Μπορώ να αρνηθώ;
Ναι μπορείτε να αρνηθείτε διότι δεν προβλέπεται στην Εργατική Νομοθεσία η χορήγηση μονομερώς «αναγκαστικής» αδείας η «αδείας άνευ αποδοχών» ή η χορήγηση αναπαύσεων αντί νομίμων αμοιβών. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να χρησιμοποιήσετε τις άδειες ανάπαυσής σας, για λόγους ανωτέρας βίας όπως είναι η μετάδοση του κορονοϊού.
7. Στην βιοτεχνία που εργαζόμαστε οι παραγγελίες έχουν πέσει 80% λόγω κορονοϊου. Ο εργοδότης ζητά να μας πληρώνει με τα μισά χρήματα για το επόμενο τρίμηνο και μας απειλεί με απόλυση; Είναι νόμιμο αυτό;
Οι επιχειρήσεις, αν έχει περιοριστεί η οικονομική τους δραστηριότητα, μπορούν, αντί της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να θέτουν εγγράφως σε διαθεσιμότητα τους μισθωτούς τους, η οποία δεν μπορεί να υπερβεί συνολικά τους τρεις μήνες ετησίως, μόνο εφόσον προηγουμένως προβούν σε διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων. Κατά τη διάρκεια της διαθεσιμότητας ο μισθωτός λαμβάνει το ήμισυ του μέσου όρου των τακτικών αποδοχών των δύο τελευταίων μηνών, υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης.
8. Ο εργοδότης μου σήμερα κι ενώ η επιχείρηση στην οποία εργάζομαι έχει αναστείλει την λειτουργία της με απόφαση της κυβέρνησης, μου κοινοποίησε την απόλυσή μου. Να την δεχτώ;
Σε καμία περίπτωση, διότι από 18.3.2020 ισχύει ρητή απαγόρευση απόλυσης εργαζομένου σε επιχειρήσεις που έχει ανασταλεί η λειτουργία τους κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής, ενώ σε περίπτωση που αυτή λάβει χώρα θα θεωρείται άκυρη. Σε μια τέτοια περίπτωση απευθυνόμαστε αρχικά στην τοπική Επιθεώρηση Εργασίας.
Κορονοϊός και εργασία: Όσα πρέπει να γνωρίζουν εργαζόμενοι και εργοδότες – Αναλυτικός οδηγός
