Σειρά βελτιώσεων στο καθεστώς μερικής λειτουργίας των δικαστηρίων (σ.σ. ισχύει μέχρι τις 27 Μαρτίου αλλά δεν αποκλείεται να παραταθεί) ώστε να διασφαλιστεί ακόμη περισσότερο η υγεία δικαστών, εισαγγελέων, δικηγόρων και πολιτών, προτείνει η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων (ΕΔΕ) με επιστολή της προς τους υπουργούς Υγείας, Άμυνας και Δικαιοσύνης.
Το ζήτημα, όμως, που αναδύεται μέσα από την επιστολή της Ένωσης, είναι ότι για τα μέλη της ΕΔΕ, δηλαδή δικαστές και εισαγγελείς, δεν υπήρξε, μετά τη χθεσινή απόφαση της κυβέρνησης περί περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών, πρόβλεψη ώστε και οι δικαστικοί λειτουργοί να ενταχθούν στις εξαιρέσεις της απαγόρευσης κυκλοφορίας, όπως για παράδειγμα έγινε με βουλευτές, μέλη της τοπικής αυτοδιοίκησης, κ.ά. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι η λειτουργία των δικαστηρίων δεν έχει σταματήσει και πολλοί είναι οι δικαστές και εισαγγελείς που υπηρετούν σε δικαστήρια της επαρχίας.
Παράλληλα, με την επιστολή της η ΕΔΕ, προτείνει να υπάρξει ρύθμιση για τις ποινικές δίκες που ξεκίνησαν πριν την έναρξη της αναστολής και έχουν διακοπεί. Όπως επισημαίνει η Ένωση το να αποφασίζει το δικαστήριο κάθε φορά για την εκ νέου διακοπή ή εκδίκαση των υποθέσεων αυτών, έχει ως αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζει χωρίς λόγο η παρουσία δικαστών, εισαγγελέων στα δικαστήρια.
Ακόμη, μεταξύ άλλων η ΕΔΕ ζητεί οι διασκέψεις όλων των δικαστικών συμβουλίου να γίνονται με τη χρήση τεχνολογικών μέσω επικοινωνίας αλλά και να ληφθεί μέριμνα για τη δραστική μείωση της φυσικής παρουσίας των Προέδρων και των Εισαγγελέων υπηρεσίας, με την δυνατότητα εξ αποστάσεως υποκατάστασης της φυσικής υπογραφής τους.
Αναλυτικά, ολόκληρη την επιστολή της Ένωσης προς τους τρεις συναρμόδιους υπουργούς έχει ως εξής:
«ΠΡΟΣ
1. Tον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, κ. Νικόλαο Παναγιωτόπουλο,
2.Τον Υπουργό Υγείας, κ. Βασίλειο Κικίλια,
3. Τον Υπουργό Δικαιοσύνης, κ. Κωνσταντίνο Τσιάρα
Αξιότιμοι κκ Υπουργοί,
Με αφορμή την έκδοση της ΚΥΑ Δ1α/Γ.Ποικ20036 (ΦΕΚ Β΄ 986/22.03.2020) για την «Επιβολή του μέτρου του προσωρινού περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών προς αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19» και ενόψει της επικείμενης εκπνοής του χρόνου ισχύος της προσωρινής αναστολής της λειτουργίας των Δικαστηρίων και Εισαγγελιών της Επικράτειας, που ισχύει δυνάμει της από KYA Δ1α/ΓΠ.οικ.18176 (ΦΕΚ 864Β΄/15-03-2020) και της διαφαινόμενης παράτασης ισχύος της, Σας επισημαίνουμε λειτουργικές αδυναμίες που διαπιστώθηκαν κατά την εφαρμογή τους και ζητούμε την άμεση αποκατάσταση αυτών. Ειδικότερα:
– Η ΚΥΑ Δ1α/Γ.Ποικ20036 (ΦΕΚ Β΄ 986/22.03.2020) για την εφαρμογή του μέτρου της καθολικής απαγόρευσης μετακίνησης, συνοδεύτηκε από εξαιρέσεις που συμπεριλαμβάνουν τα μέλη της κυβέρνησης, τους βουλευτές και την ηγεσία της τοπικής αυτοδιοίκησης, ήτοι φορείς άσκησης κρατικής εξουσίας, παραλείποντας να εντάξει στις δικαιολογημένες εξαιρέσεις από το μέτρο τους δικαστές και εισαγγελείς. Είναι άμεση ανάγκη να διορθωθεί αυτή η θεσμικά προβληματική αστοχία και να διευκρινισθεί ότι οι δικαστές και εισαγγελείς εξαιρούνται από την απαγόρευση μετακίνησης, που αφορά στα υπηρεσιακά τους καθήκοντα με την επίδειξη κάθε εγγράφου, που αποδεικνύει την ιδιότητά τους. Εφόσον η λειτουργία των δικαστηρίων της χώρας δεν έχει σταματήσει, αλλά συνεχίζεται μέσα στα πλαίσια που έχουν ορισθεί από την KYA Δ1α/ΓΠ.οικ.18176 (ΦΕΚ 864Β΄/15-03-2020) η ρύθμιση θα βοηθήσει να αντιμετωπιστούν οι πρακτικές δυσκολίες, που θα ανακύψουν ιδίως με τις μετακινήσεις των δικαστών και εισαγγελέων που υπηρετούν σε δικαστήρια εκτός Αττικής, καθώς και εκτέλεσης καθηκόντων που δεν έχουν ανασταλεί με την τελευταία ΚΥΑ, όπως η δημοσίευση αποφάσεων. Ειδικά δε για τους εισαγγελικούς λειτουργούς, οι ανάγκες αυξημένης ευελιξίας στον τρόπο εκτέλεσης της υπηρεσίας τους είναι σε πολλές περιπτώσεις ασύμβατες με περιορισμούς μετακίνησης, που θα δημιουργούσαν απρόβλεπτα προσκόμματα.
