Πριν από περίπου 8 χρόνια, ο Έκτορας και ο Τάλως έφτασαν κουτάβια στις εγκαταστάσεις της 2ης ΕΜΑΚ Θεσσαλονίκης, οπότε και ξεκίνησε η μάχιμη εκπαίδευσή τους, καταφέρνοντας να περάσουν όλες τις αξιολογήσεις προκειμένου να κριθούν «ετοιμοπόλεμοι» για την αποστολή τους: να γίνουν οι «πρωταγωνιστές» στις φυσικές καταστροφές, που αναζητούν ίχνη ανθρώπινης ζωής στα χαλάσματα, και αποδεικνύουν πως υπάρχουν φορές που όντως γίνονται θαύματα.
Τα δύο τετράποδα λαγωνικά πλέον έχουν φέρει εις πέρας πολλές δύσκολες και επικίνδυνες αποστολές μαζί με τους χειριστές τους, και ανήκουν στους τετράποδους «ένστολους» αφανείς ήρωες που συμμετείχαν στις αγωνιώδεις προσπάθειες εντοπισμού επιζώντων κάτω από τα ερείπια και τα συντρίμμια, που άφησε πίσω του ο φονικός σεισμός στην Τουρκία, αλλά και το φρικτό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη.
Είχαμε την τιμή να τους συναντήσουμε και να τους γνωρίσουμε όταν επισκεφτήκαμε τις εγκαταστάσεις της 2ης ΕΜΑΚ Θεσσαλονίκης, στην περιοχή της Θέρμης, όπου και μας υποδέχτηκαν οι χειριστές των δύο σκύλων, ο αρχιπυροσβέστης Ιωάννης Παπαγιαννάκης και ο πυρονόμος Αναστάσιος Πανώριος. Προχωρώντας σε ένα καταπράσινο τοπίο, στην δεξιά πλευρά του κτιρίου της ΕΜΑΚ, βρίσκονται οι περιφραγμένοι χώροι του κάθε σκύλου διασώστη, με το όνομά του με ταμπελάκι στην είσοδο.
Το “χρυσό” λαμπραντόρ της ΕΜΑΚ στη τραγωδία των Τεμπών
Τη στιγμή που φοράει το σαμαράκι στον 8χρονο -πλέον- Έκτορα ο συνοδός του, κ. Παπαγιαννάκης, γνωρίζει πως θα πάνε για δουλειά. Το πανύψηλο γεροδεμένο “χρυσό” λαμπραντόρ που χαρακτηρίζεται για την καταπληκτική όσφρησή του, ξεκίνησε την εκπαίδευσή του όταν ήταν μόλις 3 μηνών, και διήρκησε περίπου έναν χρόνο. «Εδώ στις εγκαταστάσεις λέμε με τους συναδέλφους πως είναι αυτός που έχει την “τέλεια μύτη”. Έχει πολύ ένταση και διάθεση σε κάθε αποστολή, όμως υστερεί λίγο στην υπακοή, αλλά ποιο λαμπραντόρ είναι 100% υπάκουο;» αναρωτιέται γελώντας.
Η εκπαίδευση και το πολυπόθητο μπαλάκι
Κάτσε! Μείνε! Σήκω! Μίλα! Τρέχα! Ψάξε! Ο Έκτορας κοιτάει μες τα μάτια τον άνθρωπό του, και φαίνεται σαν να κρέμεται από τα χείλη του για την επόμενη “εντολή”. Δεν μπορεί όμως, να κρυφτεί ο ενθουσιασμός του για το κίτρινο μπαλάκι που κρατάει στα χέρια του ο κ. Παπαγιαννάκης. «Όλη η εκπαίδευση των σκύλων μας στηρίζεται σε αυτό το πολυπόθητο μπαλάκι ή στην τροφή. Για τον δικό μου, το μπαλάκι είναι ιδανικό, καθώς ξέρω ότι μπορεί να κάνει τα πάντα για αυτό. Κρύβεται κάποιος που το κρατάει και το ψάχνει, βλέπω τις αντιδράσεις του, τον τόνο και τον τρόπο του γαβγίσματός του και κάπως έτσι εξελισσόμαστε σχεδόν καθημερινά».
