Κατά των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία τάχθηκε ο Αντώνης Σαμαράς με συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κυριακής», τονίζοντας πως τον «επεκτατιστή δεν τον κατευνάζεις». Όμως και οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι οι διερευνητικές επαφές με την Άγκυρα, που ξεκινούν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη, «ακυρώνουν» πιθανές κυρώσεις στην Τουρκία.
Συγκεκριμένα ο πρώην πρωθυπουργός και υπουργός αναφέρει:
«Η διεθνής κοινότητα δεν “τιμωρεί” μια χώρα την ώρα που αυτή τυπικά διαπραγματεύεται. Την ίδια ώρα, η Τουρκία δεν αποδέχεται το διεθνές δίκαιο της θάλασσας. Προχωράει σε απειλές χρήσης βίας, πράγμα που απαγορεύει η ιδρυτική διακήρυξη του ΟΗΕ, γενικά γράφει όλο τον κόσμο στα παλιά της τα παπούτσια και θέτει συνεχώς νέα ζητήματα εις βάρος μας», σημειώνει μεταξύ άλλων ο κ. Σαμαράς και προσθέτει ότι «η επόμενη αιχμή της τουρκικής απειλής είναι η Θράκη, όπου ζητούν ήδη αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάννης».
Μετά από 4,5 μήνες τουρκικής παρουσίας και εγγράφοντας ένα ισχυρό τετελεσμένο με 12.000 χλμ. ερευνών σε πολύ συγκεκριμένη περιοχή της ελληνικής, η Ελλάδα αποφάσισε να εμπλακεί σε ένα διάλογο ο οποίος ξεκινά με τον πήχη εξαιρετικά χαμηλά και εν μέσω συνεχιζόμενων προκλήσεων: επεισόδιο στα Ίμια, Navtex σε όλο το εύρος του Αιγαίου για σχεδόν ολόκληρο το 2021, αμείωτες υπερπτήσεις, προκλητικότατες δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων.
Ο Αντώνης Σαμαράς στην επίμαχη συνέντευξη στην «Καθημερινή της Κυριακής» εξέφρασε την αντίθεσή του και σε προσφυγή στη Χάγη, υπογραμμίζοντας πως με αυτόν τον τρόπο «θα παραιτηθούμε εξ αρχής, μόνοι μας, από όλα όσα προβλέπει υπέρ μας το Διεθνές Δίκαιο».
Εάν η Ελλάδα προσφύγει στη Χάγη, τότε «αποτάσσει» το Χάρτη της Σεβίλλης και ενδεχομένως και το κοινό θαλάσσιο σύνορο με την Κύπρο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η πρώην υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη είχε σχετικά αναφέρει ότι ενδεχόμενη προσφυγή στη Χάγη μπορεί να σημαίνει «την απώλεια της ΑΟΖ του Καστελλόριζου, ωστόσο θα μπορούσε να κατοχυρώσει δικαιώματα άλλων νησιών μας, όπως της Ρόδου ή της Λέρου».
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών και ο Ν. Δένδιας επιμένουν στον περιορισμό του διαλόγου σε ζητήματα που αφορούν στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ, σε αντίθεση με τις δημόσιες δηλώσεις του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη που αναφέρεται στις “θαλάσσιες ζώνες”, οι οποίες εμπεριέχουν και την αιγιαλίτιδα και την συνορεύουσα ζώνη.
Ενδοκυβερνητική διχογνωμία σε μείζονα εθνικά ζητήματα έχει παρατηρηθεί και άλλες φορές κατά το παρελθόν. Το περιστατικό όμως που κλιμάκωσε την ένταση ανάμεσα σε ΥΠΕΞ και Μαξίμου ήταν η μυστική συνάντηση στο Βερολίνο, η οποία πραγματοποιήθηκε εν αγνοία του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών σύμφωνα με δική του ομολογία και από την οποία προέκυψε μια μυστική συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες και όχι μόνο υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ–με τη γείτονα.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις 13/07/2020 ανάμεσα στην διπλωματική σύμβουλο του πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή και τον στενό σύμβουλο του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, παρουσία του διπλωματικού συμβούλου της Α. Μέρκελ, του Γιαν Χέκερ.
