Για τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές και τη σχέση μέσων κοινωνικής δικτύωσης και χρήσης ναρκωτικών, προειδοποιεί η Διεθνής Επιτροπή του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών (INCB), στην ετήσια έκθεσή της για το 2021, που παρουσιάζει το ΚΕΘΕΑ.
Ειδικότερα, το INCB εντοπίζει αυξανόμενα στοιχεία για τη σχέση μεταξύ της έκθεσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και της χρήσης ναρκωτικών, καθώς οι πλατφόρμες προσφέρουν νέες ευκαιρίες για αγορά ελεγχόμενων ουσιών, περιβάλλοντας με αίγλη αρνητικές μορφές συμπεριφοράς. Εκφράζει ανησυχία για τον ευρύ αρνητικό αντίκτυπο των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών που σχετίζονται με τη διακίνηση ναρκωτικών και προειδοποιεί ότι εκατομμύρια δολάρια χάνονται ετησίως εξαιτίας τους, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Προσφέρει μια παγκόσμια ανασκόπηση του προβλήματος των ναρκωτικών και των προσπαθειών ελέγχου τους, εξακολουθεί να εκφράζει την ανησυχία του για τις περιφερειακές ανισότητες στη διαθεσιμότητα αναλγητικών φαρμάκων και καλεί τις κυβερνήσεις να εξισώσουν την πρόσβαση και προειδοποιεί για σημαντικές ελλείψεις στους ελέγχους σχετικά με την παραγωγή, το εμπόριο και τη διανομή πρόδρομων χημικών ουσιών, και προτρέπει τις κυβερνήσεις να βελτιώσουν τα ρυθμιστικά πλαίσια.
Η σχέση μεταξύ της έκθεσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και της χρήσης ναρκωτικών
Στην Έκθεσή του για το 2021 το INCB ασχολείται με τα αυξανόμενα στοιχεία σύνδεσης μεταξύ της έκθεσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και της χρήσης ναρκωτικών. Η πρόεδρος του INCB Jagjit Pavadia δήλωσε: «Η ετήσια έκθεση διαπιστώνει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όχι μόνο προωθούν αρνητικές συμπεριφορές που σχετίζονται με τη χρήση ναρκωτικών, περιβάλλοντάς τες με αίγλη, αλλά προσφέρουν επίσης στους χρήστες την ευκαιρία να αγοράσουν σε πολλές πλατφόρμες κάνναβη, συνταγογραφούμενα παυσίπονα και άλλες ελεγχόμενες ουσίες».
Μελέτη του 2014 πάνω σε τυχαία δείγματα αναρτήσεων στο Instagram σχετικών με την κάνναβη, έδειξε ότι υπερτερούσαν οι αναρτήσεις που προωθούσαν και “κανονικοποιούσαν” τη χρήση της. Η μελέτη βρήκε επίσης ότι οι διαφημίσεις στο Instagram είχαν ξεκάθαρο και όχι συγκαλυμμένο μήνυμα, είχαν στρατηγική και ακολουθούσαν διάφορες τακτικές προώθησης, όπως εκπτώσεις, δώρα κ.λπ. Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι η έκθεση νεαρών ενηλίκων σε περιεχόμενο του twitter που προωθεί και περιβάλλει με αίγλη τη χρήση αλκοόλ και κάνναβης συνδέεται με αυξημένες πιθανότητες τρέχουσας χρήσης ή επεισόδια υπερβολικής χρήσης αλκοόλ, καθώς και τρέχουσας χρήσης κάνναβης.
Λόγω του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ο αλγόριθμος των μέσων, όσοι ακολουθούν ήδη λογαριασμούς που προωθούν ή “κανονικοποιούν” τη χρήση λαμβάνουν ακόμα περισσότερο σχετικό περιεχόμενο. Αυτό το φαινόμενο του “θαλάμου αντήχησης” ενισχύει τις αντιλήψεις και τις επιλογές τους σε σχέση με τη χρήση. Αυτές ενισχύονται επίσης από την άμεση ανατροφοδότηση, μέσω σχολίων στις πλατφόρμες, που προσφέρουν οι συνομήλικοι, αλλά και από influencer οι οποίοι ανεβάζουν σχετικό υλικό, είτε με δική τους πρωτοβουλία είτε ύστερα από οικονομικές συμφωνίες με εταιρείες που προωθούν σχετικά προϊόντα.
Φαίνεται επίσης ότι η εκτεταμένη έκθεση των νέων σε ψηφιακό περιεχόμενο που δείχνει ή προωθεί τις ουσίες μπορεί να τους δημιουργήσει την παραπλανητική εντύπωση ότι οι συνομήλικοι κάνουν αυξημένη χρήση και ότι ο κίνδυνος από τη χρήση είναι μικρότερος, οδηγώντας τους τελικά σε περισσότερη χρήση, επισημαίνεται στην έκθεση.
Το INCB καλεί τις κυβερνήσεις να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο στη ρύθμιση αυτών των μέσων. Η Επιτροπή καλεί επίσης τον ιδιωτικό τομέα να τηρεί το μέτρο, να αυτορρυθμίσει τις πλατφόρμες και να περιορίσει τη διαφήμιση και την προώθηση της μη ιατρικής χρήσης ναρκωτικών.
