Με αφορμή την απολύτως αιτιολογημένη έκταση που έχει λάβει το θέμα των παραιτήσεων στο Πολεμικό Ναυτικό, η ΠΟΕΣ υπενθυμίζει ότι oι παραιτήσεις έχουν επεκταθεί στο σύνολο στις Ενοπλες Δυνάμεις, αλλά όχι σε ίδια έκταση.
Η Ομοσπονδία χαιρετίζει τις εξαγγελίες του κ. ΥΕΘΑ ως προς το επίδομα Στόλου οι οποίες δικαιώνουν πλήρως τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει οι συνδικαλιστές της το προηγούμενο διάστημα. Επίσης, παρακολουθεί με ενδιαφέρον ότι υπάρχει η τάση επέκτασης μέτρων πρόνοιας με πλήρη υιοθέτηση των θέσεων της. Ωστόσο, μέχρι την υλοποίηση υπάρχει δρόμος και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ξανά, διότι τα στελέχη έχουν χορτάσει από υποσχέσεις.
Παράλληλα επαναλαμβάνει ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα ώστε να ξαναγίνουν ελκυστικές οι ΕΔ και ταυτόχρονα να διασφαλιστεί ότι οι στρατιωτικοί θα μπορούν να ασχολούνται απερίσπαστοι με την αποστολή τους, που είναι η Άμυνα της χώρας.
Σε πρώτη φάση είναι ιδιαίτερα θετικό ότι επιτεύχθηκε να τεθεί οριστικά στην ατζέντα του Υπουργείου το κρίσιμο θέμα των παραιτήσεων και ζητάει εκ νέου συνάντηση με τον Υπουργό για να αναπτύξει τις προτάσεις της στο πλαίσιο των λύσεων.
Κύριε Υπουργέ.
Κατ’ αρχάς οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι το παρόν έγγραφο είχε λάβει έγκριση δημοσίευσης από το ΔΣ της Ομοσπονδίας μας λίγο πριν την εξαγγελία σας στο Ναύσταθμο Σαλαμίνος για τη θέσπιση ενός δίκαιου και ανταποδοτικού επιδόματος Στόλου, ως αρχικά προοριζόταν δηλαδή, λόγω πλήρους αποτυχίας της «προσαύξησης» στο επίδομα ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας, τοποθέτηση που δικαίωσε πλήρως τις προσπάθειές μας. Παρά ταύτα, επειδή το σοβαρό πρόβλημα των παραιτήσεων, ως έχουμε τεκμηριώσει, δεν αφορά μόνο το προσωπικό του ΠΝ άσχετα αν εκεί παρουσιάζεται πιο έντονο, ούτε σχετίζεται μόνο με τον οικονομικό παράγοντα, κρίναμε ότι το παρόν έγγραφο δεν έπρεπε να τροποποιηθεί.
Μόλις πρόσφατα επανήλθαμε στο μείζον θέμα των παραιτήσεων στο Πολεμικό Ναυτικό, προσθέτοντας ένα ακόμα έγγραφο στο «χρονολόγιο» της αλληλογραφίας για το θέμα που εντελώς ενδεικτικά παραθέτουμε [ως σχετικά (α) έως (ζ)], όπου μεταξύ άλλων κάναμε ξεκάθαρα λόγο για δραματική κατάσταση, σημαίνοντας συναγερμό. Ωστόσο, αν και μόλις λίγες μέρες έχουν παρέλθει, διαπιστώνουμε μια τάση διαστρέβλωσης της πραγματικότητας, η οποία είναι έννοια-κλειδί.