– Ως προς τις δίκες που ξεκίνησαν πριν την έναρξη της αναστολής και έχουν διακοπεί, η επιλογή της KYA Δ1α/ΓΠ.οικ.18176 (ΦΕΚ 864Β΄/15-03-2020) να αποφασίζει το δικαστήριο για την εκ νέου διακοπή ή εκδίκαση αυτών, πολλαπλασιάζει χωρίς λόγο την παρουσία δικαστών, εισαγγελέων στα δικαστήρια. Προτείνουμε να υπάρξει ρύθμιση, ώστε και όλες οι δίκες που ξεκίνησαν πριν την αναστολή και δεν εντάσσονται στο πλαίσιο των οριζόμενων ως επείγουσες, να ανασταλούν και να προσδιοριστούν εκ νέου μετά το πέρας της αναστολής, με τρόπο που θα καθορίσει η νέα ΚΥΑ.
– Η διάσκεψη όλων των δικαστικών συμβουλίων και των πολυμελών συνθέσεων των αστικών υποθέσεων να ορισθεί ότι πρέπει να γίνεται εξ αποστάσεως, με χρήση τεχνολογικών μέσων επικοινωνίας, όπως ορίζεται ήδη στην ως άνω ΚΥΑ για τις διασκέψεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, των διοικητικών δικαστηρίων και του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
– Οι κληρώσεις ενόρκων και η έναρξη συνόδου για τα ΜΟΔ και τα ΜΟΕ θα πρέπει να περιοριστούν μόνο σε εκείνες τις περιπτώσεις που έχει προσδιορισθεί στο ΜΟΔ ή ΜΟΕ υπόθεση που εμπίπτει στις προϋποθέσεις κατεπείγοντος που ορίζονται (κίνδυνος παραγραφής, πέρας 18μηνου).
– Να ληφθεί μέριμνα για τη δραστική μείωση της φυσικής παρουσίας των Προέδρων και των Εισαγγελέων υπηρεσίας, με την δυνατότητα εξ αποστάσεως υποκατάστασης της φυσικής υπογραφής τους, με τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων και με την ευχή της ταχύτερης υλοποίησης του συστήματος θέσης ηλεκτρονικής υπογραφής.
– Στον προσδιορισμό των κατ΄ εξαίρεση εκδικαζόμενων υποθέσεων, να γίνει ειδική μνεία για τη δυνατότητα εκδίκασης αυτόφωρων αδικημάτων που αφορούν τις παραβάσεις των διοικητικών μέτρων αντιμετώπισης του κορωνοϊού, ανεξάρτητα από την ιδιότητα των κατηγορουμένων ως κρατουμένων, ώστε να υποστηριχθεί η αποτελεσματικότητα του μέτρου.
– Ενόψει της ήδη θεσπισθείσας ρύθμισης για την αποτροπή του συνωστισμού περισσότερων των 10 ατόμων, επισημαίνουμε εκ νέου την ανάγκη ρητής ένταξης στη ρυθμιστική εμβέλεια της ΚΥΑ όλων των μη επειγόντων συμβουλίων του ΑΠ (11μελούς και 15μελούς για προαγωγές, μεταθέσεις, πειθαρχικά).
– Αντίστοιχα με την πρόβλεψη που γίνεται δυνάμει της ΚΥΑ υπ. αριθ.Δ1α/ΓΠ.οικ.20035 (ΦΕΚΒ΄ 987/22.03.2020) για τη μερική λειτουργία ξενοδοχειακών μονάδων που στεγάζουν εκπαιδευτικούς μέλη σωμάτων ασφαλείας κλπ, να συμπεριληφθεί και η περίπτωση των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών που διαμένουν προσωρινά σε ξενοδοχειακές μονάδες του τόπου υπηρεσίας τους.
– Τέλος, θα πρέπει να ρυθμισθεί το πλαίσιο υπηρεσιακής διαχείρισης των δικαστών, εισαγγελέων και δικαστικών υπαλλήλων, που ανήκουν αποδεδειγμένα σε ευπαθείς ομάδες υψηλού κινδύνου, καθώς και εκείνων που ενδέχεται να νοσήσουν από την εξάπλωση του ιού».
Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων: Να εξαιρεθούν οι δικαστικοί λειτουργοί από την απαγόρευση κυκλοφορίας
