Σημαντικά επίπεδα τοξικών χημικών, μεταξύ αυτών και φυτοφαρμάκων, ανιχνεύθηκαν σε αυγά που παράγονται σε ελληνικά κοτέτσια, σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο του 2023, αποκαλύπτει ανησυχητικά στοιχεία για την ποιότητα των τροφίμων αλλά και για τους πιθανούς κινδύνους στη δημόσια υγεία.
Οι επιστήμονες εντόπισαν PFAS – τα λεγόμενα «αιώνια χημικά», τα οποία δεν διασπώνται εύκολα και συσσωρεύονται στον οργανισμό – σε όλα τα δείγματα, με συγκεντρώσεις που σε αρκετές περιπτώσεις άγγιζαν ή ξεπερνούσαν τα ευρωπαϊκά όρια ασφαλείας. Οι ουσίες αυτές έχουν συνδεθεί διεθνώς με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, όπως καρκίνος, ηπατικές βλάβες, ανοσολογικές διαταραχές και ακόμη και γενετικές ανωμαλίες.
Αυγά: Η έρευνα στα ελληνικά κοτέτσια
Συνολικά, συλλέχθηκαν 75 αυγά από 17 κοτέτσια σε πέντε νομούς: Σέρρες, Μαγνησία, Βοιωτία, Αττική και Ηλεία.
Τα δείγματα προήλθαν από κότες ελευθέρας βοσκής, ώστε να αποτυπωθεί με πιο καθαρό τρόπο η επιβάρυνση από το περιβάλλον. Η ανάλυση έδειξε ότι όλα τα αυγά περιείχαν ουσίες της οικογένειας των PFAS. Από τις 46 ενώσεις PFAS που εξετάστηκαν, οι 37 εντοπίστηκαν στα ελληνικά αυγά, με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις να καταγράφονται σε περιοχές όπως η Ηλεία. Παράλληλα, βρέθηκαν και ενώσεις όπως PFOA και PFHxS, οι οποίες έχουν προκαλέσει ανησυχία σε διεθνείς οργανισμούς υγείας.
Η μελέτη προχώρησε και σε εκτίμηση της εβδομαδιαίας πρόσληψης αυτών των ουσιών από τον καταναλωτή, συγκρίνοντάς την με τα όρια ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Σε αρκετές περιπτώσεις, οι υπολογισμοί έδειξαν ότι οι ποσότητες πλησίαζαν ή και ξεπερνούσαν τα ανεκτά όρια, γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία, ειδικά σε ευάλωτες ομάδες όπως τα παιδιά.
Πέρα από τις ενώσεις PFAS, οι ερευνητές εντόπισαν και υπολείμματα φυτοφαρμάκων και βιοκτόνων, όπως το dinoterb, το DEET (συστατικό εντομοαπωθητικών) και το pentachlorophenol (PCP), το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα τοξικό. Σε ορισμένα δείγματα ανιχνεύτηκαν επίσης φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην κτηνιατρική, όπως αντιβιοτικά.
Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι οι πιθανές πηγές ρύπανσης περιλαμβάνουν το έδαφος, το νερό και την τροφή των ζώων, καθώς οι κότες ελευθέρας βοσκής καταναλώνουν έντομα και φυτά που μπορεί να έχουν απορροφήσει χημικά κατάλοιπα.
Τονίζουν, ακόμη, ότι το πρόβλημα δεν περιορίζεται στην Ελλάδα, αφού αντίστοιχες μελέτες σε άλλες χώρες έχουν αναδείξει παρόμοιες επιβαρύνσεις. Ωστόσο, τα νέα δεδομένα καταδεικνύουν την ανάγκη για συστηματικούς ελέγχους και αυστηρή παρακολούθηση της ασφάλειας των τροφίμων που φτάνουν στο ελληνικό τραπέζι.