Κατ’ αρχάς θεωρούμε κρίσιμο να διευκρινίσουμε ότι, αν και το ΠΝ είναι αυτό που προβάλλεται στην παρούσα φάση, κυρίως λόγω συγκυριών, έχουμε διαπιστώσει ότι το πρόβλημα των παραιτήσεων υφίσταται στο σύνολο των ΕΔ. Από την ημέρα που είδε το φως ως πρόβλημα, δεχόμαστε σε τακτική βάση τηλεφωνήματα από όλη την Ελλάδα, από στρατιωτικούς που μας εκφράζουν την πρόθεση να παραιτηθούν, περιγράφοντας παράλληλα την ίδια εφιαλτική καθημερινότητα. Προσπαθούμε να τους αποτρέπουμε αλλά δεν ξέρουμε εάν το επιτυγχάνουμε.
Είναι πραγματικά εντυπωσιακή η διαπίστωση, πόσο κοινά είναι τα προβλήματα των στρατιωτικών, σε όποιο Όπλο κι αν υπηρετούν. Το μόνο που διαφέρει είναι η έκτασή τους, κάτι που φαίνεται από την όξυνση του προβλήματος στο ΠΝ και ειδικά στο Στόλο. Σταχυολογούμε εντελώς ενδεικτικά:
α. Ανεπαρκής οικονομική αποζημίωση (υπερφορολόγηση, αποζημιώσεις που παραπέμπουν σε αγοραστική δύναμη επί δραχμής, ανεπαρκές μισθολόγιο που μειώνεται με δραματικούς ρυθμούς ως προς τη συνεχή αύξηση του κόστους ζωής, τσεκούρι σε δεδουλευμένες ώρες εργασίας και μη αναγνώριση υπερωριακής αποζημίωσης κλπ)
β. Έλλειψη μέριμνας (προβληματικό πλαίσιο που διαρκώς αυστηροποιείται, υφίσταται βάσιμα διάχυτο αίσθημα ότι «διώκεται» η οικογένεια, ανεπαρκής στέγαση, μειούμενη παροχή υπηρεσιών προς τους στρατιωτικούς κλπ)
γ. Δυσχερείς συνθήκες εργασίας (αυξανόμενες απασχολήσεις υπέρ τρίτων, αυξανόμενα υπηρεσιακά καθήκοντα λόγω υποστελέχωσης, αυξημένος μ.ο. ηλικίας κλπ)
δ. Διαρκείς υπερβάσεις και συμπίεση / ελαστικοποίηση Δικαιωμάτων προς όφελος της Υπηρεσίας (διαρκώς προτάσσονται οι υπηρεσιακές ανάγκες, όπως επί του θεσμοθετημένου χρόνου οργάνωσης της εργασίας, διαρκής κατάσταση ανακλήσεως, μη συμμόρφωση με το κανονιστικό και θεσμικό πλαίσιο σε πολλές περιπτώσεις όπως για οικονομικές οφειλές έναντι των στελεχών ή σε θέματα υγείας και ασφάλειας, αναντιστοιχία επαγγελματικών δικαιωμάτων με όμοιους κλάδους κλπ. Ευελπιστούμε ότι η αντίληψη περί «εμμονών» και «αγκυλώσεων» ήταν μεμονωμένη όχι επίσημη πολιτική).
ε. Διοικητική αυθαιρεσία (πολλές περιπτώσεις ποινών ή αξιολογήσεων που καταλήγουν σε δικαστήρια δικαιώνουν τα στελέχη, διαπίστωση υπερβάσεων σε διοικητικό επίπεδο απλά επειδή η Διοίκηση «μπορεί» κλπ).
στ. Έλλειψη αισθήματος Δικαίου και έλλειψη εμπιστοσύνης προς τη Διοίκηση (τα στελέχη αισθάνονται απροστάτευτα έναντι της αυθαιρεσίας, η Υπηρεσία διαρκώς προτάσσει το συμφέρον της έναντι των προβλημάτων των στελεχών κλπ).
η. Σταδιοδρομικές διακρίσεις (θεσμικές και μη, όπως οι κατ’ εξαίρεσιν υπαγωγές σε ευμενέστερα πλαίσια, η άνιση αντιμετώπιση ομοιοβάθμων ιδίας κατηγορίας, ο πολυετής εγκλωβισμός σε υπηρεσίες αυξημένης δυσκολίας όπως τα πολεμικά πλοία και η παραμεθόριος κλπ).