Οι δύο τους γνωρίστηκαν όταν ο Έκτορας ήταν 40 ημερών, με τον κ. Παπαγιαννάκη να αναφέρει πως δέθηκαν από την πρώτη στιγμή, και φυσικά είναι ένα μέλος της οικογένειας. «Έχουμε καλή επαφή γιατί είναι καθημερινή. Πρέπει πάντα να βρίσκουμε τρόπους να επιβραβεύουμε τα σκυλιά μας, ώστε να μην χάνουν το ενδιαφέρον τους και να δίνουμε πολύ προσοχή στην ψυχολογία τους. Στις αρχικές αποστολές μας, στεναχωριόταν αν δεν έβρισκε έναν αγνοούμενο, κι έτσι πάντα κρυβόταν κάποιος συνάδελφος κρυβόταν μέχρι να τον εντοπίσει. Η διάθεσή του άλλαζε κατευθείαν και ένιωθε περήφανος».
Η όσφρησή τους είναι χιλιάδες φορές καλύτερη από αυτή του ανθρώπου
Σύμφωνα με τον ίδιο, ένας σκύλος που είναι σωστά εκπαιδευμένος μπορεί να μας δώσει φοβερά πράγματα. Η όσφρησή του είναι χιλιάδες φορές καλύτερη από αυτή του ανθρώπου, και ο Έκτορας στις επιχειρήσεις ψάχνει να βρει ζωντανούς που είναι είτε κρυμμένοι, είτε παγιδευμένοι και χρήζουν βοήθειας. Με το έντονο γάβγισμά του, θα δείξει ότι “υπάρχει κάποιος εδώ”. «Έχει ένταση, “σκυλιάζει”, η ουρά του κινείται γρήγορα και είναι ανήσυχος. Άρα μου δείχνει πως πρέπει να του δώσω προσοχή και να τον ακούσω. Πολλές φορές, βρίσκει ανθρώπους που εγώ δεν αντιλαμβάνομαι, και αυτό δίνω μεγάλη βαρύτητα στις αντιδράσεις του».
Στις αποστολές η έρευνα για τους σκύλους διασώστες διαρκεί περίπου 30 λεπτά συνεχόμενα, και στη συνέχεια 1 ώρα διάλειμμα, αναλόγως και το περιστατικό. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Παπαγιαννάκη, τα διαλείμματα είναι απαραίτητα για κάθε σκυλί, ώστε να μην χάνει το ενδιαφέρον του για δουλεία και να έχει ένταση. «Είναι πράγματα που πρέπει να προσέχουμε πολύ. Είναι σαν τα παιδιά μας. Αρκετές φορές και αυτά πιέζονται.
Για παράδειγμα, στα Τέμπη μύριζε θάνατος. Είχε παντού ανθρώπινες σάρκες. Ο Έκτορας δυστυχώς δεν κατάφερε να βρει κάποιον ζωντανό, οπότε δεν υπήρχε λόγος να τον βάλω να ψάχνει στα χαλάσματα, ενώ υπήρχαν μόνο νεκροί. Είναι δύσκολο και για εμένα, και για το σκυλί μου».
Ο “σταρ” της υπακοής στα χαλάσματα της Τουρκίας
Οι σκύλοι διάσωσης έχουν κάνει χιλιάδες τέτοιες ασκήσεις πριν βρεθούν σε μια πραγματική αποστολή, και κυρίως, όπως αυτή στον φονικό σεισμό που ισοπέδωσε περιοχές της Τουρκίας και είχε ως αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες νεκρούς. Ο 7,5 χρονών Τάλως, Βέλγικος Ποιμενικός, βρέθηκε από την πρώτη στιγμή ανάμεσα στα συντρίμμια, και πρόκειται για τον μοναδικό σκύλο έρευνας και διάσωσης στην Ελλάδα με πιστοποίηση από διεθνή κριτή σε αγώνες σκύλων εργασίας.
