H αξία του Ψυχοσάββατου εν μέσω πανδημίας

Το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω, λέγεται «Σάββατο των Ψυχών» ή Ψυχοσάββατο. Είναι το πρώτο από τα δύο Ψυχοσάββατα του έτους, το δεύτερο επιτελείται το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής.
Ο λόγος που το καθιέρωσε η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία, παρ’ ότι κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, είναι ο εξής: Επειδή πολλοί κατά καιρούς απέθαναν μικροί ή στην ξενιτιά ή στη θάλασσα ή στα όρη και τους κρημνούς ή και μερικοί, λόγω πτώχειας, δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων μνημοσυνών, «οι θείοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν το μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων των άπ’ αιώνος εύσεβώς τελευτησάντων Χριστιανών».
Επειδή την Κυριακή της Απόκρεω ποιούμε ανάμνηση της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού και οι κεκοιμημένοι μας ακόμη δεν κρίθηκαν, τους μνημονεύουμε σήμερα και, επικαλούμενοι το άπειρο έλεος Του, παρακαλούμε τον Θεό με το μνημόσυνο πού κάνουμε, να τους αναπαύσει. Συγχρόνως δε, ενθυμούμενοι και εμείς το θάνατο και «διεγειρόμεθα προς μετάνοιαν».
Η ημέρα που τιμούμε τους νεκρούς – Τι πρέπει να κάνουμε
Αν και όλα τα Σάββατα του έτους είναι αφιερωμένα στις ψυχές των χριστιανών, που έχουν αποβιώσει, με την ελπίδα της ανάστασής τους κατά τη Δευτέρα Παρουσία, σύμφωνα με τις Γραφές, η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία τιμά και ειδικά τη μνήμη τους τα δύο προαναφερθέντα Σάββατα.
Τα δύο Ψυχοσάββατα τιμώνται από τους πιστούς με μνημόσυνα στις εκκλησίες, τρισάγια στους τάφους των προσφιλών τους προσώπων, μοίρασμα κολλύβων και ελεημοσύνες στους φτωχούς («ψυχικό»), ενώ το έθιμο απαγορεύει την εργασία.
Η Εκκλησία μνημονεύει τα Ψυχοσάββατα:
Όλους εκείνους που υπέστησαν «άωρον θάνατον», σε ξένη γη και χώρα, σε στεριά και σε θάλασσα.
Εκείνους που πέθαναν από λοιμική ασθένεια, σε πολέμους, σε παγετούς, σε σεισμούς και θεομηνίες.
Όσους κάηκαν ή χάθηκαν.
Εκείνους που ήταν φτωχοί και άποροι και δεν φρόντισε κανείς να τούς τιμήσει με τις ανάλογες Ακολουθίες και τα Μνημόσυνα.
Ψυχοσάββατο εν μέσω πανδημίας
Το φετινό Ψυχοσάββατο έχει διπλή αξία δεδομένης την υγειονομικής κρίσης που δοκιμάζει την ανθρωπότητα με εκατομμύρια θανάτους και κρούσματα. Αποτελεί μία ευκαιρία μνήμης για τους ανθρώπους που έφυγαν χωρίς να μπορούν οι γνωστοί και οι φίλοι να τους αποχαιρετήσουν και να τους συνοδεύουν κατά την εξόδιο ακολουθία λόγω αυστηρών κυβερνητικών μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού. Την ημέρα αυτή οι ορθόδοξοι χριστιανοί μπορούν να τιμήσουν και να μνημονεύσουν τους δικούς τους νεκρούς πάντα με σεβασμό των υγειονομικών μέτρων.