Δεν ήταν η πρώτη φορά που αστυνομικοί της Δίωξης Ναρκωτικών Θεσσαλονίκης βρέθηκαν μπροστά σε ένα τόσο μεγάλο φορτίο κοκαΐνης. Αυτή τη φορά όμως η ποσότητα ήταν ομολογουμένως θεαματική: πάνω από μισός τόνος υψηλής καθαρότητας κοκαΐνης, η μεγαλύτερη ποσότητα που έχει κατασχεθεί στη Θεσσαλονίκη.
Κατά την παρουσίαση της υπόθεσης από την Αστυνομία, τα δέματα – «τούβλα» με τη συγκεκριμένη ναρκωτική ουσία, άνω των 585 κιλών, σχημάτιζαν λόφο. Όλα τα δέματα έφεραν σύμβολα πάνω τους -και μεταξύ αυτών τη ναζιστική σβάστικα- κάτι που φαίνεται να παραπέμπει στην πρακτική των λατινοαμερικάνικων καρτέλ να προσδίδουν ταυτότητα στις ποσότητες κοκαΐνης που παράγουν στα εργαστήριά τους.
Η πληροφορία για το φορτίο «μαμούθ» έφτασε στις ελληνικές Αρχές μέσω του γραφείου της Αμερικανικής Δίωξης Ναρκωτικών (DEA) στην Αθήνα. Επισήμως δεν έγινε γνωστό πώς και πότε έφτασαν τα ναρκωτικά, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι το φορτίο μεταφέρθηκε ακτοπλοϊκώς προς το λιμένα της Θεσσαλονίκης. Παραλήφθηκε από μέλη κυκλώματος που ταξίδεψαν στην Ελλάδα από την Αλβανία, όπου φαίνεται πως βρίσκεται η «βάση» της εγκληματικής τους δραστηριότητας, με σκοπό να «εξάγουν» το μεγαλύτερο μέρος του παράνομου φορτίου στη γειτονική χώρα απ’ όπου θα το διακινούσαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν πρόλαβαν όμως.
Αστυνομικοί του Τμήματος Γενικών Υποθέσεων της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Ναρκωτικών Θεσσαλονίκης παρακολουθούσαν το προηγούμενο διάστημα τις ύποπτες κινήσεις των εμπλεκόμενων προσώπων – μελών της εγκληματικής οργάνωσης κι έπειτα από γιγαντιαία επιχείρηση που κορυφώθηκε την περασμένη Πέμπτη συνέλαβαν συνολικά πέντε άτομα: τέσσερις Αλβανούς κι έναν Έλληνα (με ρίζες από την Αλβανία). Μεταξύ αυτών είναι ένα ανδρόγυνο (50 και 42 ετών) και τα δύο ανίψια τους (21 και 33 ετών).
Οι συλληφθέντες παραπέμφθηκαν να απολογηθούν σε ειδική ανακρίτρια ναρκωτικών και πήραν προθεσμία, αντιμετωπίζοντας κακουργηματικές διώξεις για συγκρότηση και ένταξη σε εγκληματική οργάνωση, διακίνηση ναρκωτικών ουσιών, από κοινού και κατ’ επάγγελμα (με τη μορφή της εισαγωγής αποθήκευσης, κατοχής και μεταφοράς).
Το «χρηματιστήριο» της κοκαΐνης
Όπως έγινε γνωστό κατά την παρουσίαση της υπόθεσης από την Αστυνομία, η κατασχεθείσα ποσότητα υπολογίζεται ότι κυμαίνεται στη χονδρική από 11 έως 33 εκατ. ευρώ, ενώ στη λιανική, εάν νοθευτεί και «σπάσει» σε μικρότερες δόσεις, μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 175 εκατ. ευρώ. Από δικαστικά έγγραφα αντίστοιχων υποθέσεων προκύπτει ότι τα έξοδα μεταφοράς για κάθε κιλό κοκαΐνης ανέρχονται σε 2.000 ευρώ, ενώ στα 5.000 ευρώ ανέρχεται η «αμοιβή» σε ενδιάμεσα άτομα που συνήθως είναι διεφθαρμένοι κρατικοί λειτουργοί, που βοηθούν στη δράση των κυκλωμάτων- για παράδειγμα κάνουν τα «στραβά μάτια» κατά την εξαγωγή των νόμιμων εμπορευμάτων από τις χώρες παραγωγής. Ως εκ τούτου, το κάθε κιλό κοκαΐνης κοστίζει στα κυκλώματα γύρω στα 12.000 ευρώ.
Όσον αφορά την τιμή πώλησης, σύμφωνα με τα ίδια έγγραφα, στην ελληνική επικράτεια υπολογίζεται πως όταν η κοκαΐνη πωλείται στη χονδρική (συνήθως σε ποσότητες άνω των 5 κιλών), η αξία της κυμαίνεται από 32.000 έως 60.000 ευρώ, το κιλό. Αντίθετα, όταν πωλείται τμηματικά, δηλαδή στη λιανική, εφόσον νοθευτεί και «σπάσει» σε περισσότερες δόσεις, η τιμή της ξεκινάει από 60.000 και προσεγγίζει τις 120.000 ευρώ, το κιλό.
Ο ρόλος του λιμένα Θεσσαλονίκης
Η Θεσσαλονίκη και το λιμάνι της φαίνεται πως έχουν μπει για τα καλά τα τελευταία χρόνια στον «χάρτη» της εισαγωγής μεγάλων ποσοτήτων κοκαΐνης, προερχόμενων από χώρες της Λατινικής Αμερικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τον Ιανουάριο του 2021 μέχρι σήμερα έχουν κατασχεθεί στην πόλη -σε διάφορες περιπτώσεις- ποσότητες που ξεπερνούν τον ενάμιση τόνο κοκαΐνης, με το πρόσφατο εύρημα των 585 κιλών να αποτελεί ποσότητα «ρεκόρ» στα χρονικά της.
«Τα κυκλώματα ψάχνουν τρόπους εισαγωγής των παράνομων φορτίων τους. Τα λιμάνια της Ολλανδίας, της Ισπανίας, του Βελγίου και της Γερμανίας αποτελούν “κόμβους” στην εισαγωγή μεγάλων ποσοτήτων κοκαΐνης προς την Ευρώπη. Πρέπει να αποδεχθούμε όμως ότι υπάρχει διακίνηση κι από τη Θεσσαλονίκη. Γι’ αυτό προσπαθούμε να αναπτύξουμε τις δικές μας επιχειρησιακές δυνατότητες, να “χτυπάμε” αυτά τα κυκλώματα και να κάνουμε λιγότερο ελκυστική την Ελλάδα» ανέφερε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. με γνώση τέτοιων υποθέσεων.
Εκτιμάται πάντως ότι οι περισσότερες ποσότητες που φθάνουν απευθείας ή μέσω ενδιάμεσων σταθμών στον λιμένα Θεσσαλονίκης από τα λιμάνια παραγωγής στη Λατινική Αμερική, έχουν κυρίως προορισμό τις βαλκανικές χώρες ή άλλες χώρες της Γηραιάς Ηπείρου και μόνο μικρές ποσότητες παραμένουν για διακίνηση στην ελληνική επικράτεια. Υπό αυτές τις συνθήκες, η πόλη χαρακτηρίζεται ως «κέντρο διαμετακόμισης» κοκαΐνης, σχολιάζουν αστυνομικοί.
Τα προηγούμενα φορτία κοκαΐνης: ο γιατρός, οι Βρετανοί, οι ξενοδόχοι και το ορφανό φορτίο
Πριν από την υπόθεση που αποκαλύφθηκε την περασμένη εβδομάδα, είχαν εντοπιστεί -διαδοχικά μέσα σε λίγες εβδομάδες, τον Μάιο και τον Ιούνιο- άλλα δύο μεγάλα φορτία με κοκαΐνη (104 και 161 κιλά). Και τα δύο συνδέθηκαν με κύκλωμα, του οποίου «ιθύνων νους», σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της ΕΛ.ΑΣ, χαρακτηρίζεται 68χρονος γιατρός, που είχε απασχολήσει στο παρελθόν τις αρχές για υποθέσεις λαθρεμπορίας καυσίμων και τσιγάρων. Τα ναρκωτικά έφτασαν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, με χώρα προέλευσης τον Ισημερινό. Ήταν τοποθετημένα μέσα σε κοντέινερ που μετέφεραν μπανάνες, ενώ ως παραλήπτρια εταιρεία των παράνομων φορτίων εμφανιζόταν επιχείρηση – «φάντασμα» με υποτιθέμενη έδρα την πόλη των Σκοπίων. Από τους δέκα συλληφθέντες, οι εννέα κρίθηκαν προσωρινά κρατούμενοι μετά τις απολογίες τους στον ανακριτή. Τα μέλη της συγκεκριμένης εγκληματικής οργάνωσης φαίνεται πως χρησιμοποιούσαν για τη μεταφορά των ναρκωτικών μία νέα μέθοδο απόκρυψης, τοποθετώντας το παράνομο εμπόρευμα σε ειδικές κρύπτες (κοιλοδοκούς) των εμπορευματοκιβωτίων και γι’ αυτό τον λόγο πραγματοποιούνταν ολιγόωρες εργασίες στα κοντέινερ για την εξαγωγή της κοκαΐνης.
Έναν χρόνο νωρίτερα, τον Ιούνιο του 2022, είχε προηγηθεί η κατάσχεση 300 κιλών κοκαΐνης που οδήγησε στη σύλληψη τεσσάρων Βρετανών υπηκόων, η δίκη των οποίων είναι προγραμματισμένη να διεξαχθεί τις επόμενες εβδομάδες στο Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης. Τα ναρκωτικά είχαν εισαχθεί, μέσω του λιμένα Θεσσαλονίκης, σε κοντέινερ που μετέφερε νόμιμο φορτίο με μπανάνες από την Κολομβία. Οι Άγγλοι κατηγορούμενοι είχαν στήσει το «αρχηγείο» τους σε πολυτελή έπαυλη στην Καρδία Θεσσαλονίκης, απ’ όπου σκόπευαν να μεταφέρουν την κοκαΐνη στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη και την Αυστραλία. Το συγκεκριμένο κύκλωμα -στο οποίο φέρεται να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο ένας ακόμη συμπατριώτης τους που κρατείται στις φυλακές της Ολλανδίας- φαίνεται να συνδέεται με άλλο μεγάλο φορτίο κοκαΐνης (654 κιλών), που είχε κατασχεθεί σε λιμάνι της Καλαβρίας, στην Ιταλία, και είχε προορισμό τη Θεσσαλονίκη.
Εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού και της δεύτερης «καραντίνας», αστυνομικοί της Δίωξης Ναρκωτικών Θεσσαλονίκης, είχαν κατάσχει τον Ιανουάριο του 2021 το μεγαλύτερο – μέχρι τότε – φορτίο κοκαΐνης. Επρόκειτο για 324 κιλά της συγκεκριμένης ναρκωτικής ουσίας, υπόθεση για την οποία είχαν συλληφθεί στην περιοχή των Ξυλάδικων Θεσσαλονίκης δύο ομογενείς από την Αλβανία κι ένας Σέρβος υπήκοος. Η υπόθεση δικάστηκε σε πρώτο βαθμό, με το δικαστήριο να καταδικάζει σε ισόβια κάθειρξη τους δύο πρώτους -κατά δήλωσή τους συνιδιοκτήτες σε επιχείρηση που εκμισθώνει ξενοδοχείο στη Ρόδο- ενώ στον τρίτο επιβλήθηκε 15ετής κάθειρξη.
«Αυτές οι ποσότητες δεν έρχονται στην Ελλάδα για να κάνουν… βόλτες. Θεωρείται βέβαιο ότι προήλθαν από την Λατινική Αμερική» είχε καταθέσει στη δίκη έμπειρος στέλεχος της Δίωξης Ναρκωτικών Θεσσαλονίκης. Οι κατηγορούμενοι που τιμωρήθηκαν με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, αρνήθηκαν οποιαδήποτε σχέση με τα ναρκωτικά, επισημαίνοντας ότι «ανηφόρισαν» στη Βόρεια Ελλάδα για να αγοράσουν «μηχανήματα» και «στρώματα» για το ξενοδοχείο τους, ενώ κατονόμασαν άτομο, που -όπως ισχυρίστηκαν- τους «έστησε παγίδα».
Σε αντίθεση με τους παραπάνω, ο Σέρβος, στον οποίο αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του σύννομου βίου, αποδέχθηκε την εμπλοκή του στην υπόθεση. «Αναγνωρίζω το αδίκημα, παραδέχομαι ότι φταίω. Μου έγινε πρόταση να πάω στην Ελλάδα για να κάνω κάτι παράνομο. Είχα ανάγκη λόγω χρεών. Ήξερα στο περίπου ότι επρόκειτο για ναρκωτικά, αλλά δεν γνώριζα ούτε την ποσότητα ούτε το είδος της ουσίας» είχε απολογηθεί.
Στην ίδια υπόθεση εμπλεκόταν ένας ακόμη Σέρβος που κατά την αστυνομική επιχείρηση κατάφερε να διαφύγει, πηδώντας από μπαλκόνι διαμερίσματος.
«Ορφανό» θεωρείται μέχρι και σήμερα το φορτίο των 100 κιλών κοκαΐνης που δεσμεύθηκε τον Μάρτιο του 2022 στη Βόρεια Ελλάδα. Το φορτίο είχε φτάσει στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης με δρομολόγιο από τη Μάλτα, καμουφλαρισμένο μέσα σε κοντέινερ με μπανάνες από το Εκουαδόρ. Εντοπίστηκε με τη συνδρομή ειδικά εκπαιδευμένου σκύλου και ακολούθως τέθηκε υπό διακριτική παρακολούθηση. Διαπιστώθηκε η μεταφορά του σε εγκαταστάσεις επιχείρησης εμπορίας φρούτων με έδρα την Ημαθία. Οι διωκτικές αρχές προχώρησαν σε οκτώ συλλήψεις, ανάμεσά τους ένας επιχειρηματίας και τρεις υπάλληλοι, ένας οδηγός και τρεις εκτελωνιστές. Άπαντες αρνήθηκαν οποιαδήποτε σχέση με τα ναρκωτικά δηλώνοντας άγνοια για το περιεχόμενο του εμπορευματοκιβωτίου. Τελικώς αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς να τους επιβληθούν όροι.
Στο «παλμαρέ» της Δίωξης Ναρκωτικών Θεσσαλονίκης περιλαμβάνονται δύο ακόμη μεγάλα λατινοαμερικάνικα φορτία που αποκαλύφθηκαν τον Μάιο του 2011 και τον Ιούλιο του επόμενου έτους- 293 και 168 κιλά αντιστοίχως. Καταλυτικές ήταν τότε οι πληροφορίες που έφτασαν στις ελληνικές Αρχές μέσω της DEA, όπως άλλωστε σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις διακίνησης κοκαΐνης. Βασικοί κατηγορούμενοι για την πρώτη υπόθεση ήταν τρεις υπήκοοι Αργεντινής (και μεταξύ αυτών μία γυναίκα) που καταδικάστηκαν από το Εφετείο σε 6ετή κάθειρξη, ο καθένας.
Στην άλλη υπόθεση, κεντρικά πρόσωπα ήταν ένας Βούλγαρος επιχειρηματίας, ένας Ισπανός κι ένας Πορτογάλος. Η υπόθεση τους είχε φτάσει μέχρι τον Άρειο Πάγο μετά από αναίρεση που άσκησε εισαγγελέας για τη χορήγηση ελαφρυντικού, χάρη στο οποίο «έσπασαν» τα ισόβια στη δευτεροβάθμια δίκη ενώπιον του Εφετείου. Καταδικάστηκαν τελικά εκ νέου σε ισόβια κάθειρξη, αλλά στο μεταξύ, οι δύο πρώτοι είχαν αποφυλακιστεί με όρους έχοντας εκτίσει το μεγαλύτερο μέρος της ποινής τους.
Ευρωπαϊκή έρευνα
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση (2022) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA), το 2020 τα κράτη μέλη της Ε.Ε. ανέφεραν 64.000 κατασχέσεις κοκαΐνης που απέφεραν 213 τόνους (202 τόνοι το 2019). Το Βέλγιο (70 τόνοι), η Ολλανδία (49 τόνοι) και η Ισπανία (37 τόνοι) αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 75% της συνολικής κατασχεθείσας ποσότητας. Το 2020 η μέση καθαρότητα της κοκαΐνης σε επίπεδο λιανικής σε ολόκληρη την Ευρώπη κυμάνθηκε από 31% έως 80%, ενώ για τις μισές χώρες που υπέβαλαν στοιχεία η μέση καθαρότητα κυμάνθηκε από 54% έως 68%.
Η καθαρότητα της κοκαΐνης ακολουθεί ανοδική τάση την τελευταία δεκαετία, ενώ το 2020 καταγράφηκε επίπεδο υψηλότερο κατά 40% σε σχέση με το 2010.
