Πολλοί συνάδελφοι αστυνομικοί καθημερινά μου θέτουν ερωτήματα για την εβδομαδιαία υπερεργασία, όσον αφορά τον συνολικό εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας σε ώρες, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση της επιφυλακής, ιδιαίτερα λόγω των αστυνομικών μέτρων σε διάφορες συγκεκριμένες ημέρες.
Πλήρης οδηγός για τα εργασιακά δικαιώματα των Αστυνομικών
Του Θεόφιλου Παπαδάκη
Οπότε, καλό θα ήταν να γνωρίζουμε τα εξής, όπως προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία:
- Τον προβλεπόμενο συνολικό επιτρεπόμενο εβδομαδιαίο (στις 7 ημέρες της εβδομάδας) χρόνο εργασίας σε ώρες, που είναι 40 ώρες για τις κυλιόμενες βάρδιες, 42 ώρες για τις γραμματειακής υποστήριξης υπηρεσίες και 36 ώρες για όλα τα δίκυκλα και τους πεζούς τροχονόμους.
- Ο όρος «ΕΠΙΦΥΛΑΚΗ» προβλέπεται στους Κανονισμούς της Ελληνικής Αστυνομίας και ειδικότερα στο Π.Δ. 394/2001 που αναφέρεται στον χρόνο εργασίας του αστυνομικού προσωπικού, καθώς και στο Π.Δ. 141/1991, σχετικά με τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες – υπηρεσιακές ενέργειες των αστυνομικών.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 4 και του άρθρου 2 παρ. 4 του Π.Δ. 394/2001, σε συνδυασμό με το άρθρο 57 παρ. 1 και 2 του Π.Δ. 141/1991, η «ΕΠΙΦΥΛΑΚΗ» είναι πρόσθετη εργασία, που σε κάθε περίπτωση ο επιπλέον χρόνος υπολογίζεται στον εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας.
Υπενθυμίζω ότι, βάσει του άρθρου 1 του Π.Δ. 394/2001, ο συνολικός χρόνος εργασίας, μαζί με την παροχή εργασίας πέραν του πενθημέρου, δηλαδή την εργασία και την έκτη ημέρα της εβδομάδας, είναι κατ’ ανώτατο όριο, σύμφωνα με τις κείμενες νομοθετικές διατάξεις:
- 40 ώρες συνολικά για όλη την εβδομάδα, Δευτέρα έως Κυριακή (32 ώρες για την πενθήμερη εβδομάδα εργασίας από Δευτέρα έως Παρασκευή), για όσους εκτελούν εργασία σε μάχιμες υπηρεσίες, εξωτερικές και εσωτερικές, σε κυλιόμενες αλλαγές 24ωρης, 16ωρης, 12ωρης και 8ωρης βάσης.
- 42 ώρες συνολικά (και όχι 44,5 ώρες) για όσους εκτελούν υπηρεσία γραμματειακής ή γραφικής υποστήριξης ή υπηρεσία τεχνίτη κάθε ειδικότητας. Παραμένει, όμως, ασαφές ακόμα το τι ισχύει στην περίπτωση που αστυνομικός που εκτελεί αυτή την κατηγορία υπηρεσιών (που υπάγεται στις 42 ώρες εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας) διαταχθεί και εκτελέσει μάχιμη εξωτερική υπηρεσία, π.χ. περιπολικό, μέτρα τάξης κ.λπ. Τότε τίθενται εύλογα ερωτήματα για το εάν υπάγεται στις 40 ώρες ή στις 42 ώρες εβδομαδιαίας εργασίας, κάτι που επίσημα ακόμα δεν έχει απαντηθεί.
- 36 ώρες (30 ώρες για την πενθήμερη εβδομάδα εργασίας) για όσους εκτελούν υπηρεσία μοτοσυκλετιστή τάξης, ασφάλειας και τροχαίας, καθώς και οι σκοποί – ρυθμιστές τροχαίας κίνησης, οι οποίοι εργάζονται υποχρεωτικά σε αλλαγές 6ωρης βάσης. Κατά την πάγια συνήθεια και αναλογικά, 36 ώρες θα πρέπει να εκτελούν και όλες οι πεζές περιπολίες.