Διακίνηση ναρκωτικών και παράνομες χρηματοοικονομικές ροές
Oι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές που σχετίζονται με τη διακίνηση ναρκωτικών έχουν εκτεταμένες αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία -από τη διαφθορά και τη δωροδοκία έως την ενίσχυση του οργανωμένου εγκλήματος, τη βία, τη φτώχεια και την ανισότητα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι χώρες με υψηλά επίπεδα διακίνησης ναρκωτικών εμφανίζουν επίσης υψηλά επίπεδα αστάθειας, βίας και εγκληματικότητας. Για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων και του ανθρώπινου κόστους, το INCB καλεί τις κυβερνήσεις να καταπολεμήσουν όλα τα στάδια της διακίνησης ναρκωτικών -από την παραγωγή και την καλλιέργεια έως την πώληση και την απόκρυψη παράνομων κερδών.
Οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές που δημιουργούνται από τη διακίνηση ναρκωτικών εκτρέπουν επίσης τους πόρους από τις πρωτοβουλίες που απαιτούνται για τη μείωση της φτώχειας και την προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Αυτό με τη σειρά του αποδυναμώνει τη χρηστή διακυβέρνηση και επιδεινώνει την ανισότητα.
Παράνομες χρηματοοικονομικές ροές και αναπτυσσόμενες χώρες
Εκατομμύρια δολάρια χάνονται ετησίως εξαιτίας ομάδων του οργανωμένου εγκλήματος. Η παράνομη εκροή κεφαλαίων είναι ακόμη πιο επιζήμια για τις αναπτυσσόμενες χώρες, στερώντας τους τα αναγκαία κεφάλαια για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και τη μείωση της φτώχειας και της ανισότητας. Στην Αφρική το κόστος των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών είναι ιδιαίτερα υψηλό και εκτιμάται ότι 88,6 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 3,7% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ηπείρου. Πρόκειται για σχεδόν ισοδύναμο ποσό με το άθροισμα των ετήσιων εισροών επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας και άμεσων ξένων επενδύσεων.
Οι νέες τεχνολογίες διευκολύνουν την παράνομη κίνηση κεφαλαίων
Οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος εκμεταλλεύονται τις νέες τεχνολογίες, όπως τα ψηφιακά νομίσματα, τις πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου και τις υπηρεσίες ηλεκτρονικού πορτοφολιού. Οι τεχνολογίες αυτές έχουν κάνει τη διεθνή μεταφορά κεφαλαίων ευκολότερη και ταχύτερη, ενώ έχουν επίσης ανωνυμοποιήσει χρήστες και διαδικασίες, δημιουργώντας έτσι νέες οδούς για τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές.
Για να περιοριστούν οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές, το INCB καλεί τις κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν το οργανωμένο έγκλημα συλλογικά και να μοιραστούν πληροφορίες σε διεθνές επίπεδο.
Παγκόσμια ανασκόπηση του προβλήματος των ναρκωτικών
Σημαντικό μέρος της έκθεσης είναι αφιερωμένο στην παγκόσμια ανασκόπηση του προβλήματος των ναρκωτικών, όπου μεταξύ άλλων γίνεται αναφορά στη συνεχιζόμενη επιδημία οπιοειδών και υπερδοσολογίας στη Βόρεια Αμερική, στις νομοθετικές αλλαγές που προωθούνται σε σχέση με το νομικό καθεστώς της κάνναβης στην Ευρώπη και αλλού, στην κατάσταση στο Αφγανιστάν κ.ά.
Παραμένει η ανησυχία για τις περιφερειακές ανισότητες όσον αφορά τη διαθεσιμότητα αναλγητικών φαρμάκων
Η Έκθεση του INCB διαπιστώνει ότι σχεδόν όλη η κατανάλωση οπιοειδών αναλγητικών συγκεντρώνεται στις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, ενώ η κατανάλωση σε άλλες περιοχές του κόσμου είναι συχνά ανεπαρκής, και οι ιατρικές ανάγκες αυτών των πληθυσμών δεν μπορούν να καλυφθούν. Η Επιτροπή καλεί τις κυβερνήσεις να κάνουν περισσότερα για να αυξήσουν τη διαθεσιμότητα των φαρμάκων και ζητά από τις πιο εύπορες χώρες να βοηθήσουν στον τομέα αυτόν τις χώρες που έχουν λιγότερους πόρους.
Το INCB καλεί για κοινή κατανόηση των εννοιών της «νομιμοποίησης», της «αποποινικοποίησης» και της «απεγκληματοποίησης»
Όπως ανέφερε η πρόεδρος του INCB διάφορες χώρες έχουν απεγκληματοποιήσει και αποποινικοποιήσει τη χρήση κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς, πράγμα που από πολλούς ερμηνεύεται ως νομιμοποίηση της μη ιατρικής χρήσης της. Το INCB υπογραμμίζει στην έκθεσή του την ανάγκη για κοινή κατανόηση των όρων «νομιμοποίηση», «απεγκληματοποίηση» και «αποποινικοποίηση», σύμφωνα με τις συμβάσεις ελέγχου των ναρκωτικών και τονίζει ότι οι ισορροπημένες και αναλογικές απαντήσεις σε αδικήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά πρέπει να αποτελούν κατευθυντήρια αρχή σε θέματα ποινικής δικαιοσύνης, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ευημερία του συνόλου.
Ετήσια έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών
