Με την κρίσιμη κατάθεση του τότε υπουργού Προστασίας του Πολίτη Ν. Τόσκα συνεχίστηκε σήμερα η δίκη για το Μάτι.
Επί της ουσίας με την κατάθεσή του ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη αποποιήθηκε κάθε δική του εμπλοκή στις επιχειρησιακές αποφάσεις που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της φονικής πυρκαγιάς εκφράζοντας παράλληλα τη λύπη του για τα θύματα. Εντύπωση μάλιστα προκάλεσε ότι ο ίδιος αρχίζοντας την κατάθεσή του ζήτησε συγνώμη «εκ μέρους του κρατικού μηχανισμού διαχρονικά», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.
«Θα ήθελα πριν μπούμε στην ουσία να εκφράσω την θλίψη μου και τη συγγνώμη μου για τον κρατικό μηχανισμό διαχρονικά που δεν μπόρεσε να σταματήσει αυτή την τραγωδία. Υπήρχαν εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες και καιρικά και δημοσιονομικά, υπήρχε έλλειψη μέσων, υπήρχαν πολεοδομικά ζητήματα» ανέφερε ο κ. Τόσκας ξεκινώντας την κατάθεσή του στο δικαστήριο για να σημειώσει πως την ημέρα της φονικής πυρκαγιάς ο ίδιος είχε προγραμματισμένο χειρουργείο και γιατρός του συνέστησε να μείνει στο σπίτι. Πλην όμως όπως, τόνισε εκείνος μετέβη στο ΕΣΚΕ για να είχε ενημέρωση.
Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του ο μάρτυρας δέχθηκε «βροχή» ερωτήσεων από την έδρα για το εάν είχε λόγο στις επιχειρησιακές αποφάσεις που λαμβάνονταν εκείνη την ημέρα σχετικά με τα εναέρια μέσα και υποστήριξε πως αποφάσιζαν οι κ.κ. Ματθαιόπουλος και Φωστιερης, οι οποίοι «έλεγαν που θα πάνε τα μέσα». Ο πρώην υπουργός ρωτήθηκε επισταμένα όμως και για την εκτροπή του ελικοπτέρου προς τη motor oil ενώ είχε ξεσπάσει η φωτιά στο Μάτι και η απάντηση που έδωσε ήταν η εξής: «Το έμαθα την επόμενη ημέρα και θύμωσα γιατί είχε δώσει εντολή όπως είπα για να παραπέμπουν σε εμένα αν δεχτούν επιχειρηματικές πιέσεις. Βέβαια αν με ρωτήσετε να έκαναν καλά με την εκτροπή, δεν το ξέρω γιατί είναι επιχειρησιακό θέμα».
Ειδικότερα, αρχίζοντας την κατάθεσή του στο δικαστήριο ο κ. Τόσκας έκανε λόγο για μια πολύ δύσκολη κατάσταση που κλήθηκε να αντιμετωπίσει, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Παραλάβαμε το 2015 μια πολύ δύσκολη κατάσταση δημοσιονομικά και από πλευρά μέσων. Από τις πρώτες μου ενέργειες όταν ανέλαβα το 2015 ήταν να ενεργοποιηθούν τα ελικόπτερα Σινουκ και να χρησιμοποιούνται στην πυρόσβεση, που είχαν να χρησιμοποιηθούν 10 χρόνια. Δεν είχαν σωλήνες οι πυροσβέστες. Δεν μπορούσαμε να νοικιάσουμε μέσα πυρόσβεσης».
Αναφερόμενος στη συνέχεια στο ξέσπασμα της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι είπε: «Όταν στις 12 ενημερώθηκα για την Κινέττα πήγα στο συντονιστικό κέντρο για να ενημερώνομαι. Ο καιρός ήταν αρχικά γύρω στα 5-6 μποφόρ όπως προέβλεπε το μετεωρολογικό δελτίο και ξαφνικά λόγω των ανέμων δεν μπορούσαν να πετάξουν αεροπλάνα. Είχαμε δυο φωτιές μέσα στην Αττική, σε δυο άκρες της. Είχαμε ισχυρούς δυτικούς ανέμους και υπήρχε τεράστια δυσκολία για τα εναέρια μέσα. Στις 16.41 ενημερώθηκε η πυροσβεστική και στη συνέχεια με ενημέρωσαν για την πυρκαγιά. Εγώ δεν έδωσα επιχειρησιακές εντολές, παρά μόνο κάποιες προτροπές όπως «μεταφέρετε τα μέσα εκεί που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη».
