Αισθητή είναι η αλλαγή στα ελληνοτουρκικά καθώς η στροφή στη διπλωματική συμπεριφορά του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καθώς και των λοιπών πολιτικών της τουρκικής κυβέρνησης, είναι εμφανής.
Καλίν: «Η Ελλάδα δεν είναι απειλή»
Μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας έχει στηθεί και λειτουργεί, πριν ακόμη από τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία, ένας μηχανισμός αποκλιμάκωσης και εξομάλυνσης, δήλωσε ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραχίμ Καλίν, πριν από δύο μέρες.
Σε εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του την Τετάρτη στο Anadolu, ο Καλίν -ένας άνθρωπος που είναι «δεξί χέρι» του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν- αναφέρεται εκτενώς στα ελληνοτουρκικά. Πέρα από όσα αναφέρει για το βελτιωμένο κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες, ο Καλίν φτάνει στο σημείο να πει ότι η Άγκυρα δεν βλέπει την Ελλάδα σαν απειλή. Είναι σημαντικό να κρατήσουμε αυτό το θετικό μομέντουμ, είπε ο Καλίν, ενώ δεν παρέλειψε να μιλήσει για τις εκλογές -προεδρικές στη χώρα του στις 14 Μαΐου και τις βουλευτικές στην Ελλάδα μία εβδομάδα αργότερα.
Ο Καλίν έκανε λόγο για μια «δυναμική που επιτύχαμε τους τελευταίους μήνες» στις σχέσεις των δύο χωρών, την οποία χαρακτηρίζει «ικανοποιητική και ευεργετική». «Υπήρξε μερική χαλάρωση και πριν από το σεισμό, ξέρετε. Είχαμε στήσει έναν μηχανισμό. Δηλαδή, υπάρχουν διαδικασίες με τις οποίες ασχολούνται και άμεσα εφαρμόζουν αρμόδιες αρχές και τα υπουργεία μας» είπε σχετικά. Συνέχισε ακόμη, λέγοντας ότι «υπάρχουν θέματα», μιλώντας στον πληθυντικό και αναφέροντας έναν κατάλογο: «Η ασφάλεια των συνόρων, ο εναέριος χώρος, θέματα θαλάσσιας υφαλοκρηπίδας, το Λιμενικό, οι διπλωματικές σχέσεις».
«Έχουμε πολλά θέματα φυσικά με την Ελλάδα. Και στο πλαίσιο της εντολής που λάβαμε από τον πρόεδρό μας, έχω συνομιλητή εκεί, αρμόδιους συναδέλφους μας, με τους οποίους υλοποιήσαμε και συνεχίζουμε αυτή τη διαδικασία. Η μείωση της έντασης και η ύπαρξη κλίματος ηρεμίας είχε ήδη ξεκινήσει πριν από τον σεισμό. Πέρασε σε νέα διάσταση με το σεισμό. Ήρθε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών. Χθες ήρθε ο Έλληνας υπουργός Άμυνας. Η ελληνική πλευρά εργάστηκε πολύ σκληρά σε αυτή τη διαδικασία. Έκανε μια ειλικρινή προσπάθεια. Έστειλε ομάδες έρευνας και διάσωσης. Έστειλε βοήθεια. Οι γιατροί έστειλαν ομάδες. Αυτό είναι εξαιρετικά ικανοποιητικό. Σε αυτό το σημείο, τους είμαστε και ευγνώμονες. Θα ήθελα να το επαναλάβω αυτό».
Η Άγκυρα, λέει ο Καλίν, θέλει να διατηρήσει «αυτόν τον άνεμο, το μομέντουμ. Τι μπορούμε να κάνουμε; Πώς μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας σε διμερές επίπεδο μιλώντας μεταξύ μας; Αυτό είναι το βασικό μας αίτημα. Η Τουρκία και η Ελλάδα να λύσουν τα προβλήματά τους μιλώντας απευθείας μεταξύ τους. Οι δύο χώρες μπορούν να λύσουν τα προβλήματα με απευθείας διάλογο, χωρίς τρίτους μεσάζοντες».