θ. Καλλιέργεια επαγγελματικής ανασφάλειας (προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί λόγω αβλεψίας του νομοθέτη δεν επιλύονται όπως για τους ΕΠΟΠ, στελέχη με προβλήματα υγείας κινδυνεύουν με απόλυση κλπ).
ι. Χαμηλή επαγγελματική ικανοποίηση (λόγω του συνόλου των παραγόντων που επηρεάζουν την εργασιακή καθημερινότητας. Υπενθυμίζουμε ότι σε δύο περιπτώσεις -των 600 € και των μισθών των σπουδαστών παραγωγικών σχολών- τα στελέχη των ΕΔ προσεβλήθησαν συλλήβδην και μάλιστα με αιτιολόγηση που υποβάθμιζε το έργο τους).
Η Ομοσπονδία μας, καθώς και πρωτοβάθμια σωματεία της, διαρκώς αναδεικνύουν όλες τις παραμέτρους που συνθέτουν το πρόβλημα. Η αντιμετώπισή τους είναι η ίδια και από τις απαντήσεις που διαχρονικά έχουμε λάβει, μπορεί να συμπυκνωθεί κατά βάσιν στις κάτωθι φράσεις:
- Δεν υπάρχει πρόβλημα κι αν τελικά υπάρχει δεν είναι τόσο μεγάλο.
- Δεν προβλέπεται.
- Δεν έχουμε.
- Βρίσκεται υπό επιτελική επεξεργασία.
Ωστόσο, οι προαναφερθείσες, φαινομενικά άσχετες μεταξύ τους απαντήσεις, συνθλίβονται από την πραγματικότητα:
Όσο «δεν υπάρχει πρόβλημα», αυτό αυξάνεται.
Όσο η Πολιτεία «δεν έχει», μοιράζει χρήματα παντού εκτός από τους στρατιωτικούς.
Όσο «δεν προβλέπεται», πληροφορούμαστε σε παρόμοιες περιπτώσεις εκτός ΕΔ διαρκώς για νομοθετικές ή θεσμικές παρεμβάσεις για να διορθωθεί το πρόβλημα.
Όσο κάτι εξετάζεται επιτελικά (όπως το όφελος των παραιτήσεων, ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί ακόμα), οι στρατιωτικοί παραιτούνται και μάλιστα με αυξανόμενους ρυθμούς.
Συνθήκες Εργασίας και Παραιτήσεις στις Ενοπλες Δυνάμεις
Η ανακοίνωση:
Κύριε Υπουργέ.
Το θέμα των παραιτήσεων στο ΠΝ καθώς και η έκτασή του δεν είναι άγνωστα στην κυβέρνηση. Οι προσπάθειες των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος, κ.κ. Δ.Χατζηδάκη και Στ.Γκίκα (αμφότεροι Ναύαρχοι ε.α.) για τη θέσπιση του επιδόματος Στόλου (τέλη του 2021), το οποίο, ακριβώς, στόχευε στον περιορισμό του φαινομένου, υποδηλώνουν του λόγου το αληθές, πέραν πάσης αμφιβολίας.
Με πρόσφατη ανακοίνωσή της, η Ένωση Στρατιωτικών Περιφερειακής Ενότητας Νήσων σχολιάζει μεταξύ άλλων και το προφανές: το διάστημα που ακολούθησε την ελληνοτουρκική κρίση του καλοκαιριού του 2020, οι παραιτήσεις δεν αυξήθηκαν.
Για την ακρίβεια, το 2021 οι παραιτήσεις ανήλθαν μόλις σε 76, όταν ο μ.ο. της δεκαετίας 2014-23 είναι 91 και για το 2023 είναι τουλάχιστον 179, αριθμός που αντιστοιχεί στο 20% των παραιτήσεων της δεκαετίας για το ΠΝ.