«Θέλω να είναι τα αυτιά και τα μάτια μου»
«Τον έχω από 4 μηνών κουτάβι και είμαστε συνέχεια μαζί. Η βασική του εκπαίδευση διήρκησε έναν χρόνο, αλλά συνεχίσαμε ακόμη δύο χρόνια για να εξελιχθεί πλήρως στην υπακοή. Θέλω να είναι τα αυτιά μου και τα μάτια μου» αναφέρει ο συνοδός του Τάλω, Αναστάσιος Πανώριος, ενώ παράλληλα προσθέτει πως η εμπιστοσύνη ανάμεσά τους είναι το άλφα και το ωμέγα για την σωστή δουλειά στις διάφορες επιχειρήσεις. «Το πιο βασικό είναι να αφήνεις τον σκύλο σου ελεύθερο και όταν του λες “έλα”, να τρέχει σε εσένα. Πρέπει να έχεις την απόλυτη προσοχή του σκύλου».
Σύμφωνα με τον κ. Πανώριο, όσο καλύτερος είναι ένας σκύλος διασώστης στην υπακοή, τόσο καλύτερος είναι και στην αναζήτηση αγνοούμενων. Ο Τάλως χρειάζεται να είναι απόλυτα σίγουρος, προτού γαβγίσει ώστε να δείξει στον χειριστή του, πως βρήκε κάποιον ζωντανό. «Στην Τουρκία τον άφησα ελεύθερο, πηγαίναμε από οικοδομή σε οικοδομή καθώς υπήρχαν αμέτρητες γκρεμισμένες και έψαχνε συνεχώς. Δυστυχώς δεν βρήκε κανέναν, γιατί όταν πήγαμε εμείς, υπήρχαν κυρίως μόνο νεκροί γύρω μας. Είναι διαφορετική η οσμή τους, οπότε είναι σαν να μην τον ενδιαφέρει, δεν θα μου δώσει κάποιο “σήμα”».
Η καθημερινότητα του Τάλω δεν διαφέρει καθόλου από εκείνη των δίποδων συναδέλφων του. Από την στιγμή που τον υποδέχτηκαν στο Πυροσβεστικό Σώμα, δεν έχει σταματήσει να εκπαιδεύεται και να εξασκείται στην υπακοή, σχεδόν καθημερινά, προκειμένου να είναι έτοιμος να επιτελέσει το ανεκτίμητο έργο του ανά πάσα στιγμή. Κάθε έξι μήνες, αξιολογείται από εκπαιδευτές του σώματος μαζί με τον χειριστή του, κι έτσι κρίθηκε έτοιμος ώστε να συμμετέχει στην αποστολή στην Τουρκία. «Ήταν η πιο δύσκολη αποστολή και για τους δυο μας…» αναφέρει ο κ. Πανώριος.
Ωστόσο, τα σκυλιά δεν μπορούν να καταλάβουν πόσο πολύτιμο και σημαντικό είναι αυτό που κάνουν, γιατί πολύ απλά… το βλέπουν ως παιχνίδι! Θεωρούν πως το άτομο που ψάχνουν, είναι αυτό που θα παίξει μαζί τους και περιμένουν την επιβράβευσή τους. «Ουσιαστικά, ο στόχος τους είναι να πάρουν το μπαλάκι τους ή τροφή, δεν συνειδητοποιούν ότι σώζουν ζωές».
Σε περίπου 2-3 χρόνια ο Έκτορας και ο Τάλως θα βγουν… στην σύνταξη καθώς η «καριέρα» ενός σκύλου διασώστη διαρκεί σχεδόν δέκα χρόνια. «Γερός να είναι και θα μετά θα ξεκουράζεται στο σπίτι μας» είπαν οι δύο συνοδοί, σκεπτόμενοι την στιγμή που θα είναι η τελευταία φορά που θα ντύσουν τους μάχιμους εκπαιδευμένους σκύλους τους για μία επιχείρηση διάσωσης. Μόλις αποσυρθούν, θα υιοθετηθούν από τους χειριστές τους και θα ανήκουν επίσημα στην οικογένειά τους, όπου ήδη θεωρούνται αγαπημένα μέλη. «Τότε, το μόνο που θα σκεφτόμαστε είναι όλες τις αποστολές που επιχειρήσαμε μαζί, και θα μοιραζόμαστε μαζί τους την αγάπη μας, όπως τους αξίζει».
Πηγή:thesstoday.gr
