Η Σοφία Βαγενά μίλησε στο 34ο Εκλογοαπολογιστικό Συνέδριο της ΠΟΑΣΥ με θέμα το επίπεδο του κοινωνικού ρόλου της Ελληνικής Αστυνομίας
Η ομιλία:
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι σύνεδροι ,αγαπητές/τοί συνάδελφοι/ισσες.
Eίναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για μένα να μετέχω στις διεργασίες του 34ου Εκλογοαπολογιστικού Συνεδρίου της Ομοσπονδίας μας.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας μας κ. Γρηγόρη Γερακαράκο, που αφουγκράστηκε τις ανάγκες της κοινωνίας κ προέτρεψε στη σύσταση της «Επιτροπής Δικαιωμάτων και Ισότητας Αστυνομικού Προσωπικού» με σκοπό την ανάδειξη σε θεσμικό επίπεδο του κοινωνικού ρόλου της Ελληνικής Αστυνομίας, η οποία συμβάλει τα μέγιστα στην πάταξη τόσο των σύγχρονων μορφών βίας και έκνομων συμπεριφορών, όσο και των διαχρονικών εκφάνσεων αυτής, όπως η σχολική βία, η ενδοοικογενειακή βία, ο εργασιακός εκφοβισμός και άλλες παραβατικές συμπεριφορές, που ενδημούν στις μέρες μας στην ελληνική κοινωνία.
Σε αυτή μας την προσπάθεια δε μπορεί η Αστυνομία να είναι μονή, αλλά πρέπει να υπάρξει μια αλυσίδα πρόληψης των εγκλημάτων βίας απ΄ όλη την κοινωνία κ έτσι δημιουργήσαμε συνεργασίες με τους δήμους, τις περιφέρειες και άλλους συναρμόδιους φορείς.
Το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες, προσπαθεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά τόσο έναντι των φαινομένων βίας και παραβατικότητας, που μαστίζουν τον δυτικό κόσμο, όσο και της ενίοτε δυσπιστίας μέρους της κοινωνίας στο αστυνομικό έργο.
Με απόλυτη αυταπάρνηση και επαγγελματισμό οι αστυνομικοί προσφέρουν πολλά με ρίσκο την ίδια τους τη ζωή και αξίζουν καθολικής στήριξης και αναγνώρισης.
Επιβάλλεται άμεσα η λήψη περαιτέρω μέτρων σε κεντρικό επίπεδο από τους αρμόδιους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης, δεδομένου ότι τα αίτια του προβλήματος της βίας διαπερνούν πολλούς κοινωνικούς χώρους και δομές (οικογένεια, εκπαίδευση, κοινωνία), έχουν δε τις ρίζες τους σε οικονομικές και κοινωνικές παθογένειες καθώς και σε ποικίλους άλλους παράγοντες.
Επειδή η Ελληνική Αστυνομία καλείται να διαχειριστεί το πρόβλημα, όταν πλέον έχουν αποτύχει άλλοι θεσμοί, επιβάλλεται η δραστηριοποίησή τους σε προγενέστερα στάδια κυρίως με πολιτικές πρόληψης της βίας εντός του οικογενειακού, σχολικού και κοινωνικού περιβάλλοντος.
Υπάρχει και άλλο ένα σημαντικό ζήτημα, που θα πρέπει να συζητήσουμε, το οποίο σχετίζεται με το εργασιακό περιβάλλον. Αναφέρομαι στον εργασιακό εκφοβισμό.
Το φαινόμενο του εργασιακού εκφοβισμού είναι δύσκολο και πολύπλοκο αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορεί ένας εργαζόμενος να το διαχειριστεί και να το αντιμετωπίσει.
Οι εργαζόμενοι σε αρκετές περιπτώσεις ενώ υφίστανται εργασιακό εκφοβισμό, δεν το κατανοούν όταν συμβαίνει ή γιατί συμβαίνει ή εν τέλει για ποιον λόγο οι ίδιοι στοχοποιούνται. Σε συνδυασμό πολλές φορές με το ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων οι επιπτώσεις δεν είναι άμεσες, δεν συνειδητοποιούν το πρόβλημα έγκαιρα, με αποτέλεσμα να χάνουν πολύτιμο χρόνο για να το αντιμετωπίσουν.
Πολλοί εργαζόμενοι πιστεύουν λοιπόν ότι εργασιακός εκφοβισμός δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί. Συζητάνε το πρόβλημά τους αποσπασματικά σε φίλους, στην οικογένεια, σε συναδέλφους, οι οποίοι πολλές φορές δεν μπορούν να τους βοηθήσουν να το λύσουν ή δεν έχουν συμφέρον να λυθεί.