Οι κ.κ. Χατζηδάκης και Γκίκας είχαν αντιληφθεί ήδη από τότε ότι κάτι έπρεπε να γίνει για το προσωπικό, διότι προφανώς πληροφορούνταν το δυσμενές κλίμα που είχε αρχίσει να δημιουργείται, ιδίως στο Στόλο και το κλίμα δεν είχε να κάνει με τα ταξίδια, αλλά με τις συνθήκες εργασίας συνολικά (συμπεριλαμβανομένου του οικονομικού παράγοντα).
Έκτοτε, αντί για μέριμνα ακολούθησε Αρμαγεδδών, που άλλοτε καλυπτόταν από την προβιά των «ευεργετικών μέτρων» και άλλοτε των «παροχών». Μόνο που οι στρατιωτικοί βλέπουν την αλήθεια, ή μάλλον τη βιώνουν στο πετσί τους καθημερινά. Και η πραγματικότητα δεν διαψεύδεται.
Όλο το διάστημα ό,τι έχουμε αποκαλύψει ή προειδοποιήσει, δυστυχώς για όλους μας, έχει επιβεβαιωθεί εμφατικά. Ενδεικτικά:Επιβεβαιώθηκε η επιδρομή της Εφορίας στο εισόδημα των στρατιωτικών.
Επιβεβαιώθηκε η αλλαγή στις φορολογικές κλίμακες λόγω αύξησης του εισοδήματος, γεγονός που καθιστά τους στρατιωτικούς αναληθώς ως έχοντες και προνομιούχους.
Επιβεβαιώθηκαν οι ανησυχίες μας για αύξηση των παραιτήσεων.
Επιβεβαιώθηκε η πρόθεση της Διοικήσεως να απολύει προσωπικό με προβλήματα υγείας, δείχνοντας απόλυτη έλλειψη μέριμνας και ενσυναίσθησης.
Και δυστυχώς φοβούμαστε ότι προσεχώς θα επιβεβαιωθούμε σε πολλά ακόμα, διότι ο κατήφορος δεν έχει τελειωμό.
Κύριε Υπουργέ.
Είστε ο κατά το νόμο εργοδότης μας. Έχετε χρέος να μας γνωστοποιήσετε τι ακριβώς πρόκειται να κάνετε με το προσωπικό. Μαζί με τους νέους Αρχηγούς των ΓΕ, έχετε χρέος να εμπνεύσετε όραμα στο προσωπικό, να αποκαταστήσετε την εμπιστοσύνη τους στη Διοίκηση.
Οι παραιτήσεις δεν αμφισβητούνται. Στην περίπτωση της Φ/Γ ΥΔΡΑ η γενικότερη αμηχανία φάνηκε ξεκάθαρα από την προσπάθεια διαφόρων να στρέψουν την προσοχή στο αν οι παραιτήσεις ήταν δύο πάνω/δύο κάτω, ή αν όντως υπεβλήθησαν σε μια μέρα ή μία εβδομάδα. Κάντε κάτι άμεσα διότι φοβόμαστε ότι όσα θα δούμε στο 2024 θα κάνουν τις παραιτήσεις του 2023 να μοιάζουν λίγες.
Ο στρουθοκαμηλισμός δεν βοηθάει, ο βασιλιάς (Κράτος) είναι ξεκάθαρα γυμνός. Για να λυθεί το πρόβλημα πρέπει πρώτα να συνειδητοποιηθεί η έκτασή του. Έχετε παραλάβει μια πολύ δύσκολη κατάσταση, δεν το αμφισβητούμε, αλλά δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για «επιτελικές μελέτες».
Στελέχη όπως οι ΕΠΟΠ απολύονται κυριολεκτικά αύριο, στελέχη με προβλήματα υγείας που δεν έχει εξεταστεί επαρκώς εάν οφείλονται στην Υπηρεσία και τα οποία (στελέχη) κρίνονται κατάλληλα να παραμείνουν, απολύονται κυριολεκτικά σήμερα.
