Τα ελληνοτουρκικά, κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας την χρονιά που κλείνει τον κύκλο της σε λίγες ημέρες, οι συνθήκες και τα γεγονότα που έπαιξαν ρόλο στην διαμόρφωση της ακραίας επιθετικής ρητορικής της γείτονος, με εκτόξευση ακόμα και ευθέων απειλών προς την χώρα μας και η στάση της ελληνικής πλευράς, αναλύθηκαν από τους εκλεκτούς συνομιλητές του Θάνου Σιαφάκα στο μεγάλο αφιέρωμα της εκπομπής «Το GPS της Επικαιρότητας», στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8.
«Το πιο σημαντικό και ενδιαφέρον σημείο των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι οι απειλές του κ. Ερντογάν ότι θα έρθει μια νύχτα. Αυτό πρέπει να έχει βαθιά αποτυπωθεί στην ελληνική συνείδηση, αν και αποτελεί κατά τη γνώμη μου μια πομφόλυγα, δεν είναι κάτι το οποίο θα το επιτελέσει ο κ. Ερντογάν, αλλά πάντως είναι πραγματικά μία ακρότητα η οποία έχει χαρακτηρίσει και τον άνθρωπο και τις συνθήκες που ζούμε» τόνισε ο Χρήστος Ροζάκης, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών. Αυτές οι απειλές είναι «όπου πιάσει», σημείωσε ο κ. Ροζάκης, υπό την έννοια ότι εάν η Ελλάδα είχε τη διάθεση να υποχωρήσει, θα ήταν η καλύτερη λύση για τον Τούρκο Πρόεδρο. «Τις εκτοξεύει λοιπόν, κυρίως για την Ελλάδα. Δεν νομίζω ότι είναι ο διεθνής παράγοντας ο οποίος εμπλέκεται σε αυτή την ιστορία. Από εκεί και πέρα, δεν πιστεύει ο ίδιος ότι μπορεί να έχουν αποτελέσματα οι απειλές αυτές ούτε ότι εμείς θα υποχωρήσουμε στο να αποστρατιωτικοποιήσουμε τα νησιά μας» υποστήριξε ο κ. Ροζάκης, ενώ εξέφρασε την εκτίμηση ότι μάλλον αυτή την περίοδο δεν θα έχουμε εντυπωσιακές εξελίξεις, λόγω του ότι και οι δύο χώρες βρίσκονται σε περίοδο προεκλογική, «που δεν ευνοεί τέτοιες μεγάλες κινήσεις».
Όντως δεν είχαμε ένα θερμό επεισόδιο, ένα ακραίο γεγονός που θα μπορούσε ενδεχομένως να καταλήξει σε κάτι πολύ πιο δυσάρεστο, αλλά είχαμε αναβαθμισμένη επιθετικότητα και πολύ ακραία τοξική ρητορική από πλευράς Άγκυρας και προσωπικά από τον Πρόεδρο Ερντογάν, επισήμανε ο ομότιμος καθηγητής Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Παναγιώτης Ιωακειμίδης. Δύο πραγματολογικά γεγονότα που συνέβησαν το έτος που κλείνει, επισήμανε ο καθηγητής, τα οποία κατά κάποιο τρόπο διαμόρφωσαν το περιβάλλον και προσέδωσαν και μία προσωπική διάσταση στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση, ήταν τα εξής. Υπήρξε πρώτον, η συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη που έγινε τον Μάρτιο μεταξύ προέδρου Ερντογάν και Έλληνα πρωθυπουργού και το δεύτερο γεγονός, ήταν η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον τον Μάιο. Το “Μητσοτάκης γιοκ” ήρθε, σύμφωνα με την ανάλυση του κ. Ροζάκη, ως παρενέργεια, ως μη σκοπούμενη παρενέργεια, μετά από το δεύτερο γεγονός, που κατά κάποιο τρόπο χάλασε «την δυναμική και το κλίμα που είχε δημιουργηθεί στην Κωνσταντινούπολη».
«Για διάφορους λόγους και για διάφορες εσφαλμένες προσλήψεις, ο πρόεδρος Ερντογάν ερμήνευσε αυτή την ομιλία με ένα τέτοιο τρόπο που θεώρησε ότι προσωπικώς υπάρχει μία αθέτηση των όσων συμφωνήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ των δύο ανδρών και ως εκ τούτου προσέδωσε αυτή την προσωπική διάσταση στην αντιπαράθεση και κατά κάποιο τρόπο οδηγήθηκε και σε μία αγενή να το πω με τον πλέον επιεική όρο τοποθέτηση απέναντι στον Έλληνα πρωθυπουργό» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ιωακειμίδης.