Από την οικογένεια ή από τους συντρόφους οι πιο κλασικές απαντήσεις είναι «έτσι είναι όλες οι δουλειές», «έτσι κάνουν όλοι οι προϊστάμενοι» ή «κάνεις κάποιο λάθος εσύ» απλά δεν κάθονται να σε ακούσουν είτε επειδή δεν το θεωρούν σοβαρό αυτό που θα μοιραστείς μαζί τους είτε επειδή δεν καταλαβαίνουν για ποιο πράγμα τους μιλάς είτε γιατί ασκούν κι εκείνοι εκφοβισμό στη δουλειά τους ή μέσα στην οικογένεια, οπότε θα πρέπει να «δυναμώσεις».
Αρκετές φορές περιπτώσεις εργασιακού εκφοβισμού αντιμετωπίζονται αποσπασματικά από τη διοίκηση, όταν δεν υπάρχει μηχανισμός επιμέλειας, που θα επιτρέψει όχι μόνο να υποδεχθεί και να καταγραφεί ένα περιστατικό, αλλά και να το επιλύσει.
Αποτελεί επιτακτική ανάγκη
- Η εκπαίδευση των στελεχών και των εργαζομένων στο τι ακριβώς είναι ο εργασιακός εκφοβισμός, τι ρόλο παίζει στη δημιουργία του εργασιακού στρες, τι βλάβες δημιουργεί στον ίδιο τον οργανισμό, αλλά και ποιά τα αρνητικά οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα, που τον συνοδεύουν.
- Η δημιουργία διαδικασιών, μηχανισμών επιμέλειας και αποκατάστασης είναι βασικοί παράγοντες, που σε έναν οργανισμό μπορούν να είναι μέρος της λύσης του φαινομένου.
Ας δούμε τώρα τρείς βασικές έννοιες που είναι κοινωνικά αλληλένδετες. Αστυνομία, κίνδυνος και πάταξη του εγκλήματος.
Το έγκλημα κυρίες και κύριοι έχει αλλάξει..πριν από 30 χρόνια πολλοί αστυνομικοί, σε ορισμένες περιπτώσεις δεν χρειαζόταν καν να φέρουν τον οπλισμό τους. Πλέον όμως το έγκλημα καλπάζει. Βλέπουμε ληστές οπλισμένους με πολεμικά τυφέκια, που δεν διστάζουν να πυροβολήσουν. Τρομοκράτες που τοποθετούν βόμβες μέσα σε πλήθος κόσμου. Επιθέσεις σε αστυνομικούς από δήθεν αναρχικούς.
Δεν καταλείπεται η παραμικρή αμφιβολία ότι το επάγγελμα του αστυνομικού είναι επικίνδυνο και μάλιστα εγγενώς, γιατί το έγκλημα είναι σύνθετο, πολυσχιδές, εξελικτικό, διαρκώς μεταλλασσόμενο και απρόβλεπτο, καθιστώντας το έργο αυτών που το διώκουν εξαιρετικά δύσκολο και κυριολεκτικά επικίνδυνο.
Τι ζητάμε εμείς ως πάγιο και χρόνιο αίτημα μας;
Χαρακτηρισμό του αστυνομικού επαγγέλματος ως “ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΥ και ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΟΥ”. Ως επικίνδυνη νοείται η εργασία που δυνητικά εκθέτει τον εργαζόμενο σε έμμεσο και βίαιο και βλαπτικό παράγοντα, που επιφέρει απώλεια ζωής ή σωματικής ή ψυχικής ικανότητας.
Ως ανθυγιεινή νοείται η εργασία που κατά χρόνιο ερεθιστικό παράγοντα, δυνητικά δημιουργεί παθολογικά αίτια εκδήλωσης κάποιας νόσου.
Tα τελευταία 10 χρόνια συνολικά 663 αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους με κυριότερες αιτίες τις δολοφονίες, τα ατυχήματα εν ώρα υπηρεσίας και εκτός αυτής, τις αυτοκτονίες και τους αιφνιδίους θανάτους.
Κάθε χρόνο αστυνομικοί χάνουν τη ζωή τους στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων τους και κάθε μήνα 3-4 πεθαίνουν πρόωρα εξαιτίας ασθενειών ή άλλων αιτιών.
Από την ενοποίηση του Σώματος της Ελληνικής Αστυνομίας έως σήμερα έχουν τραυματιστεί θανάσιμα 144 αστυνομικοί συνεπεία τρομοκρατικών ενεργειών, ενόπλων συμπλοκών, τροχαίων και άλλων ατυχημάτων εν ώρα Υπηρεσίας.