Οικογένειες διαλύονται κυριολεκτικά από χθες. Και όπως, με πικρία, λένε ολοένα και περισσότεροι συνάδελφοί μας, «τι να κάτσω να κάνω για ένα χιλιάρικο στις ΕΔ; Να λείπω διαρκώς από το σπίτι μου και να είμαι με ένα τηλέφωνο στο χέρι ή να μου συμπεριφέρονται σαν άψυχο αντικείμενο;». Τι μέλλει, λοιπόν, μεθαύριο;
Οι στρατιωτικοί προσφέρουν Ασφάλεια. Είναι ένα υψηλότατο λειτούργημα, βασιζόμενο σε ιερά ιδανικά και μακραίωνες παραδοσιακές Αξίες. Η αποστολή του στρατιωτικού είναι η Άμυνα και όχι να καλύπτει κάθε κενό του κρατικού μηχανισμού στο πλαίσιο του αφηγήματος για «λιγότερο κράτος»: δεν είμαστε πυροσβέστες, ούτε οδηγοί ΕΚΑΒ ή οδηγοί-συνοδοί σχολικών λεωφορείων.
Δεν είμαστε υπάλληλοι του ΕΦΚΑ, του Υπουργείου Υγείας ή του ΚΕΕΛΠΝΟ, ούτε έχουμε προσληφθεί ως πολιτικοί μηχανικοί στο Υπουργείο Υποδομών. Ομοίως είναι αδιανόητο να παριστάνουμε τους κομπάρσους σε ταινίες.
Ομοίως, η αποστολή μας δεν είναι η περισυλλογή απορριμμάτων, ο εκχιονισμός ιδιωτικών οδικών αρτηριών, ο αυξανόμενος ρόλος και συμμετοχή στα Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης, η υποστήριξη των δομών των Κέντρων Υποδοχής Ταυτοποίησης ακόμα και για θέματα διοικητικής μέριμνας, η κάλυψη αναγκών σε εμβολιαστικά κέντρα, η κάλυψη κενών θέσεων ιατρών σε περιοχές της παραμεθορίου, ούτε βεβαίως υπάρχει λόγος για αυξανόμενη διάθεση των στρατιωτικών νοσοκομείων για τις ανάγκες του ΕΣΥ, από το οποίο οι στρατιωτικοί έμμεσα αποκλείονται σε μεγάλο βαθμό.
Όπως έχουμε τεκμηριώσει κατ’ επανάληψη, αποδεδειγμένα υπάρχουν χρήματα, απλά όχι για τους στρατιωτικούς. Πρόκειται ξεκάθαρα για πολιτική επιλογή. Για την στήριξη των ΜΜΕ η κυβέρνηση τρεις φορές αποφάσισε την οικονομική στήριξη.
Πόσες φορές έπραξε το ίδιο για τους στρατιωτικούς; Προφανώς και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι, τόσο το υφιστάμενο προσωπικό, όσο και το νέο, δείχνει να γυρνάει την πλάτη του στις ΕΔ. Το φαινόμενο ξεκινάει ήδη από τις στρατιωτικές σχολές και σταματάει στις (ασταμάτητες) παραιτήσεις.
Τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν είναι πολλά και πρέπει να ληφθούν άμεσα. Πρέπει να δοθούν κίνητρα. Όμως πριν από οτιδήποτε άλλο, πρέπει να δώσετε τη δυνατότητα στους στρατιωτικούς να εκφράσουν ανώνυμα και αντικειμενικά την επαγγελματική τους ικανοποίηση ώστε να μάθετε απευθείας από την πηγή τα προβλήματα. Διότι εξ όσων έχουμε διαπιστώσει, ο «ιός» των παραιτήσεων έχει ήδη μεταδοθεί σε όλα τα Όπλα, απλά σε ΣΞ και ΠΑ δεν έχει ακόμα την ίδια έκταση με το ΠΝ, για το οποία εσφαλμένα υπάρχει η αντίληψη ότι το πρόβλημα περιορίζεται μόνο στο Στόλο.
