Σαν σήμερα, στις 14 Δεκεμβρίου 1976, η Ελλάδα συγκλονίζεται από μία από τις πρώτες και πιο ηχηρές ενέργειες της ένοπλης οργάνωσης «17 Νοέμβρη». Στην Αθήνα δολοφονείται ο Ευάγγελος Μάλλιος, πρώην αξιωματικός της Ασφάλειας, γνωστός για τη δράση του ως ανακριτής και βασανιστής κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας (1967–1974).
Η επίθεση πραγματοποιείται νωρίς το πρωί έξω από την πολυκατοικία όπου διέμενε ο Μάλλιος, στο Παλαιό Φάληρο.
Δύο ένοπλοι τον πλησιάζουν τη στιγμή που βγαίνει από το σπίτι του και τον πυροβολούν θανάσιμα. Οι δράστες διαφεύγουν, αφήνοντας πίσω τους προκήρυξη με την οποία αναλαμβάνουν την ευθύνη της εκτέλεσης.
Ποιος ήταν ο Ευάγγελος Μάλλιος
Ο Ευάγγελος Μάλλιος υπήρξε αξιωματικός της Ελληνικής Αστυνομίας και κατά τη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών κατείχε θέση-κλειδί στη Γενική Ασφάλεια Αθηνών.
Το όνομά του είχε συνδεθεί με σοβαρές καταγγελίες για βασανισμούς πολιτικών κρατουμένων, ιδιαίτερα φοιτητών και αντιστασιακών.
Μετά την πτώση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, ο Μάλλιος παραπέμφθηκε σε δίκη για βασανιστήρια.
Ωστόσο, το 1975 αθωώθηκε, απόφαση που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, καθώς και αγανάκτηση σε θύματα του καθεστώτος και στους οικείους τους.
Η «17 Νοέμβρη» και το πολιτικό πλαίσιο της εποχής
Η δολοφονία του Μάλλιου αποτέλεσε τη δεύτερη γνωστή ενέργεια της οργάνωσης «17 Νοέμβρη», μετά τη δολοφονία του σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα, Ρίτσαρντ Γουέλς, το 1975.
Η οργάνωση αυτοπροσδιοριζόταν ως επαναστατική, αντιιμπεριαλιστική και αντικαπιταλιστική, υποστηρίζοντας ότι στόχευε πρόσωπα-σύμβολα της καταστολής, της ξένης επιρροής και της ατιμωρησίας.
Σε προκήρυξή της μετά τη δολοφονία, η «17 Νοέμβρη» παρουσίασε την εκτέλεση του Μάλλιου ως «τιμωρία» για τα εγκλήματα της δικτατορίας, καταγγέλλοντας παράλληλα το κράτος για αδυναμία ή απροθυμία να αποδώσει δικαιοσύνη.
Αντιδράσεις και συνέπειες
Η δολοφονία προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Η τότε κυβέρνηση καταδίκασε απερίφραστα την πράξη, κάνοντας λόγο για τρομοκρατική ενέργεια που υπονομεύει τη Δημοκρατία.
Από την άλλη πλευρά, τμήμα της κοινής γνώμης, ιδιαίτερα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον ακόμη φορτισμένο από τη μνήμη της χούντας, αντιμετώπισε το γεγονός με αμφιθυμία, γεγονός που ανέδειξε τα ανοιχτά τραύματα της μεταπολίτευσης.
Η υπόθεση Μάλλιου παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της σύγκρουσης ανάμεσα στη θεσμική δικαιοσύνη και τη βίαιη πολιτική δράση, σε μια περίοδο όπου η ελληνική κοινωνία προσπαθούσε να σταθεί ξανά στα πόδια της μετά από επτά χρόνια αυταρχισμού.
