Να γίνουν τα εμβόλια πριν ο ιός γίνει ανοσολογικά μη αναγνωρίσιμος

Γράφει ο Δημήτριος Καλημέρης*
Τώρα, ερευνητές από τη Moderna και το Ερευνητικό Κέντρο Εμβολίων στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ έχουν δοκιμάσει τη δραστικότητα αντισωμάτων από οκτώ άτομα που είχαν λάβει το εμβόλιο της εταιρείας κατά ενός ρετροϊού τροποποιημένου για να εκφράσουν τις μεταλλαγμένες ακίδες S των κορονοϊών Β.1.351 και Β.1.1 .7. , αναφέρουν ότι τα αντισώματα εξουδετερώνουν τον ιό και στις δύο περιπτώσεις. Αλλά για το Β.1.351, τα απαιτούμενα επίπεδα ήταν έξι φορές υψηλότερα από ότι για τον ιό που εκφράζει την αρχική πρωτεΐνη.
Μια παρόμοια μελέτη από τον ιολόγο David Ho του Πανεπιστημίου της Κολούμπια, υπό εξέταση στο Nature, διαπίστωσε ότι ο ορός 20 ατόμων που εμβολιάστηκαν με το εμβόλιο της Moderna ή παρόμοιο από το Pfizer ήταν έξι έως εννέα φορές λιγότερο ισχυρός έναντι του B.1.351 και ορός από 22 προηγούμενα τα μολυσμένα άτομα ήταν 11 έως 33 φορές λιγότερο ισχυρά. Οι ερευνητές στη Νότια Αφρική, εν τω μεταξύ, διαπίστωσαν ότι τα αντισώματα από έξι ασθενείς που ανακτήθηκαν ήταν έξι έως 200 φορές λιγότερο αποτελεσματικά στην εξουδετέρωση του Β.1.351.
Τέτοιες ανακοινώσεις ακούγονται ανησυχητικές, αλλά τα εμβόλια που παράγονται από την Pfizer και τη Moderna προκαλούν πολύ υψηλά επίπεδα αντισωμάτων, τα οποία πιθανώς αντισταθμίζουν τη μείωση της δραστικότητας, λέει ο Florian Krammer, ερευνητής εμβολίων στην Ιατρική Σχολή Icahn στο Όρος Σινά. Εκτός αυτού, τα αντισώματα αποτελούν μόνο ένα μέρος της ανοσοαπόκρισης. Τα εμβόλια προκαλούν επίσης Τ κύτταρα. Ο Krammer είναι «αρκετά αισιόδοξος» ότι και τα δύο εμβόλια θα εξακολουθήσουν να προστατεύουν από τα B.1.351 και P.1. “Ωστόσο, αυτό είναι ανησυχητικό για εμβόλια που δεν είναι τόσο ισχυρά στην πρόκληση εξουδετερωτικών αντισωμάτων όσο και τα δύο εμβόλια mRNA [messenger RNA].”
Άλλοι συμφωνούν ότι τα αποτελέσματα δεν είναι ακόμη καταδικασμένα. «Δεδομένου του υψηλού σημείου εκκίνησης, είναι πιθανό [η αποτελεσματικότητα του εμβολίου] να μειώνεται μόνο ελαφρά», λέει ο Bedford. Μια μείωση της ισχύος των αντισωμάτων θα μπορούσε να έχει πιο ανεπαίσθητα αποτελέσματα, όπως η ανοσία που μειώνεται λίγο πιο γρήγορα, λέει.
Η Moderna λέει ότι θα ξεκινήσει δοκιμές φάσης Ι με δύο ενισχυτικές στρατηγικές: μια τρίτη δόση του τρέχοντος εμβολίου του, ή ελαφρώς διαφορετική στην οποία το mRNA έχει τροποποιηθεί ώστε να ενσωματώνει τις μεταλλάξεις του Β.1.351. Μπορούν να χορηγηθούν σε εθελοντές 6 έως 12 μήνες μετά την αρχική ανοσοποίηση. Η Pfizer, σε ένα email στην Science, έγραψε ότι επίσης “θέτει τις βάσεις για να ανταποκριθεί γρήγορα εάν μια μελλοντική παραλλαγή του SARS-CoV-2 δεν ανταποκρίνεται στα υπάρχοντα εμβόλια.” Η Novavax, η οποία βρίσκεται σε δοκιμές στα τέλη του σταδίου με εμβόλιο με βάση την πρωτεΐνη spike, λέει ότι «δοκιμάζει ορούς ενάντια στα νέα στελέχη».
Η ιολόγος του Πανεπιστημίου Georgetown Angela Rasmussen λέει ότι είναι «πολύ σοφό» να αρχίσετε να προετοιμάζετε αλλαγές τώρα. «Είναι επίσης σοφό να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πώς θα διανεμηθούν», προσθέτει. «Για παράδειγμα, θα κατανεμηθούν σε περιοχές με αποδεικτικά στοιχεία ότι το Β.1.351 κυκλοφορεί;» Οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει ακόμη να εξηγήσουν ποιες δοκιμές θα απαιτηθούν για επικαιροποιημένα εμβόλια. Σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα, ο αξιωματούχος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας Μπρους Αϊλγουάρντ είπε ότι η εργασία για τον καθορισμό μιας ρυθμιστικής πορείας «ξεκινάει τώρα».
Πώς το B.1.351 διαφεύγει από την ανοσοαπόκριση. Η ομάδα παρήγαγε ρετροϊούς με spike πρωτεΐνες που ενσωματώνουν καθεμία από τις εννέα μεταλλάξεις του B.1.351 ξεχωριστά, καθώς και όλες ταυτόχρονα. Μια μετάλλαξη με το όνομα E484K αντιπροσώπευε μεγάλο μέρος του αποτελέσματος, βρήκαν. «Το E484K είναι πραγματικά το κακό αγόρι εδώ», λέει ο Stephen Goldstein, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα. Η παραλλαγή P.1 της Βραζιλίας έχει την ίδια μετάλλαξη.
Οι ερευνητές λένε ότι η πληθώρα των πρόσφατων αλλαγών είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι ο κορονοϊός μπορεί να έχει περισσότερες εκπλήξεις – και ότι ο κόσμος πρέπει να χορηγήσει τα υπάρχοντα εμβόλια το συντομότερο δυνατό. «Νομίζω ότι πρέπει να σταματήσουμε την αναπαραγωγή του ιού, όσο μπορούμε», λέει ο Ho. “Διαφορετικά, θα συνεχίσει να συσσωρεύει περισσότερες μεταλλάξεις.”
*Ο Δημήτριος Καλημέρης είναι διδάσκων καθηγητής βιοηθικής στο ΕΚΠΑ, Δρ. Γενετικής Μηχανικής και Αρχιμανδρίτης Ι.Α.Α.