Στη συνέχεια ο μάρτυρας δέχθηκε ερωτήσεις από την πρόεδρο του δικαστηρίου:
Πρόεδρος: Λέγατε εσείς που πρέπει να πάνε τα μέσα;
Μάρτυρας: Όχι. Έμπαιναν προτεραιότητες.
Πρόεδρος: Ποιος καθόριζε την προτεραιότητα;
Μάρτυρας: Την επιχειρησιακή ο διοικητής του ΕΣΚΕ, αλλά κάποιες προτεραιότητες βάζει η πολιτική ηγεσία. Ήμουν εκεί για αν χρειαζόταν να επικοινωνήσω με αλλά υπουργεία, να τους δώσω θάρρος. Δεν έκανα και δε μπορούσα να κάνω υποδείξεις στο ποιο μέσο θα πάει που. Ο κ. Φωστιέρης με ενημέρωνε για ότι ήταν διαθέσιμο εκείνη την ώρα και που θα πάει. Εγώ δε γνώριζα.
Πρόεδρος: Η αναφορά του κ. Φωστιερη για ενημέρωση σας τι ήταν;
Μάρτυρας: Δεν είναι ολόκληρο αυτό που λέτε. Εγώ είχα πει ότι «δεν θα δέχεστε από κανέναν εντολές κι αν δεχτείτε από κάποιο παράγοντα που ας πούμε βουλευτή, δημοσιογράφο θα τον παραπέμπεται σε εμένα. Αν κάποιος τους έλεγε «στείλε ένα μέσο εδώ» και δεν μπορούσαν να τον διαχειριστούν τους είχα πει να παραπέμπουν σε εμένα για να χειρίζομαι την κατάσταση.
Πρόεδρος: Την έγκριση για αυτά τα πράγματα ποιος την έδινε;
Μάρτυρας: Δεν ήμουν στο γραφείο του συντονιστή, ήμουν σε διπλανό. Μπήκα κάποιες φορές να δω πως πάει η κατάσταση.
Πρόεδρος: Από ποιον μάθατε για τη motor oil;
Μάρτυρας: Το έμαθα την επόμενη ημέρα …
Πρόεδρος: Το θεωρήσατε παρέμβαση;
Μάρτυρας: Δεν γνωρίζω αν ήταν σωστά τα επιχειρησιακά κριτήρια. Δε νομίζω ότι πιέστηκαν. Βρέθηκαν μπροστά σε μια κατάσταση.
Πρόεδρος: Θα το έκαναν έτσι κι αλλιώς ή πιέστηκαν από επιχειρηματία της χώρας; Αφού τους είχατε πει αυτό, γιατί δεν σας το είπαν; Υπάρχει ένα παράπονο για το αν ζήτησε κάτι ένας επιχειρηματίας και αυτό ήταν σε βάρος πολιτών.
Μάρτυρας: Δεν ξέρω γιατί δεν μου το είπαν. Δεν ξέρω αν ήταν για λόγους βιασύνης. Ο υπουργός δεν ενημερώνεται για όλα τα θέματα, μόνο για τα σημαντικά.
Πρόεδρος: Δεν ήταν σημαντικό;
Μάρτυρας: Αν βάλουμε το ενδεχόμενο πυρκαγιάς ενός διυλιστηρίου με μια φωτιά που ακόμα δεν είχε εξελιχθεί έτσι, δεν ξέρω ποιο ήταν το κριτήριο τους. Ρωτήστε τους…
Πρόεδρος: Εσείς δεν τους ρωτήσατε;
Μάρτυρας: Την επόμενη ημέρα τους έψαχνα και καλούνταν στα δικαστήρια. Δεν μπορώ να μπω στο μυαλό τους.