Ο βουλευτής της ΝΔ, Γιώργος Κουμουτσάκος, ερωτηθείς ποιο ήταν το πιο σημαντικό γεγονός, στις ελληνοτουρκικές σχέσεις το 2022, επίσης αναφέρθηκε αφενός στην ομιλία του πρωθυπουργού στο αμερικανικό Κογκρέσο, «μια στιγμή που καθορίζει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και θα τις καθορίζει για το επόμενο χρονικό διάστημα των 5-10 ετών» και η άλλη στιγμή «η πολύ σημαντική στις ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι η κάθετη άρνηση του Ερντογάν να συνομιλήσει με τον Έλληνα πρωθυπουργό».
«Το “Μητσοτάκης γιόκ” θεωρώ ότι είναι η κορυφαία και πολλαπλής σημασίας στιγμή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις της περασμένης χρονιάς. Και το θεωρώ πολύ σοβαρό, διότι με αυτή τη δήλωση κλείνουν οι δίαυλοι επικοινωνίας Ελλάδας-Τουρκίας. Κάτι τέτοιο δεν ανατρέπεται πολύ εύκολα. Άρα θα χρειαστούν πολύ σοβαρές εξελίξεις για να ανατραπεί, ειδικά σε προεκλογική χρονιά για την Τουρκία. Και επίσης πάνω σ’ αυτή τη δήλωση χτίστηκε και ακολούθησε μετά η κλιμάκωση σε σημείο ακραίο της τουρκικής ρητορικής απέναντι στην Ελλάδα» υπογράμμισε ο κ. Κουμουτσάκος.
Ο βουλευτής της ΝΔ, εκτιμά ότι δεν θα προχωρήσει σε θερμό επεισόδιο η Τουρκία ή ότι θα επιδιώξει κάτι τέτοιο ή μιας σοβαρής κλίμακας αντιπαράθεση με την Ελλάδα για τους εξής λόγους. Όπως είπε, θα το έκανε μόνο εάν ήταν βέβαιος ο Πρόεδρος Ερντογάν, για την αίσια για την Τουρκία έκβασή του, διότι αυτό θα του έδινε τους πόντους που χρειάζεται στο πολιτικό παιχνίδι προκειμένου να κερδίσει τις επόμενες εκλογές.
«Επειδή όμως η Ελλάδα και διπλωματικά και επιχειρησιακά είναι πολύ ισχυρή και εκπέμπει και μια βούληση αποτροπής, δεν θα το διακινδυνεύσει (ο Τ. Ερντογάν), διότι δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το αποτέλεσμα οποιασδήποτε τέτοιας μεγάλης έντασης. Κινδυνεύει λοιπόν, αντί να κερδίσει μέσα από μια τέτοια ένταση, ένα επεισόδιο, κινδυνεύει με πολιτική κατάρρευση γιατί η απάντηση της Ελλάδας θα είναι πολύ ισχυρή και στο διπλωματικό επίπεδο και στο επιχειρησιακό επίπεδο» επισήμανε ο κ. Κουμουτσάκος.
«Βρισκόμαστε μπροστά σε μια διαρκή κλιμάκωση της επιθετικότητας της Τουρκίας, η οποία ανταποκρίνεται σε ένα βαθμό στην πάγια αναθεωρητική στρατηγική της, σε έναν άλλο βαθμό στις εκλογικές ανάγκες των επικείμενων εκλογών και την προσπάθεια του προέδρου Ερντογάν να αξιοποιήσει αυτό το εθνικιστικό κλίμα υπέρ του» επιβεβαίωσε και ο βουλευτής, τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος.
Κατηγόρησε ωστόσο, την κυβέρνηση ότι δεν έχει κάνει ό,τι μπορεί για να διαμορφωθεί εθνικό μέτωπο απέναντι στην τουρκική αυτή επιθετικότητα. Κάνοντας λόγο για την αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Αλέξη Τσίπρα ότι “για εσάς ο πατριωτισμός είναι άγνωστη λέξη” χαρακτήρισε την εν λόγω φράση απαράδεκτη. «Ο πατριωτισμός των πολιτικών κομμάτων δεν πρέπει να αμφισβητείται. Επίσης το γεγονός ότι δεν φροντίζει η κυβέρνηση να έχει κόστος από την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας. Περιορίζεται σε μια επικοινωνιακή διπλωματία που αντλεί με δηλώσεις συμπαράστασης και υποστήριξης από εταίρους και συμμάχους όμως δεν οδηγεί την Τουρκία στο να το σκέφτεται δύο και τρεις φορές» συμπλήρωσε ο κ. Κατρούγκαλος.