«Nα πω πολύ ξεκάθαρα το εξής: Εάν προσπαθήσουμε να τα λύσουμε μέσω του Παρισιού, των Βρυξελλών, της Ουάσιγκτον, αυτό θα μας οδηγήσει σε αδιέξοδο. Είμαστε δύο γείτονες. Είμαστε δύο χώρες που μοιραζόμαστε το Αιγαίο και είμαστε εδώ εκατοντάδες χρόνια. Και θα συνεχίσουμε να είμαστε εδώ. Ας κάνουμε λοιπόν αυτές τις συναντήσεις και συζητήσεις απευθείας. Όχι μέσω άλλων. Γιατί όταν συμβαίνει αυτό, υπεισέρχονται άλλα πράγματα» συμπλήρωσε..
Και σημείωσε: «Πρέπει να μπορούμε να βρίσκουμε λύσεις μόνοι μας. Το έχουμε κάνει στο παρελθόν, μπορούμε να το κάνουμε και σήμερα. Ο πρόεδρός μας έχει θέληση σε αυτό το θέμα. Θέληση έχει και ο κ. Μητσοτάκης. Το βλέπω αυτό». Στη συνέχεια ο στενός συνεργάτης του Ταγίπ Ερντογάν είπε ότι «η Τουρκία δεν βλέπει την Ελλάδα ως απειλή, αλλά όταν εκδηλώνεται κάτι τέτοιο ενάντια στην τουρκική κυριαρχία, τότε είναι υποχρεωμένη η Τουρκία να απαντήσει». Αυτή τη στιγμή κυριαρχεί ένας αέρας ηρεμίας, ο οποίος είναι ικανός ακόμη και να αποτρέψει μια κρίση ή ένταση αύριο, λέει.
«Τώρα, και οι δύο χώρες πηγαίνουν σε εκλογές. Εμείς στις 14 Μαΐου, η Ελλάδα στις 21 Μαΐου. Ας περάσουμε με ασφάλεια αυτή τη διαδικασία. Αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, φυσικά θα συνεχίσουμε να είμαστε σε στενή επαφή. Δεν είχαμε ποτέ στην ατζέντα μας να ξεκινήσουμε μια σύγκρουση, μια ένταση ή μια διαμάχη με την Ελλάδα. Δεν μπήκαμε ποτέ σε τέτοια διαδικασία. Δεν το βρίσκουμε και απαραίτητο. Ούτε βλέπουμε την Ελλάδα ως απειλή. Αλλά όταν υπάρχει απειλή για την κυριαρχία μας, τη ζωή μας, την πολιτική μας ενότητα, φυσικά, το πιο φυσικό μας δικαίωμα είναι να απαντήσουμε σε αυτήν. Είναι καθήκον μας να λάβουμε και τις απαραίτητες προφυλάξεις».
«Αλλά αυτός ο αέρας ηρεμίας είναι ευχάριστος. Να ενισχύσουμε και να εμβαθύνουμε αυτή τη θετική ατζέντα. Να την μεταφέρουμε και σε άλλα πεδία – στον τουρισμό, στις διμερείς εμπορικές σχέσεις, στις ανθρώπινες σχέσεις μας. Αυτό (που συμβαίνει τώρα) να το ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο ώστε να έχουμε αρκετό πολιτικό κεφάλαιο για να το χρησιμοποιήσουμε θετικά όταν αύριο θα υπάρξει ξανά μια κρίση ή ένταση».
Ερντογάν: «Ευκαιρία για επίλυση προβλημάτων η θετική ατμόσφαιρα»
Από την πλευρά του, ο Ερντογάν μίλησε σε Ιφτάρ που έγινε στο πλαίσιο του Ραμαζανιού, στα κεντρικά γραφεία του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Μιλώντας στους Τούρκους πρεσβευτές, ο Ερντογάν τόνισε ότι η θετική ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί με την Ελλάδα σε ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο θα αξιοποιηθεί ως ευκαιρία για την επίλυση προβλημάτων.