Ο παράγοντας λοιπόν που κάνει το επάγγελμα του αστυνομικού επικίνδυνο είναι αφενός γιατί από τη φύση του είναι τέτοιο καθώς η σύγκρουση με το έγκλημα εγκυμονεί πάντα και παντού τον απρόβλεπτο κίνδυνο και αφετέρου λόγω της ανεπάρκειας του κράτους στη λήψη καθαρών πολιτικών θέσεων και στην επικοινωνία αυτών, ώστε το ιδεολόγημα να είναι σαφές, ξεκάθαρο, αιτιολογημένο και προκαθορισμένο και η κοινωνία να το κρίνει με κριτήρια πολιτικά να το στηρίξει ή να το απορρίψει, χωρίς τελικά να στοχοποιείται η αστυνομία και τα όργανα της, ως φορέας κρατικής επιβολής, βραχίονας του κράτους και ως εκτελεστικό κατασταλτικό όργανο.
Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό ότι η επιβολή αυθαίρετης, αναξιοκρατικής και αναποτελεσματικής εξουσίας εξοργίζει τους πολίτες τους ωθεί να αντιδρούν πλέον στα πάντα, επί δικαίω και αδίκω, και ξεσπούν απέναντι στο κράτος και τους εκπροσώπους του κ τελικά οι αποδέκτες όλου αυτού γινόμαστε εμείς..Κ έτσι οι αντιδράσεις του κόσμου απέναντι σε αυτού του είδους την κρατική επιβολή, καθιστούν το επάγγελμα του αστυνομικού αληθινά επικίνδυνο περισσότερο και από τη δίωξη του ίδιου του εγκλήματος, στην προσπάθεια του Αστυνομικού να εξασφαλίσει την προστασία των πολιτών.
Γιατί λοιπόν ο αστυνομικός να έρχεται σε αυτή την τόσο δύσκολη θέση να στέκεται απέναντι στα κοινωνικά στρώματα, που και ο ίδιος ανήκει και από όπου προέρχεται η ίδια του η οικογένειά; Αφού και ο ίδιος ως μέλος της κοινωνίας έχει τις ίδιες αγωνίες και προβληματισμούς κ οράματα με τον μέσο απλό πολίτη;
Πόσοι όμως γνωρίζουν την παρούσα στιγμή ότι η Ελληνική Αστυνομία:
- Αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο κύμα βίας στην ιστορία της ενάντια σε οργανωμένες και άρτια εξοπλισμένες συμμορίες και παρόλα αυτά η Ελλάδα είναι από τις πιο ασφαλείς χώρες στην Ευρώπη; Γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει πιο εξελιγμένες μορφές βίας από ότι η Γερμανία, η Αγγλία και η Γαλλία;
- Ότι η Ελληνική Αστυνομία έχει το υψηλότερο ποσοστό διαλεύκανσης κακουργημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Επίσης έχει το υψηλότερο ποσοστό αποτροπής ηλεκτρονικού εγκλήματος και εξάρθρωσης εγκληματικών οργανώσεων;
- Ότι σε σοβαρά εγκλήματα ο μέσος όρος ανταπόκρισης της Αστυνομίας είναι κάτω των 3 λεπτών τη στιγμή που η επόμενη αστυνομία στην Ευρώπη έχει τα 7 λεπτά;
- Επίσης, γνωρίζουμε ότι η Ελληνική Αστυνομία είναι η 3η Αστυνομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση με σοβαρούς τραυματισμούς αστυνομικών εν ώρα υπηρεσίας. Τι σημαίνει αυτό; Ότι στο έγκλημα ο μέσος Έλληνας αστυνομικός αμέσως σπεύδει να σώσει τον πολίτη τη στιγμή που σε άλλες χώρες η αστυνομία δεν το πράττει με την ίδια ταχύτητα.
Η αστυνομία καθημερινά αναλαμβάνει το σημαντικό ρόλο της διασφάλισης της τάξης και της ασφάλειας των πολιτών, που σε όλα τα επίπεδα είναι προϋπόθεση για μια ευημερούσα κοινωνία.
Οι αστυνομικοί με αφοσίωση, επαγγελματισμό και ανθρωπιά αντικατοπτρίζουν τη θετική εικόνα του κράτους δικαίου. Είναι σημαντικό να εκτιμηθεί και να αναγνωριστεί έμπρακτα η σημαντική συνεισφορά τους.
Όλα αυτά υπαγορεύουν, μία τίμια αντιμετώπιση από την Πολιτεία, του δικαίου αιτήματος των αστυνομικών, για την αναγνώριση της επικινδυνότητας του επαγγέλματος μας.
Τέλος, αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι είναι την αναγκαιότητα ενωμένοι οι αστυνομικοί πέρα από πολιτικές διαφοροποιήσεις και διχοστασίες, να παλέψουμε για την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων μας και όχι να αποδυναμώνουμε το κίνημά μας, μέσα από την εξυπηρέτηση προσωπικών στόχων και στρατηγικών, που οδηγούν σε εσωστρέφεια.