Έτσι, σε κάθε περίπτωση, υποχρεωτικά από τη Διοίκηση υπολογίζεται αυτεπάγγελτα ο επιπλέον χρόνος εργασίας της επιφυλακής και προσμετράται κανονικά στον συνολικό εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας.
Οπότε, θα πρέπει υποχρεωτικά η Διοίκηση της κάθε Υπηρεσίας (Διεύθυνσης, Υποδιεύθυνσης, Τμήματος και Σταθμού), δηλαδή οποιουδήποτε υπηρεσιακού επιπέδου, της οποίας το προσωπικό τέθηκε σε επιφυλακή ή οδηγήθηκε λόγω έκτακτης, επείγουσας και απρόβλεπτης υπηρεσιακής ανάγκης σε οποιασδήποτε μορφής υπερεργασία, να προβαίνει στις εξής ενέργειες:
Να αφαιρούνται οι επιπλέον ώρες εργασίας από κάποια ημερήσια υπηρεσία της αμέσως επόμενης εβδομάδας εργασίας.
Εάν πρόκειται για αρκετές ώρες επιπλέον, να χορηγείται η λεγόμενη “υπερωριακή” έξτρα ημερήσια ανάπαυση (ρεπό), πέραν της χορηγούμενης εβδομαδιαίας ημερήσιας ανάπαυσης, λόγω της υπερεργασίας.
Την αμέσως επόμενη ημέρα, το αστυνομικό προσωπικό να βρίσκεται σε υπηρεσιακή κατάσταση ως αδιάθετο αλλαγής, ανάλογα με τη φύση, το είδος της εργασίας και τις ώρες της επιφυλακής – υπερεργασίας που πρέπει να αφαιρεθούν.
Επίσης, οφείλω να γνωστοποιήσω ότι σύμφωνα με την τροποποίηση στην παρ. 7 του άρθρου 1 του Π.Δ. 394/2001, όλες ανεξαιρέτως οι Υπηρεσίες της Αστυνομίας υποχρεωτικά εκδίδουν κάθε Παρασκευή και έως 14:00 την εβδομαδιαία ανακοίνωση της υπηρεσίας, για χρονικό διάστημα μέχρι και τη μεθεπόμενη Δευτέρα στις 06:00, ώστε οι εργαζόμενοι αστυνομικοί να μπορούν να κάνουν τον προσωπικό και οικογενειακό τους προγραμματισμό.
Η μόνη αρνητική διάταξη στην παράγραφο αυτή είναι ότι δύναται η υπηρεσία να μεταβληθεί οποτεδήποτε, εφόσον σοβαρές ή επείγουσες υπηρεσιακές ανάγκες το επιβάλλουν. Αξίζει, όμως, να ενημερώσω ότι για την εβδομαδιαία υπηρεσία:
Μεταβάλλεται η υπηρεσία, όμως ουδέποτε μπορεί να ανακληθεί η ημερήσια ανάπαυση (ρεπό), παρά μόνο με απόφαση του κ. Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας.
Πρέπει να τροποποιηθεί η διάταξη για μεταβολή της εβδομαδιαίας υπηρεσίας και να επιτρέπεται η αλλαγή της μόνο σε άκρως έκτακτες περιπτώσεις με έγκριση του αρμόδιου Γενικού Αστυνομικού Διευθυντή, ώστε να παύσουν οι παρατυπίες και οι καταστρατηγήσεις στο νόμιμο θεσμοθετημένο εβδομαδιαίο πρόγραμμα εργασίας.
Τέλος, οφείλω να γνωστοποιήσω ότι σε περίπτωση που η Διοίκηση δεν προβαίνει στις αυτονόητες νόμιμες ενέργειες για την αφαίρεση των υπερωριακών ωρών εργασίας, ο κάθε συνάδελφος έχει το νόμιμο δικαίωμα να υποβάλλει εγγράφως την αναφορά του αρμοδίως.
Σύμφωνα με το ισχύον Πειθαρχικό Δίκαιο του Π.Δ. 120/2008, εφόσον παραβιάζονται οι ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις όσον αφορά το Π.Δ. 394/2001 για το ωράριο εργασίας, η Διοίκηση, όπως αυτή εκπροσωπείται κάθε φορά, διαπράττει πειθαρχικό παράπτωμα που διώκεται αυτεπαγγέλτως.