Το γεγονός επιβεβαίωσε ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξή στον Γιάννη Πρετεντέρη:
«Γ. Πρετεντέρης: Θέλει διερευνητικές η Τουρκία; Τι καταλαβαίνετε;
Κυρ. Μητσοτάκης: Πιστεύω πως θα ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές. Αυτή τουλάχιστον είναι και η διαβεβαίωση που είχα από τον υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος μίλησε με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών. Μας ενημέρωσε ότι πολύ σύντομα θα δώσουν ημερομηνία διερευνητικών.
Γ. Πρετεντέρης: Για ένα μόνο θέμα; Τις θαλάσσιες ζώνες;
Κυρ. Μητσοτάκης: Ακριβώς. Όπως άλλωστε αποτυπώνεται σαφώς και στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής. Αλλά όπως έχει συμφωνηθεί και κατ’ ιδίαν, στις επαφές των διπλωματικών μας συμβούλων. Διότι αυτό έχει συμφωνηθεί.
Γ. Πρετεντέρης: Στο Βερολίνο, συμφωνήθηκε μόνο θαλάσσιες ζώνες;
Κυρ. Μητσοτάκης: Βεβαίως. Βεβαίως έχει συμφωνηθεί.
Γ. Πρετεντέρης: Γιατί τότε δεν δώσατε στη δημοσιότητα τη Συμφωνία του Βερολίνου, αν είναι τόσο υπέρ μας;
Κυρ. Μητσοτάκης: Γιατί εξαρχής είχαμε συμφωνήσει να μην δοθεί. Δεν ήταν άλλωστε συμφωνία, όπως σας είπα κατ’ αρχάς. Είναι τα γραπτά πρακτικά του τι συμφωνήθηκε εκεί.
-Γ. Πρετεντέρης: Κατάλαβα.»
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών σε ομιλία του στη Βουλή στις 17/1/2020 έψεξε δημόσια την Ελένη Σουρανή για το γεγονός ότι επικοινώνησε με τον Ιμπραήμ Καλίν στο Βερολίνο χωρίς να ενημερώσει το υπουργείο Εξωτερικών υπονοώντας ότι έγινε εν αγνοία του πρωθυπουργού.
Όμως εάν κάτι τέτοιο ίσχυε, τότε η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού θα είχε απομακρυνθεί από το πόστο της. Το γεγονός ότι παραμένει στην θέση της, σημαίνει ότι αφενός ότι ο πρωθυπουργός γνώριζε, αφετέρου συμφωνούσε .
Ο Ν. Δένδιας συγκεκριμένα ανέφερε στη Βουλή: «όσον αφορά το θέμα το οποίο πράγματι ενυπάρχει στο δημόσιο λόγο για το θέμα του Βερολίνου, προφανώς αναφέρεται κανείς στην τηλεφωνική συνομιλία της διπλωματικής συμβούλου του πρωθυπουργού με το διπλωματικό σύμβουλο του Τούρκου προέδρου. Θέλω να σας πω το εξής και να σας το πω γενικά και οριζόντια. Η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού είναι βεβαίως η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού, είναι όμως διπλωμάτης και υπό τη διπλωματική της ιδιότητα είναι υφιστάμενη του εκάστοτε υπουργού των Εξωτερικών και δεν νοείται να ασκεί πολιτική εν αγνοία του υπουργού Εξωτερικών.
Επί τούτου έχω κάνει και σαφή δήλωση ότι εγνώριζα, ως μη έδει. Και γιατί το έκανα αυτό; Όχι για να πω το αυτονόητο, αυτό που οποιοσδήποτε καλόπιστος θα αντιλαμβανόταν χωρίς να χρειαστεί να το πω, αλλά ακριβώς για να υπογραμμίσω ότι σε κρίσιμες στιγμές η αντίληψη ότι μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις ή να γίνονται πράγματα εν αγνοία, είτε από τη μία πλευρά είτε από την άλλη πλευρά, είναι καταστροφική».
Το διπλωματικό τρίγωνο Μητσοτάκη-Δένδια-Σουρανή και οι διερευνητικές