Εάν έχετε την παραμικρή αμφιβολία για τα ανωτέρω, ρωτήστε τους επιτελείς σας να σας ενημερώσουν για τα πραγματικά ποσοστά στελέχωσης των Υπηρεσιών των ΕΔ. Εναλλακτικά, μπορείτε να πληροφορηθείτε για το έγγραφο του Αρχηγείου Στόλου του Ιουνίου 23, που κάνει λόγο για επιπτώσεις της υποστελέχωσης έως και στο ηθικό του προσωπικού.
Επανερχόμενοι στην αναγκαιότητα λήψης μέτρων, υπενθυμίζουμε:
- Λήψη μέτρων σταδιοδρομικής φύσεως (όπως ενίσχυση του συστήματος μοριοδότησης με αντικειμενικά κριτήρια, προγραμματισμένες εναλλαγές προσωπικού στο Στόλο με βάση την ειδικότητα για αποφυγή εγκλωβισμού, μεταθέσεις με αίσθημα δικαίου κλπ).
- Θέσπιση οικονομικών μέτρων (πχ άμεση αποζημίωση με βάση αφενός τη ρεαλιστική προσφορά των στελεχών και αφετέρου τις τρέχουσες συνθήκες κόστους διαβίωσης, αποκατάσταση μισθολογικών αδικιών κλπ).
- Ενίσχυση των υφιστάμενων μέτρων μέριμνας προσωπικού με θέσπιση νέων (όπως η δημιουργία υποδομών και διαδικασιών μέριμνας και υποστήριξης τόσο των στελεχών, όσο και των οικογενειών τους, επέκταση υφιστάμενων μέτρων, δημιουργία στεγαστικού προγράμματος, δημιουργία υποδομών υποστήριξης τέκνων όπως με παιδικούς σταθμούς, αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών κλπ).
- Θεσμοθέτηση υπηρεσιακών και διοικητικών μέτρων (αντιμετώπιση φαινομένων διοικητικής αυθαιρεσίας, τήρηση και θεσμική ενίσχυση των προβλέψεων υπέρ του προσωπικού, παροχή ισχυρών κινήτρων για οικειοθελή δήλωση μονάδων Στόλου, ενίσχυση υφιστάμενων διαδικασιών, συνειδητή προσαρμογή κανονιστικών και θεσμικών κειμένων στις ιδιαιτερότητες του ΠΝ κλπ).
- Ενίσχυση των εργασιακών συνθηκών με λήψη μέτρων (βελτίωση των συνθηκών εργασίας, ενίσχυση των εσωτερικών δομών και μέσων, ενίσχυση μέτρων Υγείας και Ασφάλειας στην εργασία, ισχυροποίηση του υφιστάμενου πλαισίου ΥΑΕ, ελαστικοποίηση στην εφαρμογή θεσμικών και κανονιστικών κειμένων που αφορούν δικαιώματα του προσωπικού, ενίσχυση ελεγκτικών μηχανισμών κλπ).
Συναφώς των ανωτέρω και ιδίως μετά τις χθεσινές εξαγγελίες σας για το Στόλο, ζητάμε για μια ακόμα φορά συνάντηση με την Ηγεσία του ΥΠΕΘΑ, πολιτική και στρατιωτική, για τον περαιτέρω σχολιασμό των προβλημάτων και την εξεύρεση λύσεων, προκειμένου να σας παρουσιάσουμε πλήρεις τις θέσεις μας.
Πανελλαδική Ομοσπονδία Ενώσεων Στρατιωτικών – Π.Ο.Ε.Σ.
Νόμιμα αναγνωρισμένη συνδικαλιστική Ομοσπονδία
με την υπ΄ αριθμ. 4/2019 απόφαση του Ειρηνοδικείου Λαυρίου.
Πρόεδρος: Ανθυποπλοίαρχος (Ε) Δημήτριος Μεθενίτης,
Γεν. Γραμματέας: Συνταγματάρχης (ΜΧ) Διονύσιος Τσακαλάκης,