Εισαγγελέας: Μετά που το μάθατε; Δε θα έπρεπε να ζητήσετε τις παραιτήσεις όλων; Για κάτι τόσο βαρύ και τόσο αμφιλεγόμενο που δείχνει μια ανυπακοή τουλάχιστον;
Μάρτυρας: Το θέμα των παραιτήσεων είναι ένα άλλο κεφάλαιο. Εγώ είχε παραιτηθεί πρώτος είχαμε μια κατάσταση που έπρεπε να λύσου, με πολλά προβλήματα. Το κυριότερο ήταν το δυσάρεστο έργο της αναγνώρισης θυμάτων που το κάναμε πολύ γρήγορα ….
Ακροατήριο: Δέκα μέρες κάνατε
Επαναλαμβάνοντας πολλές φορές ότι τα εναέρια μέσα το απόγευμα εκείνης της ημέρας δεν μπορούσαν να πετάξουν λόγω των δυνατών ανέμων, επικαλέστηκε και την πύρινη λαίλαπα στην Χαβάη, όπως υπήρξε εκατόμβη νεκρών.
Εισαγγελέας: Στις 27/7/2018 είχατε πει σε συνέντευξη Τύπου «δε βλέπω σοβαρά επιχειρησιακά λάθη»…
Μάρτυρας: Ο τίτλος είναι αυτός που λέτε, αλλά αν διαβάσετε πιο κάτω είπα αλλά πράγματα. Προσπαθείτε εσείς να βρείτε τα λάθη έπειτα από πέντε χρόνια εγώ θα τα έβλεπα εγώ την επόμενη ημέρα. Υπάρχουν στρατηγικά λάθη, επιχειρησιακά και τακτικά λάθη. Δεν χρησιμοποίησα τη λέξη επιχειρησιακά.
Εισαγγελέας: Λέτε δεν δώσατε επιχειρησιακά εντολές, αλλά υπάρχουν καταγεγραμμένες συνομιλίες που λένε «να ζητηθεί άδεια υπουργού»….
Μάρτυρας: Για άλλες πυρκαγιές, για τον Κάλαμο. Προτεραιότητες τους είχα πει να βάλουν, να μη σκορπίσουν παντού τα μέσα.
Εισαγγελέας: Ο κ. Τερζούδης λέει ότι δίνετε εντολές στο Φωστιερη, λέει ψέματα;
Μάρτυρας: Λέει ανακρίβειες…
Στη συνέχεια ο κ. Τόσκας ρωτήθηκε και πάλι για την εκτροπή εναέριου μέσου προς τη Motor Oil για να επισημάνει πως δεν γνώριζε για τηλεφώνημα του επιχειρηματία Βαρδινογιάννη. «Δεν ήξερα για τη συνομιλία με τον κ. Βαρδινογιάννης. Ρωτήστε τους ίδιους. Είναι επιχειρησιακό το θέμα. Δεν είναι πολιτικό», τόνισε ο μάρτυρας.
Συνήγορος υποστήριξης κατηγορίας: Με βάση την πολιτική ευθύνη τι σημαίνει πολιτικός υπεύθυνος;
Μάρτυρας: Εγώ είχα την πολιτική ευθύνη αλλά δεν είμαι κατηγορούμενος και αυτό έχει κριθεί.
Συνήγορος: Γιατί δεν ζητήσατε από τη Βουλή να κριθείτε από τη Δικαιοσύνη;
Μάρτυρας: Νομίζω ότι το θέμα πολιτικοποιείται. Είμαι και ήμουν στη διάθεση της δικαιοσύνης κι από εκεί και πέρα δεν έχω να πω τίποτα.
Συνήγορος: Γιατί δεν πήρατε ένα τηλέφωνο το υπουργείο Άμυνας να σηκώσουν Σινούκ;
Μάρτυρας: Τα αεροδρόμια ήταν όλα κλειστά. Επίσης το Σινουκ με αυτές τις καιρικές συνθήκες και κουβαλώντας νερό είναι πολύ δύσκολη η πτήση του.
Ο κ. Τοσκας θα βρεθεί και πάλι αύριο στο ακροατήριο του ποινική δικαστηρίου, προκειμένου να συνεχιστεί η κατάθεσή του από συνηγόρους.
