Μνήμες από ναυάγια που συγκλόνισαν την ελληνική κοινή γνώμη κατά το παρελθόν ξύπνησε το ναυάγιο με τη βύθιση του «Raptor» στα ανοιχτά της Λέσβου.
Παραμονές πρωτοχρονιάς και συγκεκριμένα στις 29 Δεκεμβρίου του 1996 μια έκτακτη είδηση σκόρπισε τον θρήνο και τη θλίψη. Το ελληνικό εμπορικό φορτηγό πλοίο «Δύστος» βυθίστηκε στα ανοιχτά της Κύμης και μετατράπηκε σε υγρό τάφο για 20 ανθρώπους.
Το μοιραίο «Δύστος» είχε ναυπηγηθεί το 1970 και το προηγούμενο όνομά του πριν ν΄ αγορασθεί ήταν «MINA ENTREGO». Ήταν ναυλωμένο από την Α.Ν.Ε. ΗΡΑΚΛΗΣ, θυγατρικής της ΑΓΕΤ – Ηρακλής για μεταφορικές ανάγκες, με ειδική διασκευή μεταφοράς χύμα τσιμέντου. Είχε μήκος 100 μέτρα και μεταφορική ικανότητα 5.600 τόνων «χύδην φορτίου».
Ναυάγιο Δύστος: Το χρονικό της τραγωδίας
Στις 26 Δεκεμβρίου του 1996 με Πλοίαρχο τον Ιωάννη Τσιτσιρίκη και με πλήρωμα 21 Έλληνες ναυτικούς, το «Δύστος» απέπλευσε από τις εγκαταστάσεις ΑΓΕΤ-Ηρακλής Βόλου, έμφορτο, με 5.300 περίπου τόνους τσιμέντο.
Προορισμός ήταν οι εγκαταστάσεις λιμένος Δραπετσώνας στον Πειραιά. Λόγω όμως των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν, στις 18.00 το απόγευμα προσέγγισε σε νότιο όρμο της Σκιάθου. Στο νησί των Σποράδων το «Δύστος» παρέμεινε για δύο ημέρες.
Οι θυελλώδεις άνεμοι και οι αναφορές για τρικυμία στη θάλασσα δεν απέτρεψαν τον απόπλου του «Δύστος», που άρχισε το ταξίδι του με προορισμό τον Πειραιά. Στις 20:00, το βράδυ της 28ης Δεκεμβρίου, ήταν η τελευταία επικοινωνία που είχε το πλοίο με το εμπορικό Μ/S ΛΕΝΑ.
Το πρωί της επομένης, περίπου στις 05:15 το «Δύστος» εντοπίσθηκε από το Αλιευτικό Α/Κ Σαρωνικός να επιπλέει ανεστραμμένο, 3,5 ναυτικά μίλια ανατολικά από την Κύμη, όπου και διέσωσε τον δόκιμο πλοίαρχο, Χρήστο Αναγνώστου.
Οι νεκροί του ναυαγίου
Στο ναυάγιο έχασαν την ζωή τους 20 επιβαίνοντες που βρέθηκαν πνιγμένοι μέσα στο πλοίο: ο Πλοίαρχος, ο Υποπλοίαρχος, ο Ανθυποπλοίαρχος, ο Ραδιοτηλεγραφητής, οι Α΄, Β΄ και Γ΄ Μηχανικοί, 9 ναύτες, 1 Λιπαντής, ο Μάγειρας, ο βοηθός θαλαμηπόλου, η σύζυγος του Α΄Μηχανικού και η κόρη του Α΄ Μηχανικού, η σύζυγος του Β΄ Μηχανικού. Αργότερα βρέθηκαν από το Ρ/Κ Μανωλάκης που είχε σπεύσει στη περιοχή ένας ναύτης, ένας λιπαντής και ο έτερος Γ΄ Μηχανικός.
Από την έρευνα των πραγματογνωμόνων ως αιτία του ναυαγίου θεωρήθηκε η μετατόπιση φορτίου η οποία και επέφερε την αύτανδρη ανατροπή του πλοίου.
Γιατί μετατοπίστηκε το φορτίο
Πιθανοί λόγοι που εξετάσθηκαν και θεωρήθηκαν ως υπαίτιοι της μετατόπισης του φορτίου ήταν:
- Black out με συνέπεια να διπλαρώσει το πλοίο στον υφιστάμενο κυματισμό.
- Να βρέθηκε το πλοίο έρμαιο των πλευρικών κυμάτων, μετά από σκαμπανέβασμα.
- Να συνέβη απώλεια χειρισμού πηδαλίου, που σημαίνει ότι μπορεί να κόλλησε το τιμόνι.
- Στραβοτιμονιά, λαμβάνοντας υπ΄ όψη την πορεία του πλοίου και την διεύθυνση του υφιστάμενου στη περιοχή κυματισμού που να επέφερε τον μοιραίο διατοιχισμό.
Δημοσιεύματα της εποχής ανέφεραν ότι η προανάκριση του Λιμενικού και οι περαιτέρω έρευνες συμπέραναν ότι η ύπαρξη ελεύθερων επιφανειών λόγω μετασκευών στον χώρο φόρτωσης του πλοίου και η ύπαρξη ενός μετακινούμενου προεξέχοντος «όγκου» τσιμέντου, δημιούργημα πιθανόν της κακής, πρόχειρης φόρτωσης του πλοίου και της επακόλουθης ανισοκατανομής του φορτίου, στάθηκαν οι κυριότερες αιτίες του ναυαγίου.
Ναυάγιο Δύστος: Ο μοναδικός επιζώντας
«Το πλοίο έφερε ρήγμα και ορατές μετασκευές, ενώ είχε και μειωμένη ευστάθεια, πιθανότατα από λάθος κέντρο βάρους που προήλθε από τις μετασκευές», σύμφωνα με δημοσίευμα της «Καθημερινής» το 2001 σχετικά με την κατάθεση του μοναδικού διασωθέντα, δόκιμου ανθυποπλοιάρχου -τότε- Χρήστου Αναγνώστου. Ο ίδιος επιβεβαίωσε ότι το μοιραίο πλοίο είχε προβλήματα, τα οποία «ευθύνονται» για τη βύθισή του.
Ο Χρήστος Αναγνώστου κατέθεσε ότι τους 4 μήνες που υπηρέτησε στο σκάφος δεν έγινε καμιά επιθεώρηση στα διπύθμενα, ενώ το πλοίο παρουσίαζε και μειωμένη ευστάθεια.
Για τον ρόλο πλοίαρχο του Δύστος, Χρήστος Αναγνώστου κατέθεσε ότι δεν γνωρίζει εάν το σκάφος απέπλευσε από τη Σκιάθο -όπου είχε «δέσει» λόγω της κακοκαιρίας -με δική του πρωτοβουλία ή με εντολή της πλοιοκτήτριας εταιρείας. «Ο πλοίαρχος είχε συνομιλήσει πριν φύγουμε με άλλα πλοία, αλλά δεν μπορώ να ξέρω εάν μίλησε και με την εταιρεία», είπε ο Αναγνώστου.
Το ναυάγιο του Δύστος βρίσκεται σε απόσταση 4 ναυτικών μιλίων από το λιμάνι της Κύμης, με την δεξιά του πλευρά πάνω σε αμμώδη-λασπώδη βυθό με μέγιστο βάθος 38 μέτρων. Είναι σχεδόν καλυμμένο στο σύνολο του από σχοινιά και δίχτυα. Το ναυάγιο είναι προσβάσιμο σε σχεδόν το σύνολο των χώρων του.