Παράλληλα, ο Ερντογάν υποστήριξε ότι η Τουρκία στηρίζει τα βήματα που συμβάλλουν στη σταθερότητα και την ειρήνη στα Βαλκάνια. Μάλιστα, υποστήριξε επίσης ότι η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ παραμένει στρατηγικός στόχος για τη χώρα του, παρά τις αδικίες που έχει υποστεί.
Το κλίμα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας έχει εμφανώς αλλάξει, καθώς από τις ευθείες απειλές, μετά και τους σεισμούς στην Τουρκία υπάρχει διάθεση επαναπροσέγγισης, για μείωση της έντασης. Η αλλαγή στάσης ήταν εμφανής και στην επέτειο της 25ης Μαρτίου, οπότε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έστειλε ευχετήρια επιστολή στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η διαδικασία ομαλοποίησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων κινείται σε τρεις άξονες, με τα υπουργεία Άμυνας, Εξωτερικών και Μεταναστευτικής Πολιτικής των δύο χωρών να επιχειρούν να διευρύνουν τους μεταξύ τους διαύλους επικοινωνίας με στόχο τη μείωση της έντασης στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, διερευνώντας συνάμα τις μεταξύ τους δυνατότητες συνεργασίας σε ζητήματα «χαμηλής πολιτικής». Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται τόσο η χθεσινή επίσκεψη των υπουργών Εθνικής Άμυνας κ. Νίκου Παναγιωτόπουλου και Μετανάστευσης και Ασύλου κ. Νότη Μηταράκη στην Τουρκία, όσο και το σύντομο τετ α τετ που είχαν στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας κ.κ Νίκος Δένδιας και Μεβλούτ Τσαβούτσογλου στο περιθώριο της Συνόδου Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ.
Αθήνα και Άγκυρα εμφανίζονται άλλωστε, ήδη από τα τέλη του προηγούμενου έτους, να υιοθετούν στις μεταξύ τους σχέσεις τη λογική του κοινού οφέλους. Πρόκειται για μία συνισταμένη η οποία επιβεβαιώνεται πλέον τόσο από τη συχνότητα των συναντήσεων που έχουν το τελευταίο δίμηνο κυβερνητικοί αξιωματούχοι των δύο χωρών όσο και από τον μηδενισμό της έντασης στο Αιγαίο, στο πλαίσιο και του κλίματος αλληλοκατανόησης που έχει δημιουργηθεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, έπειτα από τους καταστροφικούς σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου που έπληξαν τις νότιες επαρχίες της Τουρκίας, αλλά και της τραγωδίας των Τεμπών.
Επιφανειακή η αλλαγή της Άγκυρας;
Όπως όλα δείχνουν λοιπόν, η Τουρκία έχει αναθεωρήσει την πολιτική της τουλάχιστον επιφανειακά, καθώς ήταν εκείνη που εξαπέλυε απειλές εναντίον της Ελλάδας, εκβιάζοντας καταστάσεις.
Άλλωστε, όπως έχει τονίσει και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας: «Όταν εμείς βλέπουμε την Τουρκία να αφίσταται από το προηγούμενο παράδειγμα, και να δημιουργεί ένα νέο παράδειγμα απόπειρας φιλικών σχέσεων, αυτό είναι κάτι το οποίο, θέλουμε, να πιστέψουμε ότι είναι ειλικρινές. Δεν είμαστε αφελείς», εκφράζοντας την εκτίμηση ότι όλα θα κριθούν μετά τις τουρκικές εκλογές.
«Εκεί θα δούμε ποιες είναι οι προθέσεις της τουρκικής κυβέρνησης που θα προκύψει από την κρίση του τουρκικού λαού και πώς θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε μπροστά» εξηγεί. Κατά τον Νίκο Δένδια, οι εκλογές στην Τουρκία μπορεί να επιτρέψουν πάντα ένα καινούργιο ξεκίνημα και προτάσσει ότι και γι’ αυτό η Ελλάδα είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε μία χείρα φιλίας που εκτείνεται από την άλλη πλευρά του Αιγαίου.