Ο πτέραρχος ε.α., πρόεδρος του Συνδέσμου Αποφοίτων Σχολής Ικάρων, Βαγγέλης Γεωργούσης, μιλώντας στην ίδια εκπομπή, τόνισε πως «η χειρότερη στιγμή ήταν όλη η πολιτική της Τουρκίας απέναντι σε έναν γείτονά της και σύμμαχό της στο ΝΑΤΟ».
«Δεν μπορώ να ξεχωρίσω μια ιδιαίτερη, πολύ κακή στιγμή. Φυσικά η προσπάθεια στην αρχή του έτους να δεχθούμε μια εισβολή σχεδιασμένη μεταναστών ξεχωρίζει ως ιδιαίτερο στοιχείο της τουρκικής προσπάθειας, αλλά νομίζω εμπλούτισαν όλη τη χρονιά με τέτοια εκπληκτική φόρτιση που όλος ο χρόνος ήταν ένα τουρκικό πρόβλημα για την ελληνική διπλωματία» τόνισε ο κ. Γεωργούσης.
Μάλιστα, υπογράμμισε ότι δεν πρόκειται μόνο για προκλητικότητα, σε ό,τι αφορά την ρητορική της Τουρκίας. «Είναι ευθεία απειλή κατά της ακεραιότητας χώρας συμμάχου τους στο ΝΑΤΟ. Αυτό δεν έχει ξαναγίνει ποτέ στα χρονικά, ούτε της Συμμαχίας αλλά ούτε και της περιοχής μας, ευθεία απειλή» επισήμανε ο πτέραρχος ε.α., προσθέτοντας ότι «δεν πρέπει να υποτιμήσουμε τίποτα και ποτέ εμείς που δεχόμαστε την απειλή και να κάνουμε τα κουμάντα μας όπως λέμε και να μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε είτε μέρα είτε νύχτα σε οποιαδήποτε στιγμή του χρόνου ή του καιρού».
Στο ερώτημα εάν η Τουρκία μπορεί να διαχειριστεί έναν πόλεμο με την Ελλάδα, ο κ. Γεωργούσης ήταν κατηγορηματικός. «Όχι, δεν μπορεί να το διαχειριστεί. Και νομίζω ότι γι’ αυτό και μένει μόνο στα λόγια και δεν κάνει κάποια σχετική προετοιμασία. Και νομίζω όλο αυτό το εξάμηνο μέχρι να φτάσουν στις εκλογές τους θα έχουμε μία φρασεολογική ένταση σε αυτό το στυλ που μας έχει συνηθίσει μέχρι τώρα».
Σχετικά με τον βαλλιστικό πύραυλο Typhoon, ο κ. Γεωργούσης τόνισε ότι «αυτό το οπλικό σύστημα θα έπρεπε ήδη να είχε προκαλέσει την αντίδραση του ΝΑΤΟ όταν και από τα χείλη του προέδρου της γειτονικής ΝΑΤΟϊκής χώρας, η Αθήνα καθίσταται απειλή επισήμως». «Εκτός αν κάνει καλαμπούρι από την τηλεόραση ο κύριος Πρόεδρος. Επειδή εγώ δεν θεωρώ ότι ένας Πρόεδρος κάνει καλαμπούρια, θα έπρεπε το ΝΑΤΟ για δύο λόγους να έχει σηκώσει πάρα πολύ τον ατμό αυτόν του Τυφώνα. Πρώτον, διότι απειλεί ΝΑΤΟϊκή χώρα, πάρα πολύ σοβαρό στοιχείο, δεν μπορεί να αδιαφορεί κανένας από το ΝΑΤΟ και δεύτερον, εξίσου σοβαρό όταν το ΝΑΤΟ έχει αναλάβει την υπεράσπιση των χωρών που είναι μέλη τους από εξωτερικό κίνδυνο, η Τουρκία τι τους θέλει αυτούς τους πυραύλους; Ποιος είναι ο εχθρός όταν δεν τους εντάσσει στο ΝΑΤΟ ως συστήματα ΝΑΤΟϊκά και τους έχει για εθνικούς σκοπούς; Τους έχει για να απειλεί κάποιες χώρες όταν η ίδια προστατεύεται από τα νατοϊκά συστήματα. Επομένως, έχει λόγους το ΝΑΤΟ και δεν πρέπει να κρύβεται και να αφήσει τις ισορροπίες στου ξηρού την ακμή» είπε χαρακτηριστικά.
